Het leesniveau van onderwijsassistenten in Amsterdam is onder de maat. Nog niet de helft van de 164 personen die een taaltoets kregen voorgelegd, slaagde op het onderdeel begrijpend lezen. In 2010 kwamen soortgelijke resultaten ook naar voren bij een onderzoek onder Amsterdamse pedagogisch medewerkers.
Wijzen naar de opleiding
Onderwijsassistenten zijn op mbo-4 niveau opgeleid en komen veelal van dezelfde opleiding als pedagogisch medewerkers in de kinderopvang: Pedagogisch Werk. Logischerwijs wijst de Amsterdamse wethouder Lodewijk Asscher op de noodzaak van extra investeringen in de opleidingen van onderwijsgevenden. ‘Ik vind dat dit de laatste generatie schoolkinderen moet zijn die door taalachterstand zijn talent niet benut. Ik eis dat scholen ervoor zorgen dat de assistenten de taal beheersen en ik zal dat ook scherp in de gaten houden.’
Spreken en schrijven
Overigens scoren de onderwijsassistenten wel goed op het onderdeel spreken en schrijven, hiervoor slaagde respectievelijk 84 en 78 procent. Bij het onderzoek onder pedagogisch medewerkers in 2010 haalde 2,7 % de norm niet voor spreken, 23,5 % niet voor schrijven en 46,6 % niet voor lezen. Onderwijsassistenten scoren vooral slecht op het onderdeel lezen en specifiek het onderdeel begrijpend lezen. Slechts 42 % van de deelnemers slaagde voor deze test.
Amsterdam invsteert
Amsterdam heeft maatregelen aangekondigd om ervoor te zorgen dat in 2013 alle onderwijsassistenten op het gewenste taalniveau zitten. Om dit te realiseren, mogen ze gebruikmaken van een speciaal door de Universiteit van Amsterdam ontwikkelde taaltoets. Verder wil Amsterdam de gemiddelde Cito-scores verhogen. Dat beleid lijkt z’n vruchten af te werpen, want de laatste jaren zijn de scores elk jaar hoger uitgekomen. In 2010 werd het startpakket Het begint met lezen uitgebreid. Dit pakket moet medewerkers en kinderen in de kinderopvang stimuleren meer te doen met lezen en pm’ers handvatten geven om laaggeletterdheid bij ouders en collega’s te herkennen en aan te pakken.
Het is heel juist dat onderwijsassistenten de Nederlandse taal beheersen. Mij bereikt echter het bericht dat iemand, die alle vereiste diploma’s heeft behaald en al tien jaar werkzaam is als onderwijsassistent, nu na een volgens velen vrijwillige toets (die ook als zodanig door de UVA is gepresenteerd) het stempel ‘onvoldoende leesvaardig’ krijgt opgedrukt, met als gevolg dat ze dreigt ontslagen te worden, ook al doet ze zeer haar best om aan de voor haar nieuwe taaleis te voldoen. Dat kan niet de bedoeling zijn van een toets. Zo worden de spelregels tijdens het spelen veranderd met ernstige nadelige gevolgen voor de betrokkene. De ontslagdreiging moet worden weggenomen. Vermoedelijk is die dreiging zelfs in strijd met het arbeidsrecht.