Dit zegt Diny van der Aalsvoort, lector van de Pabo van Hogeschool Saxion en voorheen lector Spel en Spelen aan de hogeschool van Utrecht in dagblad Trouw. Zij denkt dat kinderen de laatste jaren niet minder zijn gaan spelen, maar dat kinderen dit wel zo ervaren.
Spelen wordt afgeleerd
Speltherapeute Marlies Greve vindt dat kinderen het echte spelen wordt afgeleerd. Ze wijt dit aan de prestatiedruk op scholen, maar ook aan kant-en-klaar speelgoed en een overdaad aan spelcomputers die de natuurlijke fantasie van peuters en kleuters de das om doet. ‘Jammer, want door te spelen, oefenen kinderen niet alleen hun taalvaardigheid en creativiteit maar ook hun sociale vaardigheden: al spelend leert een kind zich aan te passen.’
Open speelmateriaal
Toch vinden veel leerkrachten het lastig vinden om de vertaalslag te maken naar spelenderwijs leren. Diny van der Aalsvoort ziet dit regelmatig terug in de praktijk. ‘Telkens zie ik leerkrachten die zeggen: nu gaan we dit of dat doen. Terwijl het aansluiten bij het spel van kinderen in kleine, subtiele dingen zit.’ Marlies van Greve geeft in Trouw tips voor opvoeders. Bijvoorbeeld: geef kinderen ‘open’ speelmateriaal zoals een kartonnen doos of kleden waar ze van alles mee kunnen doen. En is het spel afgelopen, breng kinderen terug naar de realiteit: ‘De raket is geland, nu zijn we weer gewoon thuis’.
Droomvogel
Basisscholen in Zaandam hebben hulp ingeschakeld om meer te doen met spelenderwijs leren. Zij werken nu met het programma ‘Droomvogel’ van Greve waarin de fantasie van het kind geprikkeld wordt. Het programma helpt leerkrachten en andere opvoeders in te spelen op ideeën van kinderen, geeft concrete prikkels voor spel die aansluiten bij de belevingswereld van kinderen en ondersteunt kinderen die moeite hebben om tot spel te komen.
Meedoen
Margreeth Timmerman, bovenschools coördinator VVE bij de stichting waar de scholen in Zaandam bij zijn aangesloten, ziet dat het werkt. In Trouw zegt zij: ‘Ik werk al 25 jaar als kleuterjuf in deze wijk en zie dat kleuters die nauwelijks Nederlands spreken dit leren door te spelen. In het spel willen de kinderen de juiste woorden kennen, want ze willen meedoen. Dat motiveert hen. Niet een verplicht: ‘Dit is een mes en dit is een vork!’.’
Zie ook: Er komt geen landelijke kleutertoets
Kinderen krijgen tegenwoordig al zo jong zo veel op zich af. Laat ze lekker spelen, dat is denk ik het beste voor de ontwikkeling. En ga uit van het kind. Als het kind wel al toe is aan het leren van letters, biedt dat dan aan. Maar als het er nog niet aan toe is, is het denk ik zo jong ook nog niet nodig. Stimuleren en uitdaging bieden is zeker wel belangrijk. Als Peuterspeelzalen/Kinderdagverblijven wat meer zouden samenwerken met het de scholen, en dan vooral met de kleuterleerkrachten, kunnen ze gebruik maken van elkaars expertise, en eventueel ook kinderen uitwisselen.