Ja echt, gaat gebeuren. Read the signs. Steeds meer politieke partijen bewegen in die richting en een doorbraak is een kwestie van tijd. En dat is ook eigenlijk niet meer dan logisch. Wat? Ja, natuurlijk word ik daar blij van!

Kijk.

Zoals je weet, gaat het mij vóór alles om optimale ontwikkelingskansen voor kinderen.

Zoals je weet, gaat het mij vóór alles om optimale ontwikkelingskansen voor kinderen. Alle andere voordelen van de systemen die wij inrichten, zijn mooi meegenomen, maar het meest belangrijk vind ik dat kinderen nooit, maar dan ook nooit onnodige achterstanden oplopen of achterblijven bij hun eigen potentieel.

De meeste wetenschappelijke modellen onderscheiden een aantal verschillende ’domeinen’ van ontwikkeling (denk aan: cognitief, sociaal, emotioneel, cultureel en fysiek). Kinderen die in al deze domeinen voldoende aan hun trekken komen, hebben de beste kansen zich te ontwikkelen tot gezonde, zelfredzame burgers. De ideale kind-voorziening is dus ook gebaseerd op al die vijf domeinen. No-brainer toch?

De nadruk lag vroeger sterk op de cognitieve ontwikkeling.

Maar vroeger wisten we dat allemaal nog niet zo goed. In die tijd bestond ons voorzieningenstelsel dan ook feitelijk uitsluitend uit ‘het onderwijs’. De nadruk lag sterk op de cognitieve ontwikkeling en de overige domeinen werden vooral (en meestal niet al te bewust) in de slipstream daarvan meegenomen. Dat heeft eigenlijk best lang geduurd. Wel een eeuw of zo. Het duurde tot grofweg de jaren ’70 van de vorige eeuw voordat onze kennis en inzicht op dit gebied zich echt significant begonnen te verbreden en verdiepen. Maar toen werd het ook wat.

In de daarop volgende decennia ontstonden zodoende nieuwe publiek toegankelijke voorzieningen, die in sterke samenhang met het onderwijs een totaal palet van volwaardig aanbod ontwikkelden binnen al die domeinen.

In de daarop volgende decennia hebben we daar echter opmerkelijk weinig mee gedaan en hebben we de uitdagingen die we binnen de diverse domeinen ontwaarden grotendeels over de schutting gegooid bij het onderwijs. Dit overigens zonder dat onderwijs ook maar enigszins serieus te outilleren voor al die nieuwe taken.

We hebben de uitdagingen binnen de diverse domeinen grotendeels over de schutting gegooid bij het onderwijs.

Nee. Dat was inderdaad niet zo handig. De hedendaagse oogst van deze ‘strategie’ is dan ook een op alle fronten overvraagd onderwijsveld dat teveel taken, met te weinig expertise, te weinig mensen, te weinig geld én te weinig tijd moet zien uit te voeren. Die expertise, mensen en geld, zijn er overigens gewoon; ze zijn alleen niet ondergebracht in een reguliere, algemeen toegankelijke voorziening. En die ene algemeen toegankelijke voorziening die we wél kennen -het onderwijs- heeft al zijn tijd eigenlijk gewoon nodig voor zijn primaire taak.

Hoe lossen we dat nou op?

Er is geen behoefte aan ‘meer school’, maar aan verbreding.

Jij en ik weten allebei dat het significant verlengen van de wettelijk verplichte onderwijstijd in Nederland, om een samenstel aan redenen niet heel snel zal gebeuren. Je moet je overigens ook afvragen of dat is wat we willen. Er is geen behoefte aan ‘meer school’, maar aan verbreding.

De extra uren die vrijkomen door een aantal dagdelen kinderopvang en buitenschoolse opvang gratis te maken, zijn (zoals ik in mijn vorige column al bepleitte) dé manier om te komen tot die verbreding. Door gratis toegankelijke -maar niet verplichte- uren toe te voegen aan de dag, kunnen zich namelijk integrale kindcentra (IKC’s) ontwikkelen die in zo’n verbreed aanbod voorzien. IKC’s met een doorlopende ontwikkel-lijn van 0 tot 12, met structureel verlengde “schooldagen” waarbinnen alle facetten van de ontwikkeling aan bod kunnen komen, worden dan ‘normaal’ en algemeen toegankelijk. Tegelijkertijd wordt niemand verplicht zijn kinderen naar een dergelijk integraal centrum te brengen. Ouders kunnen ook kiezen voor voorzieningen die nog wat meer op de oude leest geschoeid zijn. En ook de vrijheid van onderwijs blijft volledig onaangetast.

Alles overziend kunnen we volgens mij vaststellen dat gratis kinderopvang een politiek Ei van Columbus is.

Maar voor wie het wél wil en/of nodig heeft, is het dan beschikbaar en betaalbaar. Onnodige achterstanden worden voorkomen en ontwikkelkansen vergroot, waardoor segregatie wordt tegegegaan. Het stimuleert verder de arbeidsparticipatie van ouders en draagt zodoende bij aan emancipatie, zelfredzaamheid én de economie.

Alles overziend kunnen we volgens mij dus vaststellen dat gratis kinderopvang een politiek ei van Columbus is waar iedereen, van links tot rechts en van progressief tot conservatief, gelukkig van wordt.

Dus ehm, waar wedden we om?

Groet!