Één van mijn eerstejaars studenten Pedagogisch Werk vertelt dat zij een begeleidingsplan aan het schrijven is met als doel een (gezond) kind van 14 maanden te leren lopen. Het begeleidingsplan is voortgekomen uit de wens van ouders. Moeder is zwanger en heeft aan de pedagogisch medewerkers gevraagd om haar kind te leren lopen want ‘dat is handig als de baby er eenmaal is.’ Er zijn momenten waarop ik hardop tot 10(0) moet tellen in mijn les. Ik hoorde mezelf vragen: ‘Wat zegt het pedagogisch beleid van de betreffende organisatie hierover?’ Je moet ergens beginnen…
Ontwikkelingsstimulering. 1 van de 6 interactievaardigheden. Ik kan er niets aan doen. Ik vind het een beetje een naar woord. Het suggereert namelijk dat ik (lees ook: de pedagogisch medewerker) de ontwikkeling van kinderen moet stimuleren. Ik zet daar een kritisch vraagteken bij. Is het niet zo dat de ontwikkeling van een (jong) kind ‘vanzelf’ gaat? Ik heb al heel wat pedagogische beleidsstukken gelezen en 9 van de 10 keer staat er iets in, in de trant van: ‘Het kind is de motor van zijn eigen ontwikkeling’. Ik denk dat het merendeel van de pedagogisch medewerkers het met mij eens is, wanneer ik zeg dat ieder kind zich in zijn eigen tempo ontwikkelt.
‘Gelukkig. Het gaat dus niet om paddenstoelen plakken met de stipjes op precies de juiste plek’
Wat bedoelt men dan wel met ontwikkelingsstimulering? Het NCKO geeft aan dat het vooral gaat om het stimuleren van de persoonlijke competentie van kinderen. ‘Het gaat hierbij om de ‘extra’ stimulering die de pedagogisch medewerker de kinderen biedt om hun motorische, cognitieve en taalontwikkeling en de creativiteit te ontwikkelen.’
Gelukkig. Het gaat dus niet om paddenstoelen plakken met de stipjes op precies de juiste plek. Het gaat om het aanbieden van (nieuw) spelmateriaal of over kinderen wijzen op nieuwe mogelijkheden van bekend spelmateriaal. Op de grond zitten en een toren bouwen met de bekers uit de keukenhoek. Of, zoals ik laatst op een babygroep zag, een heel aantal hydrofiel washandjes op de grond leggen met in elk een andere vulling (veilig dicht gestikt). De baby’s kropen nieuwsgierig naar de zakjes toe om ze te voelen en er mee te rammelen. Absoluut een voorbeeld van ontwikkelingsstimulering!
Goed kijken naar wat een kind al kan en hem uitdagen een stapje verder te gaan. Met name door iets aan te bieden of te veranderen in de omgeving. Zoals een paar kleine spiegeltjes aan een touwtje aan het plafond. De weerkaatsingen van het licht op de grond zijn een activiteit op zich voor jonge kinderen. Ik geef je de garantie dat ze gaan proberen de lichtbolletjes te pakken.
‘Je kunt niet groeien als je niet af en toe ook valt.’
Tijdens trainingen aan pedagogisch medewerkers wordt uiteindelijk altijd wel een keer de vraag gesteld: ‘Maar is dat niet gevaarlijk?’ Natuurlijk is het jullie taak om kinderen te beschermen voor groot gevaar. In het kader van ontwikkelingsstimulering is het echter de vraag of er soms niet een beetje ‘gevaar’ moet zijn.
Ik liep ooit in een woonboulevard met zoonlief (destijds 2 jaar). Hij liep richting een grote trap. Ik nam een sprintje en ging hem voor de trap af. Waarop hij zei: ‘Jij moet weg. Ik kan zelf’. Beneden bekeek een oudere dame het tafereel. Ik keek naar mijn zoon, draaide me om en liep resoluut de trap af zonder nog om te kijken. Beneden keek de oudere dame mij, inmiddels heel streng, aan. Waarop ik mezelf hoorde zeggen: ‘Je kunt niet groeien als je niet af en toe ook valt.’
Als blogger is het mijn taak om een beetje te provoceren. Ik vraag je niet om kinderen bewust in onveilige situaties te plaatsen. Maar ik nodig je wel uit om af en toe stil te staan bij de mate waarin je kinderen wilt beschermen en de mogelijke gevolgen daarvan.
Want ontwikkelingsstimulering is volgens mij ook: vallen, opstaan en weer doorgaan.
