Op verschillende manieren kan de kinderopvangsector haar steentje bijdragen in de huidige crisis rondom de oorlog in Oekraïne. De BK en BMK onderzoeken via het ministerie van SZW of zij kan aanschuiven bij het nationale crisisteam dat deze week is opgericht.

Ook willen branchepartijen BK, BMK en de beroepsvereniging voor pedagogisch professionals in de kinderopvang, PPINK, informeren hoe je over het begrip ‘oorlog’ praat met kinderen. Kinderen voelen de spanning haarfijn aan en kunnen vragen of onbegrip over de situatie hebben. Hoe je dit gesprek ingaat, is afhankelijk van de leeftijd van het kind.

Handreiking: wat past bij welke leeftijd?

Marijke Koekkoek, manager Pedagogiek en Kwaliteit van Humankind, is samen met de pedagogen van haar organisatie om de tafel gaan zitten om deze handreiking voor de pedagogische medewerkers van Humankind te maken. Deze handreiking delen zij graag met collega’s.

PPINK en BMK maakten een overzicht van adviezen en tools hoe met kinderen het gesprek aan te kunnen gaan en om te kunnen gaan met de gevoelens en gedachten die er leven bij de kinderen. Bekijk hier het overzicht van deze tools >>

Via deze links lees je meer over deze tips om met kinderen het gesprek aan te gaan:

• Kinderen en nare nieuwsberichten | Humankind
• Praten met je kind over de oorlog tussen Rusland en Oekraïne | Nederlands Jeugdinstituut (nji.nl)
• Kinderen snappen dondersgoed wat oorlog is, ouders moeten er niet omheen draaien (anp.nl)
• Wereldnieuws – Centrum voor jeugd en gezin

Vluchtelingen opvangen?

De BK behandelt de vraag van houders of zij vluchtelingen mogen opvangen. ‘Vluchtelingen uit Oekraïne zijn op dit moment vooral vrouwen en kinderen. Tot nu toe worden zij bij familie en vrienden of in sportcentra opgevangen en vooralsnog niet in AZC’s omdat zij overwegend geen asiel aanvragen maar hopen terug te keren naar hun land. We weten niet hoe lang deze toevlucht gezocht zal blijven worden. Wij gaan er voor nu van uit dat de vrouwen hier niet komen werken en dus ook geen recht hebben op kinderopvang.

Desondanks zien we dat opvang in welke vorm dan ook van belang is in het welkom heten en steunen van mensen die vluchten. Voor de moeders kan het een moment van rust zijn na een lange tijd van permanente alertheid en voor kinderen is het van belang om met andere kinderen omringd te zijn en plezier te maken.

Binnen de wet Kinderopvang kan vrijwel niets. Er is al een coulanceregeling en of er wel/niet gehandhaafd gaat worden bij overtreding van de BKR is nu niet aan ons. Wij raden iedereen aan om vooral een lokale coalitie van burgemeester, wethouders, sociale partners, GGD en Vluchtelingenwerk te organiseren om hier vorm aan te geven. BK zal tegelijkertijd contact met VNG en GGD-GHOR onderhouden om te zoeken naar mogelijkheden en houden jullie daarvan op de hoogte.’

Gastouderopvang

Kun je als gastouder je opvang openstellen voor vluchtelingen? De BK adviseert het volgende: ‘Wil je als gastouder vluchtelingen opnemen in je gezin? Je gastvrijheid wordt erg gewaardeerd. Realiseer je wel dat elke volwassene in je huis geregistreerd en gekoppeld moet worden in het Personenregister Kinderopvang (PRK). Dat is voor vluchtelingen niet mogelijk. Dit heeft dus invloed op je gastouderopvang. We zoeken dit nog verder uit en houden jullie op de hoogte.’

Best practices

Wat kun je wél doen? BK-leden komen met de volgende ideeën:

• Het organiseren van een open speelochtend/middag voor gevluchte moeders met hun kinderen in een leegstaande BSO of PG-locatie of in het lokale buurthuis onder begeleiding van een vrijwillige pm’er. Klik hier voor het voorbeeld van BK-lid Ilse Raasing van SKW.
• Stel je BSO-ruimte ’s ochtends ter beschikking voor onderwijs aan vluchtelingkinderen (BK-lid Jeroen Hilbrink van de Natuurfontein)
• Ervaringen opgedaan in de noodopvang kunnen wellicht gebruikt worden om Oekraïense kinderen een vorm van onderwijs te verschaffen. De rechten en plichten van Oekraïense kinderen en onderwijs worden nog onderzocht. Klik hier voor meer informatie van Vluchtelingenwerk.

De BK zegt daar wel bij: ‘Uit eerdere vluchtelingencrises is geleerd hoe je als organisatie, binnen de grenzen van de wet, je steentje bij kan dragen. De situatie in de kinderopvang nu (groot personeelstekort, corona) is wel wezenlijk anders dan in 2015 met de instroom van Syriërs. De goede intentie is hetzelfde, maar wees ook realistisch. Iedereen moet overeind blijven.’

Initiatief Hoera Kindercentra

Ook de BMK inventariseert op basis van input van leden welke initiatieven lopen, verzamelt de opgedane ervaringen en kennis. Zo startte BMK-lid Hoera Kindercentra (Peel en Maas, Weert, Nederweert en Leudal) al voor aanvang van de oorlog in de Oekraïne in samenwerking met COA (Centraal Orgaan opvang Asielzoekers) een opvanglocatie in een AZC. Dit centrum kan mogelijk nu ingezet worden voor kinderen uit de Oekraïne. Een pedagogisch medewerker verzorgt samen met vrijwilligers de opvang. Dit kan omdat dit buiten de wet kinderopvang valt. De gemeente financiert de personeelskosten, Hoera Kindercentra financiert additionele kosten als speelgoed, pedagogisch coach et cetera.

Training War Child

De BMK heeft contact opgenomen met War Child, zij hebben waardevolle expertise en een goed netwerk als het gaat om hulp bieden aan kinderen uit oorlogssituaties. ‘War Child stelt nu trainingen ‘Psychosociale hulp aan kinderen’ samen en biedt dit aan aan lokale, maatschappelijke organisaties. Eeel bruikbaar voor kinderopvangorganisaties. We zijn in contact hierover met War Child en komen hier snel op terug’, meldt de BMK.

Denken jullie als kinderopvangorganisatie na om hulp te bieden aan vluchtelingen uit Oekraïne? Deel jullie initiatieven met onze redactie, mail naar kinderopvang@bsl.nl.