De pedagogisch medewerkers vertellen: “Anne is een meisje van 3,5 en Anne doet de hele dag van alles wat niet mag. Ze vraagt constant negatieve aandacht. En niks helpt. En het erge is nog, ze kijkt je eerst aan om te zien of je haar wel ziet én dan doet ze iets wat niet mag. Aan iemands haren trekken, iets op de grond gooien, iemand duwen of zand uit de zandbak gooien. En als we haar corrigeren lijkt het wel alsof ze dat alleen maar leuk vindt.”

“Oké”, zeg ik, “vertel eens iets meer over Anne en haar achtergrond.” Anne’s oudere zus is veel ziek en haar ouders zijn vaak met haar in het ziekenhuis. Anne’s ouders werken veel en Anne is 5 dagen op de opvang. O, en er is een paar maanden geleden een kleine baby bijgekomen.

Gek hè, dat kleine Anne om aandacht vraagt op de opvang? Gedrag is nooit zomaar, daar zit altijd iets achter. Geen kind is voor zijn lol vervelend en een kind vraagt geen negatieve aandacht, een kind vraagt op een negatieve manier aandacht omdat het al gauw leert dat dat tot snel resultaat leidt. We reageren er namelijk op en vaak nog groots ook. En als je die aandacht wil, dan helpt het natuurlijk al helemaal om eerst even te kijken of het gezien wordt. Die kleine Anne heeft dat heel slim bekeken.

Het gedrag van Anne is geen onwil maar onmacht. Anne heeft het niet nodig dat wij constant corrigeren of boos worden, Anne heeft begrip en hulp nodig, om op een andere manier de positieve aandacht te krijgen die ze zo nodig heeft.

“Oké”, zeg ik na mijn visie en kijk op de casus, “Als Anne morgen klaar staat om het zand uit de zandbak te gooien en jullie oogcontact zoekt, kijk je haar vrolijk en met een glimlach aan en zeg je enthousiast: “Wilde je even onze aandacht Anne, hadden we al veel te lang niet naar je gekeken?”. En vervolgens zeg je: “Laat Milan maar los en kom dan maar even snel een knuffel halen” en wacht haar met open armen op.

De “ja maren” en “nou dan belonen van negatief gedrag” vliegen me om de oren. “Probeer het maar eens een paar keer, in combinatie met de komende weken wat extra positieve aandacht op momenten dat ze er niet om vraagt. Tenslotte is onze hypothese dat dát is wat zij nodig heeft. Als we haar dat bewust meer geven, dan heeft ze het niet nodig om het op een negatieve manier te vragen.”

‘En de pm’ers? Die werden niet meer gek van Anne maar gek op Anne’

Twee weken later ben ik terug. “Hoe is het gegaan met Anne?”, vraag ik gelijk. De groep moet lachen. Of ik haar had ingehuurd; ze deed precies wat ik voorspeld had. Op de vraag of ze even wat aandacht wilde slaakte Anne een diepe zucht en zei alleen maar “ja”. En bij de uitnodiging voor een knuffel huppelde ze snel en blij naar de leidster toe. Het ging een heel stuk beter met Anne door haar meer aandacht te geven, wat vaker met haar te knuffelen en anders reageren op de momenten dat ze verviel in haar oude patroon kwam de echte Anne weer helemaal naar voren.

En de pm’ers? Die werden niet meer gek van Anne maar gek op Anne. Wat hou ik toch van mijn werk en dat wat kinderen ons laten zien. Kinderen zijn net spiegels, ze laten ons prachtige dingen zien en als we daar goed naar kijken, kunnen we ze helpen in plaats van ons irriteren aan hun gedrag. Professionals coachen om kinderen nog beter te zien en gedrag nog beter te begrijpen, wat is dat toch een cadeau. Met elkaar het verschil maken voor elk kind, mooier wordt het toch niet?

Dit is de eerste blog door Tischa Neve voor Kinderopvangtotaal. Zij is een van de sprekers op de masterclass Opvallend gedrag bij kinderen op 25 november.

Houd onze website en socials in de gaten of abonneer je op onze nieuwsbrief om geen blog te missen.