Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Opinie – Zo verkleinen we achterstanden

Simon Hay las het opiniestuk van PvdA-voorman Diederik Samsom waarin hij het onderwijs een belangrijke rol toedichtte in het voorkomen van verschillen in de maatschappij. Pedagoog Hay heeft andere ideeën over hoe je daaraan kunt werken, juist door te investeren in jonge kinderen. Hij schreef daarom een opiniestuk, in twee delen. In dit opiniestuk doet hij suggesties hoe je achterstanden bij jonge kinderen wél kunt verkleinen.
Opinie - Zo verkleinen we achterstanden
  • Recentelijk is het boek OpStap naar 2024. Hoe creëren we een optimaal opvoed- en onderwijsklimaat voor kinderen van 0-12?verschenen op initiatief van Kinderopvang Humanitas. In het boek delen dertien gerespecteerde (internationale) wetenschappers hun visie met als doel aangeven wat voor kinderen en hun ouders nu echt het beste is. Kort samengevat een aantal aanbevelingen van de wetenschappers:
    – Het is essentieel te investeren in jonge kinderen. We moeten ons inspannen om de afstand tussen kinderen met verschillende achtergronden te verkleinen door alle kinderen toegang te bieden tot een rijke speel- en leeromgeving.
    – Jonge kinderen ontwikkelen zich al spelend en explorerend. De manier waarop is zeker in de eerste zes jaar grillig en onvoorspelbaar. Medewerkers moeten kinderen observeren en hun ontwikkeling volgen zodat de activiteiten en materialen op hun behoeftes zijn afgestemd.
    – In de eerste zes jaar moet het accent liggen op een combinatie van zorg, opvoeding en brede educatie: het domein van de kinderopvang. Vanaf zes tot twaalf jaar ligt meer nadruk op gestructureerd (formeel) leren en onderwijs.
    – De overheid ontwikkelt consistent beleid. Ik citeer: ‘Als alle kinderen toegang hebben tot goede voorzieningen voor kinderopvang en onderwijs, brengt dit niet alleen de kinderen verder, maar vertaalt dat zich ook in maatschappelijke en economische waarde. Dit is wetenschappelijk bewezen.’
  • Vanuit KINDwijzer, een landelijk netwerk van toonaangevende kinderopvangorganisaties, is de afgelopen vier jaar hard gewerkt aan het project ‘Samen goed voor later‘. Dit is een pedagogische werkwijze voor burgerschapsvorming. Vier belangrijke thema’s staan centraal: Samen… meedoen (een mening hebben, participeren, compromissen sluiten), Samen… verantwoordelijk voor de groep en voor elkaar (samenwerken, behulpzaam zijn, initiatief nemen), Samen… conflicten oplossen (onderhandelen, omgaan met boosheid, zelfstandig constructieve oplossingen zoeken), Samen… omgaan met verschillen (respectvol omgaan met andere meningen, leefstijlen, gezinnen, culturen, kwetsbare kinderen). Zo leren (jonge) kinderen sociale en democratische vaardigheden, goed voor nu en later. Ter afronding van dit project is een inspirerende film gemaakt die het proces en uitkomsten van burgerschapsvorming mooi in beeld heeft gebracht.
  • Tijdens de bijeenkomst Blijf kiezen voor kinderen is gesproken over de rol en functie van kinderopvang. De conclusie was dat kinderopvang in Nederland van oudsher gezien wordt als arbeidsparticipatie-instrument. De ontwikkeling van het kind en de kwaliteit van de opvang spelen in die visie geen enkele rol. Deze zienswijze leidde al bij Rutte 1 tot bezuinigingen op de vergoedingen, met alle gevolgen van dien. Kinderopvang kan goed gebruikt worden als instrument voor de ontwikkeling van kinderen én als arbeidsparticipatie-instrument. Het is belangrijk dat kinderopvang, arbeid, zorg en onderwijs geïntegreerd worden, als onderdeel van een samenhangende gezinspolitiek. Dit is wat mij betreft een prioriteit.
  • Ook een mooie aanvulling is het artikel geschreven door bijzonder hoogleraar Spraak- en Taalstoornissen van het Universitair Medisch Centrum Groningen, Sieneke Goorhuis-Brouwer: Je kunt peuters niet behandelen alsof het echte leerlingen zijn. Zij uit haar zorgen over het feit dat kinderen op veel te jonge leeftijd klaargestoomd worden voor de kenniseconomie. Kinderen zouden overprikkeld raken of ontwikkelen fundamentele onzekerheid. Mevrouw Goorhuis vindt dat alle kinderen hun peuter- en kleuterperiode juist ten volle moeten kunnen beleven.

Nu richt het onderwijs zich vanaf het vroegste moment vooral op het latere schoolsucces en dat gaat helemaal voorbij aan de eigen ontwikkeling van kinderen.’ ….. ‘Peuters zijn net ‘Rupsjes Nooitgenoeg’, ze eten zich vol aan alles wat ze krijgen aangeboden. Hoe er tegen ze wordt gesproken, welk spelmateriaal beschikbaar is, de mogelijkheden om fantasiespel te spelen of om te klimmen en klauteren… Aan de hand van al die zaken maakt elke peuter een heel eigen ontwikkeling door. Daardoor ontstaan ook verschillen tussen kinderen; ze verwerken het allemaal op hun eigen manier en in hun eigen tempo.’ – Prof. dr. Sieneke Goorhuis-Brouwer.

Uiteraard gaan wij graag met de heer Samsom (en andere betrokken politici) in gesprek over dit onderwerp. Wij willen verbinding, wij kunnen en willen een bijdrage leveren. Wat mooi is, is dat wij een gezamenlijk doel hebben: verheffing en verbinding voor iedereen door te investeren in jonge kinderen!

Het opiniestuk van Diederik Samsom is volgens Hay een erkenning voor het alom bekende feit dat kinderen zich het meest ontwikkelen tijdens de periode van nul tot vier jaar. In deze periode moet dus geïnvesteerd worden. Maar dat dat alleen in het onderwijs moet, vindt Hay niet verstandig. In zijn eerste opiniestuk legt hij uit waarom >>

Simon Hay is pedagoog bij KindeRdam in Rotterdam en is sinds kort lid van het Landelijk Pedagogenplatform Kindercentra. Als pedagoog schrijft hij pedagogisch beleid en ondersteunt pedagogisch medewerkers, locatiemanagers en ouders. Onderwerpen waar hij veel affiniteit mee heeft: ouderbetrokkenheid, Video Interactie Begeleiding en de verbinding tussen praktijk en wetenschap.

Geef je reactie

Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn. Heb je nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.