Hoe herken je temperamentvolle kinderen?

‘Het zijn intense, gevoelige en opmerkzame kinderen met een sterke wil. Temperamentvolle kinderen zijn emotioneler en eigenwijzer dan het gemiddelde kind. Ze reageren heftiger op alledaagse gebeurtenissen. Maar als je deze kinderen goed begeleidt en ondersteunt, zullen de fijne kanten de bovenhand krijgen. Op een positieve manier kijken naar het karakter van het kind, maakt al een wereld van verschil. Het kind voelt zich dan gezien en zal zich positiever ontwikkelen.’

Wat hebben deze temperamentvolle kinderen verder nodig?

‘De basisbehoeften moeten bij deze kinderen extra op orde zijn. Door hun gevoeligheid hebben deze kinderen bijvoorbeeld meer last van honger, dorst, slaaptekort, warmte, kou, een schoen die niet goed zit enzovoort. Als je merkt dat het kind in een negatieve bui schiet, check dan eerst even deze vanzelfsprekende punten. Soms kun je op die manier al een neerwaartse spiraal – en bijbehorende driftbui – voorkomen.’

Wat zijn andere mogelijke triggers?

‘Onvoorspelbaarheid voelt voor deze kinderen onveilig. Routines en een vaste volgorde van gebeurtenissen geven houvast. Gooi dus liever niet onverwachts het programma om. En als het een keertje niet anders kan, bereid deze kinderen er dan op voor. Verder zoeken deze kinderen vaak verbinding. Bij wisselingen, buitenspel of andere drukke, onvoorspelbare momenten kan het kind veiligheid zoeken bij jou. Het kan je ineens gaan knuffelen, op schoot kruipen of een praatje willen maken. Het kind van je schoot af sturen kan averechts werken. Juist even toegeven aan de behoefte van het kind, kan het kind helpen om even later zelf de stap te zetten om met andere kinderen te gaan spelen.’

Ook omdat het initiatief dan uit het kind zelf komt?

‘Absoluut, want een gevoel van autonomie is extra belangrijk voor temperamentvolle kinderen. Bij deze kinderen werkt het erg goed om niet te zeggen wat ze moeten, maar om ze een keuze te geven. Denk aan: ‘Je moet naar buiten’ versus ‘Ga je touwtje springen of fietsen?’. Daarnaast kun je er ook op letten dat deze kinderen voldoende ontspanningsmomenten hebben. Ze lopen sneller vol dan andere kinderen.’

Maar je kunt toch niet al je aandacht richten op deze kinderen? Je zit toch met een hele groep?

‘Het is lastig om deze kinderen alles te geven wat ze nodig hebben, omdat je een hele groep kinderen hebt. Toch heeft uiteindelijk de hele groep – inclusief jijzelf – er baat bij als deze kinderen lekker in hun vel zitten. Natuurlijk kun je niet in alles aan de behoeften van deze kinderen voldoen, maar je kunt je wel bewust zijn van wat lastig voor ze is. Daar kun je – als het even kan – op anticiperen. Een aai over de rug op een lastig moment kan al helpen.’

En wat doe je nou met het kind dat nooit opruimt?

‘Stoppen met iets waar het kind met de volle aandacht mee bezig was kan lastig zijn. Wat kan helpen is een rustig opruimtaakje geven, zoals iets vouwen of sorteren. Of misschien kan het wel iets op de gang opruimen, waar het minder druk is. Je kunt je ook afvragen of dit kind misschien de ruimte moet krijgen om langzaam te wennen aan het opruimen.’