Maar ik denk dat een dagje kinderopvang en buitenshuis werken goedkoper is dan een kind thuishouden met eten, drinken en de verwarming op 20 of 21 graden.

‘Kinderopvangorganisaties zouden de kosten niet mogen doorberekenen aan de klant’, wordt gezegd. En waarom zou dat niet mogen? Omdat het niet maatschappelijk zou zijn. Kinderopvang is nodig om de economie draaiende te houden en werkenden de kans te geven om gebruik te maken van kinderopvang. Dat noem ik niet maatschappelijk maar gewoon economisch noodzakelijk.

En ik wil best meewerken aan het creëren van kinderopvang om de economie draaiende te houden, even los van het feit dat ik kinderopvang uitermate belangrijk vind voor de ontwikkeling van kinderen. We hebben de afgelopen 3 jaar toch wel heel vaak te horen gekregen hoe belangrijk de kinderopvang is voor onze economie. Vooral in de tijd van covid waren we écht hot!

Maar dat (politieke) inzicht is meestal maar van korte duur en we mogen natuurlijk niet de kostprijs doorberekenen aan onze klant, want we zijn maatschappelijk.

Maar wat is maatschappelijk?

Maatschappelijk staat voor sociaal, hoe je met elkaar omgaat.

Nou, dan kan ik nog wel een paar dingen noemen die we maatschappelijk heel veel beter kunnen doen. Ik vind het heel ‘onmaatschappelijk’ dat er iedere maand meer mensen naar de voedselbank moeten gaan. Ik vind het ‘onmaatschappelijk’ dat mensen de gasrekening niet kunnen betalen en samen met hun kind binnenshuis met een jas aan moeten zitten. Of, zoals ik laatst in de column van Marcel Levi las, dat ouderen onderkoeld zijn omdat ze hun verwarming niet aan durven te zetten en terecht komen op de eerste hulp met levensbedreigende onderkoelingsverschijnselen. Ik vind het maatschappelijk schokkend dat kinderen geen ontbijt meer kunnen krijgen en met honger naar school gaan, ik vind het ‘onmaatschappelijk’ wanneer de allergrootste blunder, de toeslagenaffaire, nog altijd niet is opgelost.

‘Ik vind heel veel dingen niet maatschappelijk’

Kortom, ik vind heel veel dingen niet maatschappelijk. Maar de kinderopvang moet vooral maatschappelijk zijn en mag daarom de kostprijs niet doorbereken aan de klant.

Dat wil ik ook helemaal niet! Maar diezelfde overheid die dat roept had misschien wat eerder moeten nadenken over de balans tussen de kinderopvangtoeslag-grens en de daadwerkelijke stijgende kosten. Want we lopen daar al jaren in achter en dat drijft, logisch, de prijs op. Vaak komt deze prijs dan boven de KOT-grens uit. En dat heeft niets met maatschappelijk of niet-maatschappelijk te maken. Dat heeft te maken met kwaliteit kunnen blijven bieden in de kinderopvang en om alle kosten nog enigszins op te kunnen vangen. Voor de kinderopvang stijgen de kosten namelijk ook enorm. Niet alleen bij de horeca, de supermarkten, zwembaden en bouwbedrijven. We vinden het allemaal logisch dat zij hun prijzen aanpassen, maar de kinderopvang is gelijk niet meer ‘maatschappelijk’ wanneer we de prijzen meer afstemmen op de kostenstijgingen. ‘Haal het maar uit je reserve.’

En het staat in een schril contrast met de ‘gratis’ kinderopvang in 2025. Even terug naar de basis. De brancheorganisaties stonden achter gratis kinderopvang met als hoofddoel: brede toegankelijkheid voor alle kinderen. Kansenongelijkheid moest worden opgelost. Ik ken niemand binnen de kinderopvang die daar niet achter zou staan.

De Sociaal Economische Raad adviseerde de overheid om te investeren in de kwaliteit van de kinderopvang én om deze, in elk geval twee dagen per week, beschikbaar te stellen voor alle kinderen. Dat was het doel! Met de kwaliteit scoren we in Nederland goed. Van dat verdere doel is niets meer over, want voor werkende ouders met lage inkomsten vergoedt de overheid nu ook 96% van de kinderopvangkosten en die gaan er dus niet op vooruit.

En even realistisch: gratis kinderopvang én voor iedereen toegankelijk betekent dat we én zorg moeten dragen voor ruim 50 duizend nieuwe pedagogisch medewerkers en zo’n 5.500 nieuwe panden. ‘Ah joh, we hebben nog een paar jaar de tijd om dat te realiseren.’ Natuurlijk, we hebben nog een paar jaar de tijd. Hoe lang hebben we al te maken met covid? Een paar jaar? Drie jaar alweer, en dat zegt genoeg: tijd vliegt niet alleen virussen de wereld in maar tijd vliegt sowieso aan je voorbij. De wereld kan volgende week alweer zoveel anders zijn!