De GGD houdt toezicht op de kinderopvang en kijkt of locaties voldoen aan de wettelijke eisen rondom veiligheid, gezondheid en pedagogische kwaliteit. Dat toezicht is belangrijk, maar niet altijd even begrijpelijk: waarom gelden sommige regels eigenlijk? In deze nieuwe serie leggen we de GGD regels voor die pedagogisch professionals als betuttelend beschouwen.
Om
In de tekst worden GGD regels aangehaald, ik vind dit een onjuistheid. Het zijn namelijk geen GGD regels, het betreft wettelijke eisen waar de GGD inspecteur op toetst. Daarnaast zie je in de praktijk heel vaak dat iets niet een wettelijke eis betreft (zoals het voorbeeld van de waterkoker) maar dat het organisatie beleid is. Het is dan de invulling van de organisatie betreffende het veiligheid en gezondheidsbeleid. Het beleid zal de GGD inspecteur toetsen. Dat wat je schrijft en zegt dat je doet, moet namelijk ook in praktijk terug te zien zijn.
Het kennen van wet- en regelgeving en de verschillende opdrachten en rollen in het speelveld kinderopvang, zijn voor houders essentieel om de pedagogisch professionals goed hun werk te kunnen laten doen en om onnodige discussies met GGD inspecteurs te voorkomen.
Te vaak worden in mijn ogen de discussies (zoals ook over nagellak) namelijk vanuit emoties gevoerd en niet vanuit de achterliggende reden en feitelijkheid.
Uiteindelijk hebben we allen toch hetzelfde doel voor ogen, veilige en verantwoorde kinderopvang! Laten we het daar dus samen over hebben!
In de huidige situatie lijkt het erop dat de GGD enkel een controlerende rol vervult, zonder ruimte voor eigen inbreng of dialoog. In de gastouderopvang ervaren veel collega’s hierdoor ruis en onzekerheid. Dit komt mede doordat er per regio en zelfs per inspecteur verschillend naar situaties wordt gekeken. Zo kan het gebeuren dat de ene gastouder volstaat met een onderbouwde verklaring in het Risicoinventarisatie-plan waarom een traphek in de gang waar gastkinderen alleen komen onder toezicht vanwege toilet gebruik of aankleden om naar buiten te gaan, niet nodig is, terwijl een andere collega in exact dezelfde situatie verplicht wordt er wel één te plaatsen. Hetzelfde geldt voor onderwerpen als palletkachels, zwembaden of andere situaties waarbij interpretatieverschillen optreden.
Daarnaast ervaren sommige gastouders dat de GGD een te grote machtspositie inneemt. Inspecties vinden onaangekondigd plaats en soms wordt er op een manier opgetreden die storend kan zijn binnen de huiselijke setting, terwijl gastouderopvang juist in een gezinssituatie plaatsvindt. Inspecteurs willen regelmatig toegang tot ruimtes die niet relevant zijn voor de opvang, zoals slaapkamers of badkamers van huisgenoten en controle op brandmelders iet van toepassing zijn omdat deze in de gang hangen. Dit kan als zeer ingrijpend worden ervaren.
Ook het proces rondom rapportages laat weinig ruimte voor gastouders. Wanneer er onjuistheden in een rapport staan, kan een gastouder enkel een zienswijze toevoegen. Er is geen onafhankelijke instantie die de rapporten van de GGD controleert of waar een gastouder bezwaar kan indienen. Bovendien komt het voor dat zaken die bij een eerdere controle goedgekeurd zijn, dezelfde situatie bij een volgende inspectie door een andere inspecteur afgekeurd wordt. Dit zorgt voor onzekerheid en leidt tot angst bij sommige gastouders.
Uit de praktijk blijkt bovendien dat inspecteurs verschillend omgaan met de dagelijkse pedagogische realiteit. Een voorbeeld hiervan is een situatie waarin ik klaarstond met de kinderen naar buiten zou gaan en een inspecteur onverwachts arriveerde. Omdat ik in mijn pedagogisch werkplan werk met voorspelbaarheid en duidelijkheid, wat essentieel is voor de kinderen die ik opvang, waaronder kinderen met (vermoeden) HSP, ASS ADHD of HB, heb ik de afspraak met de kinderen niet verbroken en ben ik na en enige uitleg met mijn activiteit doorgegaan. De inspecteur vond dit niet passend, terwijl een andere collega-inspecteur in een vergelijkbare situatie juist aangaf dat dit een sterke en kindgerichte keuze was. Dit verschil in benadering onderstreept de willekeur die gastouders ervaren.
Hoewel ik door mijn ervaring stevig in mijn schoenen sta en mij niet snel laat intimideren, begrijp ik goed dat veel collega’s zich hierdoor onder druk gezet voelen. Sommigen durven daardoor bijvoorbeeld minder vaak met kinderen op pad te gaan, uit angst dat dit tegen hen gebruikt kan worden. Dat is een zorgelijke ontwikkeling, want angst is nooit een goede basis om kwalitatief goede opvang te bieden. Uiteindelijk zou de kern van GGD-inspecties moeten zijn: het waarborgen van het welzijn en de veiligheid van de gastkinderen. Een meer respectvolle, ondersteunende en eenduidige manier van controleren zou daar veel beter aan bijdragen, waarbij er ook de mogelijk bestaat om de taak van de GGD door een onafhankelijke instantie te kunnen laten toetsen bij meningsverschillen.
Bedankt voor je uitgebreide reactie en de zorgen die je deelt over de GGD-inspectie bij gastouders. Mocht je hier meer over willen vertellen, mail dan naar: frida.noordzij@bsl.nl. We zouden dit kunnen voorleggen aan een GGD.
Bedankt voor je reactie op dit artikel. Goed om te weten is dat wij het niet over GGD-regels hebben, maar regels waarop de GGD toezicht houdt. De regels die we in dit artikel noemen, hebben pedagogisch professionals aan ons voorgelegd en wij op onze beurt aan de toezichthouder. Die legt uit waarom de GGD hierop toeziet. Doel is om meer bewustwording te creëren over waarom bepaalde regels gelden of waarom de GGD bijvoorbeeld bij deze locaties wel het water checkt in de waterkoker. Om de dialoog aan te gaan tussen praktijk en toezicht.
De GGD ziet er op toe dat de wet en regelgeving goed worden toegepast. Ik merk dat ik wijzigingen in de wet wel eens als lastig of betuttelend ervaar. Het zou echter niet fair zijn om daar de inspecteur mee te belasten. Zij hebben de wet niet bedacht. Zij willen, net als wij, de kwaliteit binnen de kinderopvang bewaken. Dat maakt dat we ‘de punten op de i’ kunnen zetten.