Peter is al zo’n twintig jaar bezig met het thema ‘ouderbetrokkenheid’. Hij werkte als leerkracht in het speciaal basisonderwijs, werd later locatiedirecteur van een kindcentrum en werkte bij een onderwijsadviesbureau, om uiteindelijk voor zichzelf te beginnen. ‘Door mijn vier kinderen heb ik ook kennisgemaakt met de andere kant ervan. Inmiddels kom ik op steeds diepere lagen terecht van waar het eigenlijk om draait. Ik geef hierover trainingen en lezingen aan professionals in de kinderopvang en het onderwijs,’ vertelt Peter.

Ouderbetrokkenheid: wat is het precies?

‘Bij ouderbetrokkenheid gaat het erom dat je zo begaan bent met de kinderen, dat je begaan bent met hun ouders,’ legt Peter uit. Hij vergelijkt het met het pedagogisch klimaat. Dit gaat niet over wat kinderen moeten doen, maar over hoe de professional zorgt voor een gezond pedagogisch klimaat. Wat doe jij waardoor het contact en de samenwerking met ouders goed verloopt?

Stimuleren

Hoe kun je als pm’er de ouderbetrokkenheid stimuleren? Bijvoorbeeld door te proberen ouders te begrijpen, stelt Peter: ‘Soms is een ouder het ergens niet mee eens. Het is dan de kunst om te begrijpen dat een ouder mogelijk A zegt, maar B bedoelt. Er gaat iets achter die opmerking schuil. Veeleisende ouders zijn bijvoorbeeld vaak onzeker of bezorgd om hun kind. Kijk er daarom eens vanuit nieuwsgierigheid naar: wat beweegt de ouder om zo te reageren?’

Acceptatieproces

Om ouders te kunnen begrijpen, moet je weten wat een acceptatieproces inhoudt. Vertel je bijvoorbeeld dat hun kind pest, dan ontkennen ouders dit vaak eerst. De ouder lijkt niet realistisch, maar in werkelijkheid onderzoekt hij of dit wel klopt. Dat hoort bij het proces. Ter vergelijking: in het ziekenhuis willen mensen ook graag een second opinion om zeker te weten dat een uitslag klopt. Het is belangrijk dat pm’ers zich daar bewust van zijn.

Professioneel praten

Een andere tip die Peter geeft om ouderbetrokkenheid te vergroten: praat professioneel over ouders. ‘Onder het mom van “je hart luchten” wordt er veel geroddeld over ouders. Het is belangrijk om je hart te kunnen luchten, maar doe dat met twee spelregels: de ouder moet naast je kunnen staan terwijl je het zegt én het moet gericht zijn op opbouw of herstel. Benoem dus niet dat een moeder ergens bovenop zit, maar vraag aan een collega die de ouder al langer kent, hoe zij met haar omgaat.’

Investeer in de relatie

Nederland is een informatieland. Ook de kinderopvang doet daaraan mee: we organiseren informatieavonden of geven het op papier mee. Vervolgens zijn we gefrustreerd als ouders het niet gelezen hebben. Peter: ‘Naar mijn idee gedijt informatie beter als je investeert in de relatie. Een praktische en eenvoudige tip: ken de namen van de ouders. Ik was laatst op een kinderopvanglocatie waar deze tip ter harte was genomen en het had direct een groot effect.’

Positieve effecten

Uit onderzoek blijkt dat kinderen zich beter ontwikkelen, wanneer er een hoge mate van ouderbetrokkenheid is. ‘Dat is het allerbelangrijkste’, vindt Peter. ‘Ouders hebben hoge verwachtingen van hun kinderen én zijn hun beste supporter. Combineer dat met ouderbetrokkenheid en het stimuleert kinderen in hun ontwikkeling. Deel bijvoorbeeld successen met ouders. Benadruk niet wat een kind niet doet, maar leg de nadruk op een stap die hij of zij wél heeft gezet. Het geeft kinderen een boost als hun ouders trots op ze zijn. Bovendien kan elke ouder dit, vanuit liefde voor zijn kind.’

Werkplezier

‘Tenslotte geeft een hoge mate van ouderbetrokkenheid ook werkplezier. Ouders zie je wekelijks, soms bijna dagelijks. Hangt daar steeds een negatieve sfeer omheen, dan beland je in een negatieve spiraal. Goed contact met ouders is daardoor ook fijn voor jezelf,’ sluit Peter af.