Dit zegt Fukkink in een interview met het Parool. In het interview uit hij zijn zorgen over het onderwijs in achterstandswijken. Naast hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam is Fukkink ook benoemd als lector urban education aan de Hogeschool van Amsterdam.
Ook rekenen, aandacht en groepscohesie
Waar VVE-programma’s gericht zijn op taal, ziet Fukkink graag dat er ook aandacht is voor groepscohesie, liefde, aandacht en rekenen. ‘Die ontwikkelingsgebieden zijn minstens zo belangrijk. Er wordt nu teveel gefocust op het cognitieve. Het accent is te eenzijdig en daarnaast moet het programma in een hoog tempo worden afgewerkt’, aldus Fukkink in het Parool.
Prentenboek
Een treffend en pijnlijk voorbeeld, is de pedagogisch medewerker in de kinderopvang die voorleest uit een groot prentenboek. Ze was er zo druk mee in de weer, dat ze niet lette op de kinderen die ondertussen waren weggelopen om andere dingen te doen. Het stoort Fukkink dat beleidsmakers denken dat VVE-programma’s rijk en stimulerend zijn, terwijl dat door wetenschappelijk onderzoek niet wordt bevestigd.
Onderzoek
Fukkink houdt zich als lector urban education onder andere bezig met de vraag hoe kinderopvang en onderwijs in de stad moeten worden ingericht. Het streven is dat er onder zijn begeleiding een degelijk onderzoek komt naar de vaardigheden van alle betrokken professionals, de samenwerking met ouders en hun school en de netwerken rondom het kind in de stad.
Tot slot het voorbeeld van de voorlezende leidster, die niet merkte dat een paar kinderen waren weggelopen om met de poppen te spelen. Ik begrijp niet goed wat daar erg aan is, of waar dat nu precies een ‘pijnlijke’ diskwalificatie van is. Fukkink wíl toch juist niet dat de VVE-programma’s als klassikale lesjes worden afgedraaid? Hij wíl toch juist ruimte voor differentiatie en variatie? Wat is er mis mee als acht kinderen blijven luisteren en twee met de poppen gaan spelen?
Enne… wat nu als de leidster niet met voorlezen bezig was geweest maar met luisteren naar een huilend kind in de groep, en dáárdoor niet had gemerkt dat twee kinderen waren weggelopen? Had dat dan ‘pijnlijk’ gepleit tegen luisteren naar huilende kinderen? Nee toch? Dus waarom dan wel het voorlezen in diskrediet gebracht?
VVE-programma’s werden bedacht om een waargenomen probleem op te lossen. Moet ik uit de kritische reacties opmaken dat men dat probleem niet erkent; dat men vindt dat het probleem geen oplossing behoeft; of alleen dat men de VVE-programma’s geen goed middel vindt om dat probleem op te lossen?
In het eerste en tweede geval: waarom niet?
In het derde geval: waaruit blijkt dat? en wat is dan een betere oplossing?
Natuurlijk moeten we kritisch zijn op de feitelijke waarde van de VVE-programma’s. Daarom is het onderzoek nodig dat Fukkink bepleit. Maar dat onderzoek moet zich eerst en vooral richten op de implementatie van die programma’s. Want we hebben weinig aan een evaluatie van half of contre-coeur ingevoerde programma’s. Het is maar de vraag of een goede implementatie bestaat uit ‘kinderen volproppen met taal’, zoals Fukkink vreest (maar nog niet weet). Visactiva hierboven wijst er op dat een goede implementatie uit aanzienlijk meer bestaat dan ‘volproppen met taal’.
Terecht stelt Fukkink dat we nog niet weten hoe waardevol die programma’s en het aspect taal daarin zijn. We mogen niet zomaar aannemen dat het wel snor zit. Daar tegenover staat dat uitspraken als ‘er wordt nu teveel gefocust op het cognitieve’, ‘het accent is te eenzijdig’ en ‘het tempo ligt te hoog’ ook prematuur zijn. Voor de houdbaarheid van die beweringen moet ook eerst op een deugdelijke manier evidentie worden verzameld. Juist de wetenschapper zou daarop niet moeten vooruitlopen.
Een goede ped.med ( of moeder) heeft geen programma nodig. Kijk en luister naar de kinderen en zie wat ze nodig hebben.
