Baby’s zitten rond hun eerste jaar ongeveer 2,5 uur per dag achter een scherm. Kleuters van 3 jaar kijken gemiddeld 3,6 uur per dag naar een beeldscherm. Cijfers waarmee de Universiteit van Calgary eerder al kwam. Oudere kinderen brengen vaak al meer tijd achter schermen door dan dat zij buiten spelen met hun vriendjes. Lees ook: ‘Veel schermtijd schadelijk voor ontwikkeling peuters’
Vertraagde ontwikkeling
Peuters die heel veel achter tablets, televisieschermen en computers zitten, kunnen een vertraging oplopen in hun ontwikkeling, bleek uit het onderzoek, dat werd gehouden onder 2.441 gezinnen.
De 20-20-2-regel
Wanneer je als (professionele) opvoeder de ogen van kinderen wil beschermen, moeten kinderen verstandig leren omgaan met beeldschermen. Het Oogfonds komt met een duidelijke leefregel: de 20-20-2-regel. De regel houdt in dat het goed is voor de ogen om na 20 minuten dichtbij kijken (bijvoorbeeld naar een smartphone of tablet) even 20 seconden in de verte te kijken.
Buitenspelen
De twee aan het einde van de 20-20-2-regel staat voor twee uur buitenspelen. Want een nog grotere boosdoener dan te veel beeldschermtijd is een gebrek aan buitenlicht. ‘Het kinderoog past zich aan op het vele dichtbij kijken en vergroeit, waardoor veraf kijken lastiger wordt. En er is geen bril of behandeling die myopie (bijziendheid) kan voorkomen of genezen’, waarschuwt het Oogfonds.
Bijziendheid
Het Oogfonds ziet ernstige bijziendheid fors toenemen, in het ‘beeldscherm-tijdperk’. ‘Als we niets doen, zal myopie in 2050 de belangrijkste oorzaak van blindheid en slechtziendheid zijn.’ Onder kinderen en jongeren valt de meeste winst te behalen, stelt het Oogfonds. De echte problemen ontstaan pas op latere leeftijd, maar de kiem wordt gelegd in de jeugd.
Schermtijd-tips
Behalve de 20-20-2-regel, zijn er ook tips om als professional verantwoord om te gaan met schermtijd bij kinderen. Mediawijzer.net ontwikkelde de MediaDiamant, een soort schijf van vijf voor mediaopvoeding. Pedagoog Krista Okma ligt de vijf pijlers toe.
- Plezier– ‘Genieten van media is leuk. Kijk ook naar dingen die kinderen met media kunnen maken, zoals een tekenfilmpje van een poppetje dat je eerst zelf hebt getekend met een app als StopMotion. Of apps die de wereld op het scherm met die daarbuiten met elkaar verbinden: een speurtocht buiten met een app; de voortgang van je moestuintje bijhouden met een app of een eigen kookboekje maken, het kan allemaal. Onder andere op de website mediasmarties vind je tips voor allerlei leuke en creatieve apps voor kinderen.’
- Veilig– ‘Zorg ervoor dat kinderen veilig gebruik maken van media. Bij jonge kinderen kan filtersoftware helpen. Stel bijvoorbeeld de veilige modus van YouTube in. Of maak een mapje met daarin filmpjes en apps die je met zorg hebt uitgezocht en waarvan je weet dat ze leuk en veilig zijn voor kinderen. Als kinderen alleen toegang hebben tot dit mapje, weet je dat de media die ze zien geschikt zijn.’
- Samen– ‘Kijk regelmatig mee op het scherm en laat kinderen vertellen wat ze aan het doen of maken zijn. Je kunt ook vragen stellen om bijvoorbeeld het inlevingsvermogen van kinderen te trainen. Hoe kijkt Pietje hier? Blij of boos? Wat denk je dat Marietje nu gaat doen?’
- Inhoud– ‘Bij het kiezen van leuke apps, games en filmpjes kan het goed zijn om ervaringen van andere ouders en professionals na te lezen. Jonge kinderen leren veel van herhaling en vinden dit ook leuk: ze leren de structuur van een verhaal herkennen en ontdekken zo steeds weer nieuwe dingen. De voorspelbaarheid geeft ook een gevoel van controle: ik weet hoe het verhaaltje nu verder gaat. Dat vinden jonge kinderen fijn.’
- Balans – ‘Ouders en professionals zijn vaak op zoek naar richtlijnen voor het aantal minuten dat kinderen per leeftijd per dag op een scherm mogen. Alleen laat onderzoek dus zien dat de praktijk vaak heel anders is. In plaats van een kwartiertje tot half uur, besteden ook jonge kinderen al snel twee uur per dag op een scherm. Beter is het te focussen op een goede balans: dat er naast schermtijd nog genoeg tijd overblijft voor andere dingen en om indrukken te verwerken (slapen). Vaak weet je zelf eigenlijk wel wanneer de balans zoek is, als opvoeder. Kinderen zijn dan teveel gefocust op het scherm of gaan na een tijdje onderuit zakken of veel ruzie maken over wie er op het scherm mag of over wat er op het scherm gebeurt. Dan weet je dat het tijd is om iets anders te gaan doen. Voor kinderen is het wel fijn als ze even af kunnen maken waar ze mee bezig zijn en van tevoren een seintje krijgen. Dat maakt het makkelijker om te stoppen en zo is er minder strijd.’
Kinderen van 1 tot 4 jaar jaar zouden niet meer dan een uur per dag naar een scherm moeten kijken en (minstens) drie uur per dag moeten bewegen. ‘Breng spel en spelen terug in het leven van kinderen. Laat ze zingen, puzzelen en lees voor of vertel verhalen.’ Bekijk de tips