Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties3

Onderzoek naar stress bij kinderen in de opvang: ‘Meer aandacht voor wenperiode’

Verschillende empirische studies hebben laten zien dat kinderen gemiddeld meer stress ervaren op het kinderdagverblijf dan thuis. Specifiek onderzoek naar baby’s, de periode rondom de start in de kinderopvang én de beleving van ouders was alleen nog schaars. Daarom deed Sanne de Vet promotieonderzoek op dit onderwerp.
kinderopvang
Beeld: iStock

Naar de kinderopvang gaan, kan best spannend zijn voor zowel kinderen als hun ouders. Het is vaak het eerste moment dat zij voor langere periode niet bij elkaar zijn. Het kinderdagverblijf is bovendien anders dan thuis: er zijn andere mensen aanwezig en vaak meer prikkels. Ouders ervaren eveneens stress bij het brengen van hun kinderen. ‘Het is belangrijk dat pedagogisch medewerkers hier aandacht voor hebben en het gesprek hierover aangaan met ouders’, vertelt Sanne de Vet.

Ondersteuning

De meta-analyse uit het promotieonderzoek van Sanne de Vet laat zien dat kinderen hogere cortisolniveaus – dus meer stress – in de middag produceren wanneer ze op het kinderdagverblijf zijn dan wanneer ze thuis zijn. Dit verschil werd niet gevonden voor cortisolniveaus in de ochtend. Daarnaast vond er thuis gemiddeld een cortisolafname over de dag plaats, terwijl het cortisolniveau op de kinderopvang gedurende de dag gemiddeld gezien toenam. Mogelijke algemene verklaringen voor meer stress op het kinderdagverblijf ten opzichte van thuis zijn onder andere de scheiding van ouders en overprikkeling.

Stress bij baby’s

Over het algemeen ervoeren de baby’s in het onderzoek ook meer stress op het kinderdagverblijf dan thuis, maar het stressniveau is erg wisselend. Bij baby’s die hoger scoorden op negatieve emotionaliteit, was de kans groter dat ze een afnemend cortisolniveau over de dag lieten zien. Mogelijk anticiperen pedagogisch medewerkers met name rond de start op stress bij baby’s die meer prikkelbaar zijn, waardoor deze baby’s hun stress vervolgens makkelijker kunnen reguleren.

Stress bij ouders en kinderen tijdens heropening na lockdown

Ongeveer één derde van de in totaal 694 ondervraagde ouders en kinderen bleek stress te ervaren rondom de terugkeer van het kind naar het kinderdagverblijf na de coronalockdown. Ouders rapporteerden meer stress bij de volgende kinderen: kinderen met angstigere ouders, jongere kinderen, kinderen die minder uur per week naar het kinderdagverblijf gingen na de sluiting, kinderen die minder stress ervoeren tijdens de sluiting en kinderen uit een eenoudergezin. Transitieperiodes op het kinderdagverblijf blijken een op zichzelf staande periode te zijn met unieke voorspellers van stress.

Aanbevelingen

De onderzoekers hebben enkele aanknopingspunten gevonden om de start in de kinderopvang te vergemakkelijken voor jonge kinderen en hun ouders. ‘Ze kunnen dit doen door kinderen bijvoorbeeld wat vaker kortere momenten te komen laten wennen.’ Een ander advies is extra op kinderen te letten tijdens mogelijk stressvolle momenten gedurende de dag op het kinderdagverblijf. ‘Voornamelijk jongere kinderen zullen gebaat zijn bij extra aandacht.’

Het lijkt daarnaast zinvol om voor de start van (jonge) kinderen op het kinderdagverblijf met ouders in gesprek te gaan over routines thuis en de gevoelens van ouders ten opzichte van de start van hun kind. Dit kan bijvoorbeeld tijdens een uitgebreide intake en eventueel met behulp van videobeelden of een vragenlijst. Mogelijk helpt dit om eventuele angst en zorgen bij ouders (deels) weg te nemen en zorgt dit voor een prettigere start voor zowel ouders als kind. Voor de praktijk is het belangrijk dat er meer tijd en aandacht komt voor de wenperiode van jonge kinderen op het kinderdagverblijf en zeker ook meer begeleiding voor hun ouders.

Misschien wist je het al door je ervaring als professional in de kinderopvang, maar het wordt nu ook door onderzoek bevestigd. Het is beter om eerst even rond te lopen met een baby, voordat hij of zij in bed gelegd wordt. Door de beweging komen baby’s tot rust. Bij huilende baby’s is deze methode het effectiefst >>

Bronnen: Vakblad Vroeg, Universiteit Leiden

3 REACTIES

  1. De stress die kinderopvang veroorzaakt is niets vergeleken met de stress die een kind ervaart als het op 4-jarige leeftijd wordt afgeleid van zijn moeder naar de grote wereld of “school”. Dan zou het meten van stress nog erger zijn. In Oost-Europa beginnen kinderen veel later met socializen dan in Nederland. De effecten hiervan zijn ingrijpend, kinderen zijn asociaal, onzeker en gênant. Ik weet dit heel goed omdat ik zelf uit een van de landen van Oost-Europa kom. Ik ging naar Nederland om mijn kind een betere toekomst te geven.

    • Een klein kind is zich minder bewust van wat er om zich heen gebeurt, waardoor het stressniveau ook lager is. Kinderopvang is een tweede thuis voor het kind. Daarom ben ik van mening dat hoe eerder een kind naar de kinderopvang gaat, hoe beter voor hem.

  2. Lees alle reacties

Geef je reactie

Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn. Heb je nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.