Ik ben het ook helemaal eens met de hoogleraar Fukkink. Helaas werk ik ook niet volgens de principes van Reggio Emilia. Maar dat spreekt mij meer aan dan de methode waar wij mee werken. Een peuter moet ontdekken, voelen, beleven ga mee in de magische wereld van de peuter dan komt de taal er vanzelf bij.
Ik kan de gedachtegang van de hoogleraar Fukkink heel goed volgen en sluit mij er ook bij aan. Lees meer hierover in mijn weblog ‘Taal, VVE en tweetalig onderwijs’ (op deze site, onder blogs).
Monika Katinger
Ik werk inmiddels bijna 30 jaar met kinderen en heb veel zien veranderen. Over de vve programma,s ben ik heel kritisch ik ben namelijk ook van mening dat de meeste van deze programma,s te veel uit gaan van het cognitieve. Taal ontwikkeling is belangrijk maar als wij als leidsters weten (als het goed is) hoe we dat op een leuke en vooral speelse manier kunnen doen daar is naar mijn mening niet een keurslijf waar alles strak in omschreven staat voor nodig. Mijn mening is dat kinderen eerst moeten kunnen leren spelen en leren delen als jij als ouder en als leidster zorgt dat je de dingen benoemd uitlegt wat je doet waarom en waarmee en hoe, veel zingt, voorleest dan ben je naar mijn mening voldoende met de taal bezig.
Kinderen leren de taal het snelste van elkaar dat weten we al zo lang, kijk op vakantie. Ik werk zelf niet met Reggio Emilia maar het gedicht daar ben ik het helemaal mee eens laat een kind kind zijn zeker op deze leeftijd. Onze kleuterschooltjes zijn al echte schoolklassen geworden, moeten we dat op het dagverblijf ook willen?. Nee ik ben geen oud wijf die niet met haar tijd is mee gegaan ik heb vorig jaar nog mijn diploma onderwijsassistente afgerond, ik ben wel iemand die kritisch kijkt naar die (voorgekauwde) vve programma,s. Ik ben dus blij dat er nu een kritische noot is die hopelijk ook de overheid aan het denken doet zetten wat ze nu willen en belangrijk vinden wat betreft onze jongste kinderen.
Fukkink spreekt diep uit mijn hart.
goed verwoord wat ik al lang voel.
zelf inval-leidster VVE/peuterspeelzaal zie ik veel en ben ook niet overal mee eens.
taal is belangrijk maar de de naadruk alleen op het cognitieve te leggen zie ik als zeer een zijdig.
wat is met de ‘andere talen’ van het jonge competente kind?
Gedicht van Loris Malaguzzi / Reggio Emilia
Zeker, de honderd is er wel
Het kind bestaat uit honderd
Het kind heeft honderd talen,
honderd handen,
honderd gedachten,
honderd manieren van denken,
spelen en praten
Honderd alsmaar honderd..
manieren van luisteren, verbazen, liefhebben
Honderd vreugdes om te zingen en te begrijpen
Honderd werelden om te ontdekken
Honderd werelden om uit te vinden
Honderd werelden om te dromen
Het kind heeft honderd talen (en nog eens honderd honderd honderd)
maar ze stelen er negenennegentig
De school en de cultuur, scheiden het hoofd van het lichaam
Ze zeggen hem:
te denken zonder handen,
te doen zonder hoofd,
te luisteren en niet te praten,
te begrijpen zonder vreugde,
lief te hebben en zich te verbazen,
alleen met Pasen en met Kerstmis
Ze zeggen hem: dat spel en werk,
realiteit en fantasie,
wetenschap en verbeelding,
hemel en aarde,
verstand en droom,
dingen zijn die niet bij elkaar horen
Kortom, ze zeggen hem.. dat de honderd er niet is
Het kind zegt: Zeker, de honderd is er wel!
Is de conclusie niet wat overtrokken? Taal hebben we nodig om met elkaar te kunnen communiceren (sociale aspect) Taal hebben we nodig om emoties te uiten (emotionele aspect). Taal hebben we nodig om te rekenen ( ja, ook dat!)
En…, alle gecertificeerde VVE programma’s gaan uit van rekenen, taal, motoriek en het sociaal-emotionele aspect. Toch? Als het goed is gaan we bij jonge kinderen uit van een totaalprogramma, daar ben ik het mee eens, maar een totaalprogramma begint toch echt bij taal!
O wat ben ik het hier hartgrondig mee eens!!!