Ook in de kinderopvang komt het voor dat pedagogisch medewerkers het spel teveel invullen, bijvoorbeeld door steeds suggesties te doen wat een kind kan gaan doen. Of door bijvoorbeeld zelf mee te gaan spelen. Maar door je afzijdig te houden, kunnen kinderen veel meer zelf ontdekken en zo belangrijke eigenschappen en vaardigheden ontwikkelen.
De wereld ontdekken
Dagblad Trouw besteedt uitgebreid aandacht aan de visie van Gray. Onder andere door Nederlandse pedagogen/psychologen te vragen of zij zich ook zorgen maken om vrije speelmogelijkheden van kinderen. ‘We ontnemen kinderen de kans om zichzelf en de wereld te ontdekken’, zegt hoogleraar pedagogiek en lector Early Childhood Sieneke Goorhuis bijvoorbeeld. ‘Kinderen hebben vrij spel nodig om hun innerlijke kompas te ontwikkelen.’
Empathie
Kinderen leren ontzettend veel als ze zelf moeten ontdekken. Bijvoorbeeld op sociaal gebied. Kinderen corrigeren elkaar. Gray waarschuwt voor narcistische kinderen als hun ouders zich constant met hun spel bemoeien en eventuele problemen voor hen oplossen. ‘Door je afzijdig te houden, geef je kinderen meer kans hun empathisch vermogen te ontwikkelen. Ze weten dat vriendjes zomaar kunnen afhaken als er geen ouder is die ingrijpt.’
Ouders
Psychologe Louise Berkhout observeerde voor haar onderzoek het vrije spel van kinderen in bijna vijftig kleuterklassen. Zij zag dat volwassenen de neiging hebben zich met het spel van kinderen te bemoeien. Zeker ouders kunnen het niet laten zich te bemoeien. ‘Ze zien spel als iets waar kinderen van moeten leren, bijvoorbeeld ‘hoeveel blokken heb je gestapeld?’, of ze denken dat ze kinderen moeten vermaken.’.
Intensief spelen
Dat kinderen niet in staat zijn om zich te vermaken, is een misvatting, weet Berkhout. ‘Bij de één duurt het langer dan bij de ander, maar geen kind blijft met de armen over elkaar zitten. Hoe meer kinderen zich onbespied wanen, hoe intensiever ze spelen. Dat kunnen ze uren volhouden. Maar zodra een volwassene zich ermee bemoeit, is het afgelopen.’
Risico’s
Kinderen vrij spel gunnen, gaat wat Berkhout betreft om vertrouwen. Kinderen die in de gaten worden gehouden, doen uit zichzelf minder gevaarlijke dingen, weet zij. En als ze zich in de nesten werken, moet je het ze gunnen om daar zelf weer uit te komen. ‘Risico’s nemen is niet perse slecht.’
Prachtig deze woorden, ik ben het hier roerend mee eens.
Kinderen leren van ervaringen, rollenspel, nabootsen, ook in redelijkheid van de gevaren die dit meebrengt. Jammer dat dit in de toets van de inspectie, risico inventarisatie, signalering, VVE en het 4 ogen principe eigenlijk teniet wordt gedaan.
In het buitenspel moet ook vallen mogelijk zijn. Zo kan de eigen kracht en het inzicht van het kind jong tot ontwikkeling komen. Natuurlijk wel alert blijven. Elk kind in z’n eigen tempo. Bij kleine opvang organisaties ook met 2- 6 kinderen moet men het 4 ogen principe bezigen. Kunnen kinderen dan nog spelen zonder even niet gade geslagen te worden?
helemaal mee eens kinderen mogen ook lekker vrij spelen als je dat vanaf een afstandje kan bekijken en ze hebben het niet in de gaten dan kan je gewoon genieten van hun spel .Zo spelen ze bij mij nog al eens onder de tafel en word alles wat het kind meegemaakt heeft nagespeeld van hun huisritueel tot waar ze allemaal geweest zijn zo leuk en ze spelen dan vanzelf alle 3 mee en hebben allemaal een rol in het spel
helemaal mee eens! Alleen kinderen die niet zelf tot spel komen, kun je een klein zetje in de goede richting geven door een spel te starten, maar zodra het kind gaat spelen, neem je weer afstand en kijkt hoe het verder gaat. Ik merk dat als een kind speelt en je gaat er bij zitten, dat het kind dan stopt met spelen en zelfs wegloopt als je je er mee gaat ‘bemoeien’. Alleen als een kind jou spontaan erbij betrekt, kun je meespelen, maar dan ook maar even. je neemt als volwassene al snel een spel over en dat is niet de bedoeling. En er zijn kinderen die liever eerst een hele poos kijken, respecteer dat.
Helemaal eens met de inhoud van het artikel. In mijn optiek is echter meespelen op bepaalde momenten ook erg waardevol. We zouden pedagogisch medewerksters moeten begeleiden/ opleiden in het herkennen van behoeften van kinderen: Wanneer laat je ze zelf spelen, en wanneer is meespelen een meerwaarde. Indien je je visie helder en onderbouwd weergeeft in je pedagogisch beleid zal een GGD daarin meegaan, is mijn ervaring.
Mooi artikel! Dit is ook echt een onderwerp in trainingen binnen de kinderopvang, zowel KDV als BSO.
Echter, meespelen is zeker ook waardevol, mits op de juiste manier (kindvolgend) en op het juiste moment!
Alleen de GGD nog overtuigen dan!!! Want als je je teveel afzijdig houdt van het spel vinden ze dat je te weinig pedagogisch actief bent met de kinderen en krijg je een behoorlijk minpunt. Dus het ligt niet alleen aan de leidinggevenden die willen dat de kinderen geentertained worden, maar de basis ligt al bij de GGD bezoeken… (ligt uiteraard ook hier aan de inspecteur die je hebt…)
Zo ongelooflijk waar. Nu de leiding gevende ook nog overtuigen. Zij willen ook dat we de kinderen de hele dag entertainen, niet alleen de ouders.
Zo mee eens!! Ik zou het liefst dit stuk in willen lijsten en ophangen in de BSO. De trend is nu dat de ouders willen dat de kinderen de hele dag entertaint worden. Vervelen is bijna een taboe voor de ouders.