Het vrij spelende kind wordt steeds meer een zeldzaamheid. Onderzoek van Jantje Beton heeft het zelfs over een dramatische achteruitgang van buitenspelen. Het Belgische kennis- en expertisecentrum Kind & Samenleving concludeert na een uitgebreid langjarig onderzoek dat we zoals het ernaar uitziet, over twintig jaar geen kinderen meer zien spelen op straat. Buitenspelen zou voor kinderen niet alleen een uitje naar een speeltuin moeten zijn, maar een deel van hun dagelijks leven in hun buurt op straat.

Waarom buitenspelen zo belangrijk is

Vrij spelen is een essentieel element voor de ontwikkeling van kinderen. Hoewel spelen voor kinderen doelloos zou moeten zijn, leren ze er (onbewust) toch veel van. Vrij buitenspelen, liefst zonder toezicht van ouders, is goed voor de veerkracht, het zelfvertrouwen en de zelfstandigheid van het kind. Van samen spelen versterken kinderen ook hun psychische en sociale vaardigheden en het is ook nog eens goed voor hun fysieke ontwikkeling als conditie, kracht en coördinatie. Door uitdagingen aan te gaan wordt de creativiteit en het oplossend vermogen aangesproken. Allerlei eigenschappen en vaardigheden die je van jongs af aan als mechanisme al spelend op kunt bouwen en waaraan je in je latere volwassen leven veel kunt hebben.

Gevolgen van minder buitenspelen

In de huidige generatie jongvolwassenen stijgt al het aantal angststoornissen en burn-outs. Volgens sommige onderzoekers is dit het gevolg van een speelgebrek. Oogartsen spreken van een bijziendheidsepidemie onder kinderen vanwege het vele schermgebruik. Buitenspelen is volgens hen dé remedie: de ogen worden weer getraind om op afstand te kijken. De duidelijke toename in overgewicht bij kinderen en het niet behalen van de beweegnorm van één uur per dag, kan ook teruggevoerd worden op de sterke achteruitgang van buitenspelen.

Symposium

Natuurspeeltuin Het Woeste Westen in Amsterdam bestaat dit jaar twaalf jaar en gaat dit lustrum vieren met een symposium getiteld ‘Het laatste kind op straat’ over het belang van vrij spelen voor kinderen. Het symposium, dat plaatsvindt op donderdag 9 juni 2022, is bedoeld als wake up-call voor de teloorgang van het fenomeen buitenspelen en met verdieping en discussie op dit onderwerp. Met een reeks interessante sprekers uit het onderzoek, beleid en het uitvoerend werkveld worden deze vraagstukken vanuit verschillende perspectieven belicht. Ook wordt er samen met de deelnemers op zoek gegaan naar oplossingen en handvatten, zodat de huidige en toekomstige generaties kinderen zich weerbaar, competent en gezond kunnen ontwikkelen mét en dóór vrij spelen.

Playwork-visie

Op het symposium komt onder meer de buitenspeelmethode Playwork aan bod. Deze vrij spel-methode zorgt voor de tijd en ruimte die nodig is zodat kinderen kinderen kunnen zijn. Deze benadering betekent dat je de ideeën en interesses van kinderen vooropstelt, en niet de door volwassenen georganiseerde en bedachte activiteiten. Het model van PARS Playwork helpt volwassenen om te beslissen wanneer hun betrokkenheid wel nodig is en wanneer je het gerust aan de kinderen zelf kunt overlaten.

PARS Playwork is een erkende methode uit Groot-Brittannië en wordt steeds meer gebruikt in andere landen. Het is een praktijktraining voor professionals die willen weten hoe je playwork in de eigen praktijk kunt toepassen, hoe je je handelen goed kunt evalueren en dit kan uitleggen aan anderen. Het PARS playwork-model bevat theorieën, methodieken en technieken om kinderen in hun vrije tijd te begeleiden. We schreven er al eerder over (premium) >>