Een opvallende zaak in de gastouderbranche ligt, op het moment van schrijven, voor de rechter: de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft dit jaar speeltoestellen van een gastouder afgekeurd, vergrendeld en de gastouder twee boetes opgelegd omdat de speeltoestellen niet voldoen aan de eisen die gesteld worden in het Warenwetbesluit attractie- en speeltoestellen (WAS).

Toezicht gastouderopvang

Iedereen is het erover eens dat speeltoestellen voor kinderen veilig moeten zijn. Zo ook in de gastouderopvang. Maar theoretisch gezien valt het toezicht op deze toestellen niet onder de NVWA; de GGD keurt de binnen- én buitenruimte bij de inspectie van een nieuwe gastouderopvang. Nysa, de brancheorganisatie voor gastouders in de kinderopvang, is namens de gastouder in hoger beroep gegaan en de zaak is voorgelegd aan de rechtbank.

Reactie GGD GHOR Nederland

Wij vroegen GGD GHOR Nederland om een reactie. Die gaf eerst een verduidelijk van de rol van de GGD. ‘Naast de GGD, die toezicht houdt op de kwaliteitseisen in de Wet kinderopvang, heeft ook de NVWA een toezichthoudende rol in de kinderopvang. De GGD heeft een signalerende rol naar de NVWA. Voor de gastouderopvang en voor die signalerende rol is het van belang dat de ontstane onduidelijkheid opgelost wordt.’

Reikwijdte wetgeving

Speeltoestellen die in de sfeer van de particuliere huishouding worden gebruikt, bijvoorbeeld in de tuin van een woning, vallen officieel niet onder het WAS. GGD GHOR Nederland beaamt dit, en zegt dan ook verbaasd te zijn dat een gastouder een boete heeft opgelegd gekregen van NVWA. ‘De NVWA droeg immers altijd uit dat het WAS niet van toepassing is op de gastouderopvang. We zijn hier nog over in gesprek met hen. Maar het is niet aan GGD GHOR Nederland om hier verder inhoudelijk op te reageren. Het ministerie van LNV gaat over deze wetgeving en de reikwijdte daarvan. We wachten de uitspraak van de rechter af aangezien het relevant is voor het toezicht op de gastouderopvang vanuit de Wet kinderopvang.’

Reacties uit de branche

Op onze Facebookpagina maakte het nieuws over de gastouder die beboet werd door de NVWA veel los, onder andere bij collega-gastouders. Enkele reacties:

• José: ‘Ik snap dat het veilig moet zijn maar ik denk dat we niet moeten vergeten dat gastouderopvang in huiselijke sfeer plaats vindt. Dat moet niet vergeten worden!!! Ik vind dit een beetje te ver gaan. Laten we hopen dat de gastouder in het gelijk wordt gesteld!’
• Marianne: ‘Wanneer besloten wordt dat gastouders zich aan het WAS moeten houden, heeft dat enorme gevolgen. Niet alleen zijn speeltoestellen met WAS wel 10x of meer duurder, ze vereisen ook een bepaalde ondergrond, onderhoud en onafhankelijke inspecties van het hele speelterrein (afstand enz.). Dezelfde regels gelden voor kinderopvang, basisscholen en gemeentegroen. De eigenaar van de grond is altijd aansprakelijk…. Met mogelijke gevolgen voor gastouders in een huurhuis!’ En: ‘Ik vind dat wanneer gastouders zich zien als geclassificeerde ondernemers, ze daarvan de consequenties moeten nemen… WAS en officiële keuring. Ja dat is duur, lastig, maar bij gastouders is het gebruik intensief en de verantwoordelijkheid groter dan alleen voor eigen kinderen. Heus, ik pleit voor risico maar hier is ondeskundigheid t.a.v. kinderopvang.’
• Laura: ‘In de risico-inventarisatie staat ook altijd de vraag of de speeltoestellen voldoen aan de algemene veiligheidsnormen. Ik vind dat altijd maar lastig te beoordelen. Denk dat de GGD dat ook moeilijk vindt. Kan mij voorstellen dat wanneer er veel grote speeltoestellen aanwezig zijn bij een gastouder en er twijfels bestaan over de veiligheid van de toestellen, dan snap ik dat er advies elders wordt gevraagd.’
• Anke: ‘Als gastouder moet je aan heel veel eisen voldoen. Ik ben ook gastouder geweest. Het gaat hier wel om de veiligheid van kinderen. Wat is er anders dan bij een kinderdagverblijf? Ik vind dit juist goed. Dit is bij ons toen ook gecontroleerd dat weet ik nog goed.’