De verwarring of deze maatregel tijdelijk is of de nieuwe standaard, is niet zo verrassend: de maatregel werd aangekondigd in de brief aan de Tweede Kamer van oud-staatssecretaris Dennis Wiersma met daarin concrete stappen om op korte én lange termijn het personeelstekort en de werkdruk in de kinderopvang aan te pakken.

Standaard werkwijze

De maatregel dat in het toezicht en de handhaving rekening wordt gehouden met verzachtende omstandigheden is een standaard werkwijze in het toezicht, die eveneens van toepassing is in de huidige situatie met het personeelstekort. ‘De brief die de staatssecretaris op 29 november 2021 aan de Tweede Kamer stuurde, wekt de indruk dat deze werkwijze een tijdelijke maatregel is. Rekening houden met verzachtende (en verzwarende) omstandigheden is echter onderdeel van de werkwijze van het toezicht. Hiervoor geldt dus geen einddatum’, meldt de Rijksoverheid.

Denklijn

‘De Vereniging Nederlandse Gemeenten en GGD GHOR Nederland hebben naar aanleiding van de Kamerbrief wel een specifieke denklijn opgesteld die toezichthouders helpt bij het in kaart brengen van de verzachtende omstandigheden of overmacht. Deze denklijn helpt handhavers bij het nemen van een handhavingsbesluit in deze situaties.’

Verzachtende omstandigheden

Wanneer er niet wordt voldaan aan kwaliteitseisen die gelden in de kinderopvang, kan de toezichthouder in zijn rapport beschrijven of er sprake is van verzachtende omstandigheden.

Daarover staat in de Nieuwsbrief Kinderopvang: ‘Als de kinderopvangorganisatie tekortkomingen heeft door het personeelstekort, maar zich wel heeft ingespannen voor een goede oplossing en hierbij een verantwoorde keuze maakte, beschrijft de toezichthouder – naast de geconstateerde tekortkoming(en) – de verzachtende omstandigheid in het rapport. Hierbij kan hij ervoor kiezen om de gemeente te adviseren om niet te handhaven. De beslissing om wel of niet te handhaven ligt daarna bij de gemeente zelf. Het gaat bij deze werkwijze uitdrukkelijk niet alleen om situaties van overmacht, maar ook om andere situaties, zoals het personeelstekort, waarin sprake is van verzachtende omstandigheden.’