Kleutertoetsen zouden eigenlijk per 1 januari van dit jaar al afgeschaft zijn, maar de termijn is verlengd: nog één jaar mogen scholen gebruik maken van kleutertoetsen. Vanaf augustus 2022 is de kleutertoets dan echt verleden tijd. De zoektocht naar het alternatief is van start.
Volgens het kabinet past het maken van toetsen niet bij de ontwikkeling van kleuters. Zij ontwikkelen niet lineair maar in sprongen: ze weten je keer op keer te verbazen met plotselinge nieuwe vaardigheden. Een schoolse toets is daarom niet bij uitstek geschikt voor kleuters. Zo’n momentopname kan een vertekend beeld geven.
Juiste keuze
Bij CEDgroep is een criterialijst beschikbaar om na te gaan welk systeem het beste bij je eigen school past. Via de website zijn er ook mogelijkheden om hulp te krijgen bij het maken van de juiste keuze. Welk systeem past bij de visie van de school? Werkt de school meer ontwikkelingsgericht of programmatisch? Er zijn systemen die passen bij een scholen die streven naar een doorgaande lijn, maar ook systemen die een specifiek domein willen observeren. Sommige focussen op enkele ontwikkelingsgebieden, andere onderscheiden wel twintig observatielijnen.
Erkend
Al langer bekend is dat het kabinet in 2018 besloot dat kleutertoetsen niet meer gebruikt mogen worden. Veel scholen zoeken nu naar een alternatief. Het wordt niet verplicht om een goedgekeurd kleuterobservatiesysteem te gebruiken. De term ‘goedgekeurd’ wordt vervangen door ‘erkend’, maar scholen mogen ook voor een niet-erkend observatiesysteem kiezen. Welke keus een school maakt, moet wel verantwoord worden aan de onderwijsinspectie. In individuele gevallen mag een toets nog als hulpmiddel ingezet worden.
Spelletjes
Terwijl de toetsen nu dus helemaal uit het leerlingvolgsystem gehaald worden, houdt de school wel de ruimte voor leraren om de ontwikkeling van kleuters op een andere manier te volgen. Leraren kunnen bijvoorbeeld aan de hand van observaties, gesprekjes of spelletjes nagaan hoe hun kleuters er voor staan. De verzamelde informatie kan in het leerlingvolgsysteem worden gezet, zonder dat de kleuter daarvoor zelf een toets hoeft te maken.