De Kennistafel van Pact voor Kindcentra vroeg Dorien Petri en Jeanette Doornenbal (lectoraat Jeugd, Educatie en Samenleving van de Hanzehogeschool Groningen) hoe kinderen het leven, spelen en leren in een IKC ervaren. Ze deden onderzoek onder kinderen die hun basisschooltijd hebben doorgemaakt op een van IKC-koplopers (Laterna Magica, Mondomijn, Het Talent en Campus Columbus). Achttien kinderen en hun ouders zijn via diepte-interviews ondervraagd over de bouwstenen van een IKC (het gebouw; de leef-speel- en leergemeenschap; kinderen en ouders denken mee, doen mee en dragen bij; brede doelen breed aanbod; leren op maat; kindnabije hulp en van jongs af aan hele dag, hele jaar door).

Positieve ervaringen

Zowel de kinderen als de ouders geven gemiddeld een 8 voor hun tijd op het IKC. Kinderen en ouders is gevraagd om de bouwstenen van IKC’s op volgorde te leggen van belang. In de top drie staan het gebouw, ouders en kinderen denken mee, doen mee en dragen bij en leren op maat voor ieder kind.
Positief aan het gebouw vinden ze de variatie aan binnen- en buitenruimtes en de beleefde kleinschaligheid. De positieve ervaringen van de leef-, speel en leergemeenschap zijn onder meer de veilige, open en uitdagende sfeer, ieder kind wordt gekend en ziet vaste gezichten. Bij leren op maat springen de portfolio’s en de gebruikte persoonlijke ontwikkelprogramma’s er met name uit.

Minpunten

Ouders en kinderen gaven ook kritische kanttekeningen. Onderzoeker Dorien Petri: ‘De negatieve ervaringen van kinderen en ouders zijn onder meer dat niet alle kinderen voldoende uitdaging hebben ervaren, dat er onvoldoende stilteruimtes waren binnen het gebouw en dat er volgens ouders en kinderen binnen het IKC kinderen zijn die, naar hun idee, niet passen binnen een IKC.’

Ook de terugkerende problemen die kinderen hadden met de enorme overgang van een IKC naar het voortgezet onderwijs zetten de onderzoekers aan het denken. ‘Ik denk dat IKC’s kritisch moeten kijken naar de aansluiting met het middelbaar onderwijs. De stap is sowieso pittig voor kinderen, maar is zeker groot als de onderwijsvisies minder goed op elkaar aansluiten. Ik denk dat er serieus overwogen moet worden of IKC’s zich niet moeten richten op een leeftijdsgroep van 0 tot 18. Als je na acht jaar of meer op een IKC ineens weer twee aan twee moet zitten in een lokaal en de docent bepaalt hoe en wanneer je iets leert, dan is dat haast niet te doen.’

Inzicht

Dorien Petri is tevreden over de aanpak van het onderzoek. ‘We hebben goed inzicht kunnen krijgen in de werkzame factoren van kindcentra. Het is helder wat positief wordt ervaren door deze groep en wat niet. Ik vind dat we zo echt goed boven water hebben kunnen halen wat bijvoorbeeld zo positief is aan het gebouw en welke factoren maken dat er positief wordt teruggekeken op de leer-, speel- en leergemeenschap.”

Petri vindt het heel waardevol om te zien dat juist de zeven bouwstenen die onderzocht zijn alleen samen maken dat het werkt. “Kinderen en ouders worden enthousiast van het geheel. Je kunt een mooi gebouw hebben, maar dat zegt niets als er geen autonomie is. Je kunt dus als IKC niet denken: ik pak deze factoren er uit en nu heb ik een IKC. Genoemde elementen zijn bouwstenen die bij elkaar horen en pas samen een goed integraal kindcentrum maken.”

Lees hier meer over het onderzoek op Pact voor Kindcentra >>>