Eén van de redenen dat we dat doen? De hoge cijfers als het gaat om laaggeletterdheid in Zuid-Limburg en dan met name in Heerlen. Ongeveer één op de acht inwoners van Heerlen heeft moeite met lezen en schrijven. De oorzaak van dit hoge percentage in deze omgeving ligt in het mijnverleden. Daar ga ik nu niet verder op in, want we willen vooruit en we willen vooral aanpakken.
Convenant
Dat was ook de reden waarom we als peuteropvang Heerlen (POVH) het convenant van het Bondgenootschap Geletterdheid Parkstad hebben ondertekend. Met die handtekening hebben we nog eens extra benadrukt binnen onze peutergroepen ruim aandacht te zullen hebben voor taal. Bondgenootschap Geletterdheid Parkstad is een samenwerkingsverband tussen gemeenten, bibliotheken, maatschappelijke organisaties, scholen en bedrijven. De eerste twintig bondgenoten, waaronder POVH, tekenden het convenant al in 2012. De bondgenoten werken er samen aan om met verschillende activiteiten en initiatieven laaggeletterdheid onder de bevolking in Parkstad terug te dringen.
Herhalen en gebaren
Bij Peuteropvang Heerlen doen we dat in al onze locaties. Er wordt veel voorgelezen, maar er wordt ook veel gesproken. Onze pedagogisch medewerkers zijn vanuit VVE voortdurend bezig met woorden en taal. Ze koppelen woorden aan voorwerpen, aan handelingen enzovoorts. Ieder thema wordt uitgebreid uitgelegd met een voorbeeldspel, er komen nieuwe woorden voorbij die steeds worden herhaald. De belangrijkste woorden en handelingen zoals onder andere ‘in de kring gaan’, ‘eten en drinken’ en ‘boek’ worden ondersteund met gebaren.
‘Onze pedagogisch medewerkers zijn vanuit VVE voortdurend bezig met woorden en taal’
Aandacht voor taal
Daarnaast zijn de leeshoeken uitnodigend ingericht en krijgen de pedagogisch medewerkers een cursus voorleescoördinator in SCHUNCK, een Heerlens cultureel centrum waarin onder andere de bibliotheek, een museum en de muziek- en dansschool gevestigd zijn. We doen mee met de voorleesweken en het voorleesontbijt en werken nauw samen met bibliotheek Heerlen. We maken onder andere gebruik van hun boekenkisten. Er is op de meest uiteenlopende manieren aandacht voor taal. Maar misschien nog belangrijker: we proberen er in onze communicatie rekening mee te houden. En juist daar merken we vaak hoe moeilijk dat is. Hoe lastig het is om je in mensen te verplaatsen die moeilijk kunnen lezen en schrijven. Hoe snel je weer verzandt in lange zinnen, moeilijke woorden, te veel lettergrepen of onbegrijpelijke leestekens.
Workshop laaggeletterdheid
Een waardevol inzicht kreeg ik tijdens de workshop van Ivette Sprooten, adviseur Basisvaardigheden/Leven Lang Leren bij Cubiss. Cubiss ondersteunt organisaties die zich bezighouden met vraagstukken rondom lezen, leren en informeren. Denk aan het onderwijs, organisaties in het sociaal domein en bibliotheken. Ivette gaf een workshop rondom laaggeletterdheid aan onze medewerkers. Tijdens die workshop deed ze een oefening. Ze liet ons een tekst lezen waarin maar een gedeelte van de woorden leesbaar was. Eerst deze, met 70 procent tekst.
Maar toen veegde mevrouw – de — – uit haar gezicht en hij – haar. ‘– …., neem me niet – – –. Wat is er gebeurd?’ riep hij –. Er stonden drie dames en een – in de – en toen de – mevrouw — binnen kwam, drukten – zich zo – – in de hoek – maar niet — te worden.
Ik kon er niets van maken, had geen idee waar het over ging en kon er zelfs met de beste wil en fantasie van de wereld geen touw aan vastknopen. Toen liet ze een sheet zien waarop 90 procent van de tekst zichtbaar was.
Maar toen veegde mevrouw – de slierten – uit haar gezicht en hij herkende haar. ‘– …., neem me niet kwalijk. Wat is er gebeurd?’ riep hij –. Er stonden drie dames en een heer in de lift en toen de – mevrouw — binnen kwam, drukten ze zich zo – mogelijk in de hoek om maar niet — te worden.
Zelfs nu wist ik niet wat ik las.
Tot slot de volledige tekst.
Maar toen veegde mevrouw Helderder de slierten kroos uit haar gezicht en hij herkende haar. ‘Gunst …., neem me niet kwalijk. Wat is er gebeurd?’ riep hij verschrikt. Er stonden drie dames en een heer in de lift en toen de druipende mevrouw Helderder binnen kwam, drukten ze zich zo dicht mogelijk in de hoek om maar niet aangeraakt te worden.
Ik had niet kunnen bedenken dat het om een gedeelte ging uit een kinderverhaal…
