Vanaf volgend jaar gaat het toezicht op de kinderopvang veranderen. Meer kwaliteit, meer diepgang en meer in gesprek met het werkveld, is de insteek. ‘Het toezicht is een zaak van twee partijen’, zegt Fred van der Wal, projectmedewerker van het Landelijk Centrum Toezicht Kinderopvang GGD GHOR Nederland en coördinator van de pilot. ‘We willen kijken hoe we het anders kunnen doen en hoe we de kinderopvangorganisaties meer kunnen horen. We willen samen kijken: wat leidt tot kwaliteit en hoe kom je daar in de praktijk?’

Extra observatie

Hoe ging de pilot in zijn werk? Tijdens de pilot hebben vier GGD’en tijdens zeventig inspecties hun bezoek verlengd. Naast de gebruikelijke observatie (halfuur tot uur) op de groep is er een kwartier extra ‘samen observeren’. Tijdens die extra observatie kijken eigenaar en GGD-toezichthouder samen mee in de groep, en gaan daarna in gesprek over wat ze gezien hebben en of dat overeen komt met het pedagogisch beleid.

Wennen

Eigenaar Thea Schipper van Kinderopvang Tante Thea in Oud-Beijerland en omgeving aarzelde niet om mee te doen aan de pilot. Ze zit al zeventien jaar in het vak, heeft vier locaties en vangt met 17 medewerkers wekelijks zo’n 250 kinderen op. ‘Het is altijd goed om een methode te herzien die je al lang gebruikt, daar staan wij voor open. Ik vond het voor beide partijen wennen, maar het voelde tegelijkertijd redelijk ontspannen. Je zit samen bij de groep en praat ook met elkaar. De GGD-toezichthouder legt soms even uit waar ze op let en ik moet oppassen om niet te helpen of in te grijpen. Je moet echt observeren en juist alles laten gebeuren.’

Extra tijdsinvestering

Het betekent wel een extra investering in tijd, zowel voor de GGD als de eigenaar van de organisatie. Van der Wal: ‘Als je extra tijd besteedt, dan moet je dat elders weghalen of de gemeente moet hierin extra willen investeren. Voor ons staat kwaliteit centraal.’ Schipper: ‘Voor mij is die tijdsinvestering geen probleem, want ik word altijd al gebeld bij een GGD-inspectie. Een pm’er is toch gespannen tijdens zo’n bezoek en vindt het prettig als ik er ook ben. We bespreken GGD-bezoeken als vast punt tijdens ons werkoverleg, waarbij elementen uit ons pedagogisch plan aan bod komen. Maar de spanning van een inspectie blijft. Dat was niet anders tijdens de gezamenlijke observaties. Ik kan me dat voorstellen. Je voelt je toch bekeken.’

Grootste voordeel

Wat ziet zij als grootste voordeel? ‘Je kunt na de observatie samen praten over passages uit je pedagogisch plan, die je terugziet in de groep. Er wordt echt naar je geluisterd. Tijdens de pilotobservaties zagen de GGD-toezichthouder en ik dezelfde dingen. Gelukkig klopte alles met onze pedagogische visie. Ik heb sowieso niet het gevoel dat je je moet verdedigen. Het is juist fijn om samen te kijken, dan kan je eventueel bijsturen.’

Zinvolle aanvulling

Vergroot dit het begrip tussen GGD en kinderopvangondernemers? Schipper: ‘Zeker. Er zijn natuurlijk soms verschillen van mening met de GGD. Wij zijn weleens met een toezichthouder in conclaaf gegaan. Bij zo’n gezamenlijke observatie heb je het gevoel dat je het meer samen doet.’ Van der Wal: ‘We zijn best heel positief. Onze toezichthouders vinden het een zinvolle aanvulling op het bezoek. Het is goed voor de relatie met de houder, je loopt minder met afstand door het bedrijf. En de houder krijgt meer een rol bij het bezoek van de GGD: je praat met elkaar over de inhoud, niet alleen over de randvoorwaarden. Het levert meer informatie op die het gesprek verdiept. Het betekent inderdaad een positieve bijdrage aan het begrip voor elkaar. Natuurlijk blijven wij toezichthouder, dat is onze positie, maar het toezicht gebeurt op een minder afstandelijke en meer op een kwaliteitgerichte manier. De houder staat minder aan de zijlijn.’

GGD GHOR Nederland werkt in totaal met vijf pilots toe naar het Nieuwe Toezicht in de kinderopvang. Naast Samen observeren lopen bijvoorbeeld ook de pilots Herstelaanbod en Groene inspectiekwaliteit. Lees meer