Dat gastouderopvang in Nederland bestaansrecht heeft, staat buiten kijf. Eenvijfde van alle kinderen die naar de opvang gaan, gaan naar een gastouder. Maar er is vanuit allerlei hoeken kritiek op het niveau van de gehele gastouderopvang. En er is twijfel over hoe de gastouderopvang naar een hoger niveau getild kan worden in de toekomst. In een uitgebreid driepagina-artikel in het meinummer van tijdschrift Management Kinderopvang doen branchepartijen suggesties.

Het blijft kwakkelen met de kinderopvang in Hengelo en omgeving. Nu is ook Stichting Kinderopvang Hengelo failliet verklaard. Vorig jaar werd Stichting Kinderopvang Esrein failliet verklaard en, even verderop in Haaksbergen, Kinderopvang Daantje.

Kinderopvangorganisaties en gastouderbureaus ontvangen ieder jaar de enquête Welzijnswerk, maatschappelijk werk en kinderopvang van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Het is de bedoeling dat gastouders die de enquête ontvangen, binnenkort ook wettelijk verplicht zijn om deze in te vullen. Op die manier hoopt het CBS een zo volledig mogelijk beeld neer te zetten van de kinderopvangbranche.

Bij incidenten in de continue screening in de kinderopvang, komen overtredingen van huisgenoten van gastouders het vaakst voor. Dat zit minister Asscher niet lekker. Hij wil dan ook dat gastouderbureaus een beter zicht hebben op VOG's van huisgenoten van gastouders en stelt per 1 juli 2014 een bewaarplicht in.

Ondanks herhaaldelijke bezwaarschriften naar gemeenten, blijven de legekosten voor gastouders maar stijgen en neemt het aantal gemeenten dat leges heft aan gastouders en kinderopvanginstellingen toe. Gastouderbureaus ViaViela en 4Kids zien dat de hoge bedragen een drempel vormen voor gastouders om te beginnen en dringen er met een petitie bij minister Asscher aan op het instellen van een maximumbedrag voor leges.

KNGO heeft april uitgeroepen tot 'financiële maand' voor gastouders en hun gastouderbureaus. Volgens het Kennisnetwerk kunnen gastouders en bemiddelingsmedewerkers wel wat hulp gebruiken op dit gebied. Veel gastouders betalen onnodig veel belasting of maken onvoldoende gebruik van de voordelen.

Het Kohnstamm Instituut gaat de komende maanden een meetinstrument voor de pedagogische kwaliteit van gastouderopvang ontwikkelen. Eerst wordt onderzocht welke kenmerken relevant zijn voor pedagogische kwaliteit. Het instrument wordt in het najaar van 2014 verwacht.

De uitspraak van de Raad van State dat een schenking van kinderopvangtoeslag in familiaire gastouderopvang is toegestaan, werpt een nieuw licht op de fraudegevoeligheid van deze vorm van gastouderopvang. Dat schrijft minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher in een brief. Hij wil daarom onderzoeken hoe kwetsbaar opa- en oma-opvang is en of deze vorm in de toekomst nog wel in aanmerking komt voor kinderopvangtoeslag.

Minister Asscher is geen voorstander van gastouders in dienst van het gastouderbureau, zoals BOinK-voorzitter Gjalt Jellesma onlangs voorstelde. In antwoord op Kamervragen van SP-Kamerlid Paul Ulenbelt zegt Asscher dat een dergelijke dienstbetrekking de gastouderopvang alleen maar duurder maakt met alle gevolgen vandien. Ook laat hij zich kritisch uit over gastouders die bij meerdere bureaus zijn ingeschreven.

Van alle gastouders die in 2013 het hele jaar stonden ingeschreven in het Landelijk Register, is slechts 10 procent door de GGD geïnspecteerd. Ondanks het lage percentage voldoen gemeenten gemiddeld genomen aan de minimale eis: zij moeten minimaal tussen de 5 en 30 procent van de gastouders per jaar hebben gecontroleerd.