Tischa Neve, bekend van het opvoed-tv-programma ‘Schatjes’, is kinderpsycholoog en opvoedkundige. Daarnaast heeft ze een eigen podcast: ‘Even over mijn kind’. Ze geeft opvoedcursussen en heeft zes boeken over opvoeden geschreven. Als geen ander weet ze hoe je pedagogisch professionals op een positieve manier begeleidt. Haar remedie? Oplossingsgericht werken.
Kijk naar wat wél goed gaat
‘Oplossingsgericht werken gaat uit van de kracht van de medewerker,’ aldus Tischa. ‘Je kijkt samen met de pedagogisch medewerker wanneer het juist wél goed gaat op de groep en niet naar wat er fout gaat. Het is een mindset die uitgaat van “waar willen we naartoe” en niet “waar willen we vanaf”. We zijn misschien van nature gewend om alleen maar te kijken naar dingen die verkeerd gaan, maar het omdraaien heeft een grote invloed. Het is een heel positieve en fijne manier van werken. Ik zie dat pedagogisch professionals hierdoor met veel meer vertrouwen aan de slag gaan en in een fijne werkflow komen.’
Tischa legt uit dat het geen quick fix is. ‘Maar het is ook geen hogere wiskunde. Het is een andere manier van kijken en coachen, waardoor medewerkers in heel wat positiever vaarwater terechtkomen.’
Het toepassen van oplossingsgericht werken
Hoe je oplossingsgericht werken toepast, legt Tischa graag uit. ‘Stel dat er een pedagogisch professional naar je toekomt met een specifieke hulpvraag over een kind. Hij vertoont pittig gedrag en luistert niet goed. Dan is het belangrijk om de situatie op de groep goed te observeren. Geen enkel kind is de hele dag boos of doet helemaal nooit wat je zegt. Juist die momenten waarop het wél goed gaat zijn belangrijk om uit te vergroten. Als het betreffende kind gewoon aan tafel gaat zitten als de pm’er hierom heeft gevraagd, benadruk dit dan. Wat was er anders aan de situatie waardoor dit kind nu wel luisterde? Dus echt kijken naar wat er kan hebben bijgedragen aan het feit dat het nu wel werkte. Wat zei of deed de pm’er op dat moment precies? Hoe was de situatie en wat werkte er dus? Op deze manier krijg je een beter inzicht in welke aanpak er wel en niet bij dit betreffende kind past.’
Tischa zegt dat dit niet betekent dat je dan maar voorbij moet gaan aan wat de oorzaak is van het gedrag. ‘Wel kun je hiermee zien dat het kind bijvoorbeeld wel luistert als hij meer de regie heeft of als het rustiger op de groep is. Zo kom je er ook achter welke behoeften een kind heeft.’
Tischa benadrukt wel dat er naast deze observaties nog veel meer aan bod komt. ‘Dit is even in het kort een versimpelde uitleg van wat oplossingsgericht werken inhoudt, want je doet natuurlijk wel meer dan alleen observeren.’
Praktisch en simpel
Van pm’ers hoort Tischa terug dat ze deze manier van werken ‘lekker praktisch en simpel’ vinden. ‘De pedagogisch coach komt niet alleen om te kijken en tips te geven, maar is er echt om de medewerkers te motiveren. Pm’ers worden vanuit zichzelf gemotiveerd en hebben meteen iets in handen waar ze iets mee kunnen. Voor een pedagogisch coach is deze manier van werken ook heel prettig omdat je niet degene bent die alle tips geeft. Je hebt zelf namelijk ook niet overal een passend antwoord op paraat, maar door te kijken en te observeren wanneer het wel goed gaat, kom je samen met de pm’er tot een passende oplossing. Mensen zeggen vaak tegen me: “Goh, waarom hebben we dit eigenlijk niet eerder op deze manier gedaan?”’
Voorbeeld uit de praktijk
Tischa heeft tal van voorbeelden waarbij oplossingsgericht werken positief uitpakte. ‘Ik begeleidde laatst een groep pedagogisch professionals die helemaal vast was gelopen. Ze stonden op een babygroep waarbij een van de kinderen ontzettend vaak huilde. Ze waren echt aan het einde van hun latijn en hadden al van alles geprobeerd. Toen ik daar kwam, hadden ze het gevoel dat het kindje de hele dag huilde. Niet leuk voor de professionals en al helemaal niet voor de baby. Ik heb de dag toen samen met hen opgedeeld in stukjes en vroeg hen te focussen op de momenten dat het kind niet huilde. Allereerst kwamen ze er hierdoor achter dat hij helemaal niet de hele dag verdrietig was. Er waren ook rustige momenten. Wat bleek? Hij was heel relaxed als hij voor de spiegel lag. Daarnaast werd hij ook rustig als hij met een bepaald speeltje kon spelen. Natuurlijk werkt het niet om hem de hele dag voor de spiegel te leggen. Maar ze reserveerden wel dat speeltje voor hem zodat hij daar op moeilijke momenten mee kon spelen. En wisten ze dat er een druk moment aan zat te komen, waar hij meestal onrustig van werd? Dan legden ze hem voor de spiegel.’
Kinderen positief benaderen
Deze manier van kijken kun je volgens Tischa ook goed toepassen in het werk met kinderen. ‘Voor kinderen is het natuurlijk helemaal niet fijn om steeds te benadrukken wat ze fout doen. Juist als je de focus legt op het positieve, heeft dit een betere uitwerking.’ Tischa heeft hier een goed voorbeeld van. ‘Ik behandel een jongen in mijn praktijk. Hij komt al een tijdje bij me en had laatst een hele bijzondere vraag. Hij zei: “Het gaat nu eigenlijk veel beter met mij, maar ik snap niet zo goed hoe dat kan. Jij vraagt namelijk alleen maar aan mij wat er goed ging en niet naar wat er allemaal fout is gegaan.”’
