In mijn herinnering sta ik even bij de boerderij van mijn oudoom Anton, in Overijssel. De plek waar ik mijn allerfijnste jeugdherinneringen heb. De hooiberg, waaronder de balen stro metershoog opgestapeld lagen en waar we overheen sprongen, terwijl de muizen en ratten wegschoten tussen de balen. De grote herdershond, die ik de eerste vijf minuten nadat we aankwamen doodeng vond en daarna plat knuffelde en die de hele dag met mij mee op pad moest. De donkere koeienstal, waar ik heel lang alleen aan de hand van mijn vader doorheen durfde te lopen, bang voor die grote nieuwsgierige beesten die me wilden besnuffelen en likken met hun lange tongen. De kalfjes die aan je duim zogen tot het speeksel er vanaf droop. De vaste tijden waarop gemolken werd. En de beloning van al dat harde werken en spelen die steevast patat met pindasaus was. Zoals ik zeg: het zijn mijn allermooiste jeugdherinneringen. Helaas is mijn oudoom een paar jaar geleden overleden en is de boerderij verkocht. Ik zou er heel wat voor over hebben mijn dochter dezelfde jeugdherinneringen te geven als ik had op die bijzonder fijne plek.

Opgroeien op een boerderij is voor velen van ons een ver-van-je-bedshow. Dat steeds meer boeren hun bedrijf uitbreiden met kinderopvang is dan ook een optie waar ouders voor in de rij staan. Niet alle ouders overigens, want risicovol spelen en vies worden is vast niet aan iedereen besteed. Maar het is een cadeautje voor kinderen dat deze optie er is. Zeg ik uit eigen ervaring.

Terug naar Nijkerk. Er is namelijk nog een gebouw dat direct opvalt als je het terrein oprijdt. Van buiten lijkt de stal met rieten dak, die achter het woonhuis staat, heel oud, maar niets is minder waar. Hier stond inderdaad een eeuwenoude monumentale stal, maar dit gebouw is helemaal nieuw: het is een exacte kopie van de oude stal. Het gebouw is volledig ingericht als kinderdagverblijf. Vijf jaar geleden opende Bij Boer Dolf hier de deuren en sindsdien biedt de locatie kinderopvang aan twee verticale groepen van 0 tot 4 jaar. Het is de trots van Linda Wingelaar en Teuny Lozeman, de vrouw van boer Dolf. Linda vertelt: ‘Wij ontmoetten elkaar op een peuterspeelzaal waar ik werkte en waar Teuny haar kinderen naartoe bracht. We werkten daar volgens een vrij strakke planning, zoals in een kring zitten en liedjes zingen: het was wat schools. Er was weinig ruimte om naar buiten te gaan of voor eigen inbreng van de kinderen.’

Linda volgde destijds een master Pedagogiek en keek kritisch naar deze vorm van kinderopvang. Ze vroeg zich af: is dit wel goed voor jonge kinderen? Linda: ‘De natuur biedt zoveel, hoe jammer is het als een kind dan vooral binnen is?’ Toen ze aan Teuny vertelde dat ze met het idee speelde een eigen kinderopvang te openen, met veel ruimte voor groen, vertelde Teuny dat zij en haar man met hun agrarisch bedrijf juist op zoek waren naar een tweede tak. Zij wilden het boerenleven graag delen met anderen. Zo gezegd, zo gedaan. De 37 hectare land, 65 melkkoeien en 30 kalfjes zijn nu ‘algemeen goed’, tenminste, voor de kinderen die naar de kleinschalige kinderopvang komen.

Binnen in de locatie is het reilen en zeilen zoals op een reguliere kinderopvang. Het is 9.30 uur. De kinderen eten fruit aan een lange tafel. De pedagogisch professionals zijn druk in de weer: fruit snijden, zorgen dat iedereen genoeg heeft en dat er ook gedronken wordt én dat baby’s op tijd hun flesje krijgen, of uit bed worden gehaald. Toch is er rust. De ruimte is ruim, met voldoende plek voor verschillende speelhoeken, waaronder een huishoek met een uitgebreide houten speelkeuken en een klein tafeltje met stoeltjes. Er liggen grote kussens waarmee een parcours wordt gelegd door de oudere kinderen. In een hoek ligt een mat voor een spiegel. Er is een hoek met een fijne stoel voor de voedingen, er staat een hoge box en een ruime grondbox voor de allerkleinsten.

Wat deze locatie toch net even anders maakt dan de doorsnee kinderopvang: als je door de hoge ramen naar buiten kijkt, zie je aan de ene kant een wei vol koeien, en aan de andere kant staan geiten en een pony. De pony loopt nieuwsgierig langs het raam, wat de aandacht trekt van meerdere kinderen.

Het agrarische aspect is nog beter zichtbaar als we naar buiten gaan. Zonder jas, want het is heerlijk warm zomerweer. De buitenruimte is groot, grotendeels bedekt met gras. In het midden ligt een heuvel, waarop de kinderen klimmen met scheppen en een kruiwagen. Want waarom spelen in de zandbak, als je ook een molshoop kan opengraven? ‘We hebben geprobeerd de molshopen dicht te maken, maar dat was tevergeefs. De kinderen vinden hier graven veel leuker dan in de zandbak’, verzucht een medewerker glimlachend. Het graven wordt gestaakt wanneer de koeien zich laten zien. Een groep koeien van boer Dolf heeft vandaag het geluk de weidegrond te mogen begrazen in het weiland achter het hek waar de kinderen spelen. Soms staan de koeien ver weg en laten ze zich de hele dag niet zien, maar vandaag staan ze dicht bij de kinderen. En dat wordt opgemerkt. De kruiwagen en scheppen zijn niet meer interessant, maar die grote grazers even verderop wel. ‘Koe! Koe! Koe!’, roepen de kinderen in koor. Steeds harder. De koeien lijken de aandacht leuk te vinden en komen nieuwsgierig kijken naar de kinderen.

Maar het blijft niet bij zwaaien en roepen. Elke dag gaan de kinderen die dat willen naar de koeienstal, waar ook een deel van de koeien staat. Van het fruit- en groenteafval wordt dan ook niks verspild, alles wordt bewaard voor de koeien. Met een grote emmer vol bananenschillen, klokhuizen en zelfs een paar stukken watermeloen vertrekken de kinderen en pedagogisch professionals naar de stal. Voor sommigen is de overgang van het veilig afgebakende speelterrein naar een grote, wat donkere koeienstal best een omslag.

Als de deur naar de stal opent, ruik ik direct die vertrouwde lucht. Een mengeling van hooi en mest. De koeien zijn blij met het gezelschap en steken hun koppen door het hek heen, hopend op een stukje fruit of misschien zelfs een aai van de kinderen. Een meisje is bijzonder moedig. Ze loopt zonder aarzeling naar de emmer met fruit, haalt er een bananenschil uit en geeft die aan de koe. Ze wacht rustig tot de koe de schil uit haar handje pakt en opeet. Zo gaat ze het rijtje af. Sommige kinderen vinden het wat spannender, klampen zich vast aan de pp’er en blijven op veilige afstand van het vee. ‘Maar elk kindje groeit’, vertelt een van de medewerkers. ‘Soms vinden ze het in het begin wat spannend, maar als ze langer hier naar de kinderopvang komen wennen ze steeds meer aan de koeien.’