Het aanbieden van betaalbare, kwalitatief goede kinderopvang leidt ertoe dat de leeftijd waarop vrouwen hun eerste kind krijgen, daalt. Dit concludeert Melinda Mills, hoogleraar sociologie aan de universiteit Groningen. Andersom: bezuinigen op de kinderopvang, zoals de Nederlandse overheid van plan is, leidt er dus toe dat vrouwen later kinderen krijgen, met alle gevolgen van dien.

Noors model
Betaalbare en goed bereikbare kinderopvang realiseren, is hiermee de enige beleidsmaatregel die effect heeft op wanneer vrouwen besluiten om moeder te worden. Mills noemt als voorbeeld Noorwegen waar door overheidsingrijpen goede en toegankelijke kinderopvang is gerealiseerd. De gemiddelde leeftijd waarop Noorse vrouwen kinderen krijgen is sindsdien lager dan in andere landen. Mills vergeleek het beleid van verschillende Europese landen, de VS en Japan. In alle Europese landen en in de VS en Japan is de leeftijd waarop vrouwen hun eerste kind krijgen de afgelopen decennia fors gestegen.

Nederland
In Nederland was deze gemiddelde leeftijd in 1970 vijfentwintig jaar. Nu krijgen Nederlandse vrouwen gemiddeld rond hun dertigste hun eerste baby. Nederland is daarmee koploper in de wereld. Nergens anders zijn vrouwen gemiddeld zo oud als ze hun eerste kind baren. Hogeropgeleide vrouwen zijn gemiddeld 34 als ze hun eerste kind krijgen. Belangrijkste redenen voor het uitstellen van kinderen zijn studie en carrière. ‘De overheid denkt te bezuinigen door ouders meer zelf te laten betalen voor de kinderopvang. Maar die bezuinigingen worden teniet gedaan door de hoge medische kosten die het uitstellen van kinderen met zich meebrengt’, voorspelt Mills. 

Vruchtbaarheid overschatten
Uit de studie van Mills blijkt dat slechts weinig maatregelen die overheden nemen effect sorteren. Een eenmalige toelage bij de geboorte van een kind bijvoorbeeld, zoals in Israël of Canada gebeurde, maakt op de lange termijn geen verschil. Mills ontdekte in haar onderzoek ook dat vrouwen hun vruchtbaarheid overschatten. ‘Veel vrouwen, ook in Nederland, denken dat ze boven hun veertigste nog aan kinderen kunnen beginnen. De realiteit is dat de kans op een zwangerschap rond die leeftijd nog maar gering is.’