Met de presentatie van de kwaliteitsvisie Ambities voor kinderen in de kinderopvang wordt een vervolg gegeven aan de Kwaliteitsagenda Kinderopvang, die voormalig minister Henk Kamp in 2012 naar de Tweede Kamer stuurde. Het idee is om de kwaliteit in de kinderopvang naar een hoger niveau te brengen. Hiervoor is vanuit het ministerie subsidie verstrekt aan BKK.

Commissie Kwaliteit

Een Commissie Kwaliteit, met daarin onder andere hoogleraar Ruben Fukkink, VVE-adviseur Dre van Dongen en ondernemers en medewerkers uit de kinderopvang, heeft zich gebogen over de vraag wat goede kwaliteit is, wat de invloed daarvan is op kinderen en welke eisen dat stelt aan van pedagogisch medewerkers. Ook een belangrijk aspect is verbetering van toezicht zodat kinderopvanghouders zelf meer verantwoording dragen over hun kwaliteit en hierover transparant communiceren naar ouders.

Taken kinderopvang

In de Wet kinderopvang zijn pedagogische doelen opgenomen die aangeven hoe de kinderopvang een bijdrage levert aan een optimale ontwikkeling van kinderen. De Kwaliteitsvisie formuleert de taak van de kinderopvang als volgt: zorgt voor een veilige omgeving, plezier en geborgenheid, verzorging en een gezonde leefstijl, speelmogelijkheden, sociale omgang, individuele ontwikkeling, morele ontwikkeling, participatie, extra steun voor kwetsbare kinderen, relatie en afstemming met ouders, signaleren van problemen en samenwerking met basisschool en jeugdzorg. Al deze doelen leggen de basis voor schoolspecifieke en talentontwikkeling in een latere fase.

Twee ambitieniveaus

De Commissie Kwaliteit vindt dat de kinderopvang, net als het onderwijs, passende kinderopvang moet bieden. Dat betekent dat er voor elk kind plek moet zijn en dat de kinderopvangorganisatie daarop moet anticiperen. Een al bestaand voorbeeld van passende kinderopvang is VVE, waar VVE-opgeleide pedagogisch medewerkers en gastouders kinderen met een taalachterstand opvangen. De Commissie vindt dat er nu sprake is van twee ambitieniveaus in de kinderopvang. Ambitieniveau A is het minimale niveau waarin er sprake is van het stimuleren van een brede ontwikkeling van kinderen. Bij ambitieniveau B is er daarnaast extra aandacht voor kinderen die dat nodig hebben (passende kinderopvang).

Maatwerk

De Commissie Kwaliteit vindt dat een kinderopvanghouder met zijn/haar team moet kunnen anticiperen op het ambitieniveau. Dat betekent een beroepskracht-kindratio op locatieniveau, zodat er meer ruimte is voor maatwerk. Het werken met horizontale groepen wordt zo gestimuleerd en het kan leiden tot een kleinere ratio voor babyopvang, zo verwacht de Commissie. Maar minstens zo belangrijk is het stimuleren van stabiliteit, zeker voor zeer jonge kinderen, peuters en kwetsbare kinderen. De Kwaliteitsvisie houdt rekening met de huidige tijd waarin het lastig is om deze stabiliteit te borgen, maar vraagt wel aandacht voor dit punt.

Opleiding pm’ers

Deze werkwijze stelt ook andere eisen aan pedagogisch medewerkers. De commissie pleit ervoor om de huidige minimale opleidingseis in stand te houden (pedagogische opleiding op mbo-3-niveau), maar stelt voor om van één van de twee beroepskrachten op de groep aanvullende competenties te vragen die aansluiten bij het niveau van de groep. Voor gastouders, waar de minimale opleidingseis nog op niveau 2 ligt, is dit anders, al ziet de Commissie Kwaliteit in de toekomst ook mogelijkheden om het opleidingsniveau voor gastouders op te schroeven naar niveau 3.

Permanente scholing

Om de kwaliteit in de kinderopvang te kunnen garanderen, is het van belang om pedagogisch medewerkers permanent te scholen, vindt de commissie. Maar dat is niet genoeg. Een coach kan hen hierbij ondersteunen op de werkvloer (coaching on the job). Pm’ers krijgen niet-groepsgeboden uren om aan hun ontwikkeling te werken. Een coach moet reflectief zijn, communicatief vaardig en inhoudelijk deskundig. Zij krijgen taakuren om pm’ers te helpen bij hun ontwikkeling.

Transparant over kwaliteit

Een belangrijk doel van de Kwaliteitsagenda is dat het voor ouders inzichtelijker wordt wat de kwaliteit is van de opvang waar zij hun kind naartoe brengen. Met Het Nieuwe Toezicht, dat in 2017 ingaat, gaat het toezicht op de kinderopvang veranderen. Ook in de Kwaliteitsvisie van BKK is er aandacht voor een transparante ondernemer in de kinderopvang. Het idee is dat ondernemers zelf meer verantwoording afleggen over de pedagogische kwaliteit. De GGD kan locaties controleren op basis van die verantwoording. Hoe minder verantwoording, hoe meer GGD-controle. De aard van de controle is ook afhankelijk van het risicoprofiel van een locatie.

Aangepaste controle

Kinderopvangorganisaties met ambitieniveau B kunnen daarnaast een aangepaste controle verwachten van de GGD of van de Inspectie van het Onderwijs, die nu ook al het functioneren van VVE inspecteert. De Commissie Kwaliteit ziet graag dat het toezichtkader meer gaat aansluiten bij die van het primair onderwijs.

Meer weten? Download hier de brief van Bureau Kwaliteit Kinderopvang aan minister Asscher, of lees de Kwaliteitsvisie AMBITIES VOOR KINDEREN IN DE KINDEROPVANG:

Lees de brief van BKK aan het ministerie >>