In het onlangs verschenen UWV-rapport Moeilijk vervulbare vacatures. Landelijk overzicht van beroepen wordt geschreven over een kwalitatieve mismatch in de kinderopvang. ‘Waar er een paar jaar geleden nog overschotten waren aan kinderopvangmedewerkers wordt het steeds lastiger om in de groeiende vraag te voorzien. Met name vanuit de Randstad en grotere gemeenten komen signalen van moeilijk vervulbare vacatures. Er lijkt sprake van een kwalitatieve mismatch: door de extra aandacht voor kwaliteit en (deels vooruitlopend op) nieuwe kwaliteitseisen worden bijvoorbeeld hogere eisen gesteld op het gebied van diploma’s en taalniveau, waar niet alle werkzoekende kinderopvangleiders aan voldoen. Het wervingsprobleem lijkt daardoor sterker te spelen voor pedagogisch medewerkers op mbo niveau 4 dan 3. Bovendien dient ieder kinderdagverblijf vanaf 2019 een pedagogisch beleidsmedewerker te hebben, waardoor er ook vraag is naar hbo’ers.’

Golfbeweging

Er is misschien wel geen branche gevoeliger voor de grillen van de conjunctuur dan de kinderopvang. Want hoe meer mensen gaan werken, hoe meer opvangplekken nodig zijn. Tegelijkertijd: vallen er ontslagen, trekt de economie minder aan of verandert er iets in de kinderopvangtoeslag, dan halen ouders hun kinderen weer van de opvang en neemt de vraag af.

Crisis

Er lijkt vaak geen peil op te trekken. Waar de kinderopvang in 2011/2012 hoogtijdagen beleefde, was 2013, het einde van de economische crisis, een mokerslag voor de kinderopvangsector: zo’n 15.000 pm’ers (ruim 16 procent) verloren hun baan, mede door het grote aantal faillissementen van kinderopvangorganisaties. Deze onzekerheid heeft mede geleid tot de vele tijdelijke en flexcontracten, die de kinderopvang een minder aantrekkelijke sector maken voor werkzoekenden.

62.000 kinderen

Inmiddels lijkt het tij te keren. In 2016 was er weer voorzichtig herstel te zien: het aantal werkenden nam toe en daarmee ook de vraag naar kinderopvangplekken. Het aantal banen in de sector begon te stijgen. Ook het aantal kinderen dat gebruik maakt van kinderopvang neemt toe: ten opzichte van het eerste kwartaal in 2017 gingen er in het eerste kwartaal van 2018 62.000 meer kinderen naar de kinderopvang, blijkt uit de kwartaalrapportage 2018. In totaal gaan er nu 778.000 kinderen naar de dagopvang, bso en gastouderopvang. Dat zijn er 157.000 meer dan in 2014 (621.000). Die toename leidt opnieuw tot meer vraag naar kinderopvangmedewerkers, maar ook de nieuwe kwaliteitseisen dragen daaraan bij. Zo zijn er volgend jaar naar schatting 2.500 extra babyleidsters nodig, vanwege de nieuwe beroepskracht-kindratio voor babygroepen.

9.500 pm’ers

Het UWV verwijst naar het rapport van Onderzoeksprogramma Arbeidsmarkt Zorg en Wel zijn (AZW), waarin de prognose staat dat er in 2022 een tekort wordt verwacht van 6.700 tot 9.500 pedagogisch medewerkers niveau 4. Afhankelijk van de vraag op dat moment. Voor pedagogisch werkers niveau 3 lopen de tekorten juist wat terug, van 500 (bij minder vraag) tot 1.800 (bij veel vraag) in totaal. Het UWV vermeldt wel dat de vraag de komende jaren ook sterk afhankelijk blijft van de economie. Het FCB kwam vorig jaar met een soortgelijke prognose.

Hoe maken we werken in de Amsterdamse kinderopvang aantrekkelijker? En hoe lossen we het groeiende personeelstekort op? Op deze vragen proberen partijen antwoord te vinden met een actieplan dat vooral praktisch moet zijn. ‘De nood is hoog.’ Lees meer