Hoewel het in sommige opzichten voor velen jammer zou zijn als de gratis kinderopvang – al dan niet voorlopig – van de baan zou zijn, ziet Thomas van Huizen ook de positieve kanten: ‘Het plan dat er nu ligt voor de stelselherziening, is niet het beste plan. Twee jaar respijt betekent extra tijd om het nog eens te herzien.’

De econoom doet al langer onderzoek naar de invloed van kinderopvang op kinderen. Omdat elk land de opvang op een andere manier heeft ingericht, is het mogelijk voor wetenschappers om de effecten van stelselwijzigingen goed in beeld te krijgen. Zijn advies in het artikel van Lynn Berger is: ‘Maak er geen alles-of-nietsfinanciering van, zorg dat ook kinderen van ouders zonder betaald werk naar de opvang kunnen, en combineer bijna gratis kinderopvang met zeer ruime verlofregelingen voor ouders van kinderen onder de één jaar.’

Gering effect

Volgens Van Huizen, die samen met Janneke Plantenga jarenlang onderzoek deed naar het effect van kinderopvang voor kinderen, is bovendien het positieve effect van gratis kinderopvang in de huidige plannen gering: ‘Áls het positief is, dan geldt dat bijna altijd alleen voor kinderen met een lage sociaal-economische status.’

Scandinavië

In Nederland is opvang vooral weggelegd voor ouders die (betaald) werken. Veel ‘kansarme’ kinderen vallen daardoor buiten de boot, waarschuwt het Sociaal en Cultureel Planbureau. ‘Het zou dan ook goed zijn als kinderopvang hier net als in Scandinavië en veel andere Europese landen een universeel recht wordt: toegankelijk en betaalbaar voor alle kinderen’, zeggen de onderzoekers.

Lees het volledige interview hier.

Ardbeidsdeelname

Rense Nieuwenhuis is verbonden aan Stockholm University en deed onderzoek naar kinderopvangsystemen in heel Europa. In een artikel op NU.nl gaat hij in op het effect van gratis kinderopvang op arbeidsparticipatie van vrouwen. Bijkomend doel van de stelselhervorming is namelijk het stimuleren van moeders met jonge kinderen om (meer) te gaan werken. ‘Met gratis kinderopvang de arbeidsdeelname verhogen kan zeker, maar het is een kwestie van lange adem’, zegt hij.

Prikkels

‘In Nederland zijn sociale normen nog zo dat vrouwen vaak veel minder uren werken dan mannen. En dat je kind veel dagen naar de opvang brengen zielig is. Dat verander je niet zomaar. Dus moet je bijna gratis opvang langere tijd aanbieden en tien of twintig jaar vasthouden. Economen geloven in prikkels, neem die dan voor langere tijd weg. Dan kunnen mensen en ook werkgevers hieraan wennen en dat laat toekomstige ouders andere keuzes maken.’

Het Zweedse model kopiëren is duur, maar op termijn profiteer je er economisch ook van, denkt Nieuwenhuis. ‘En het model zorgt er niet alleen voor dat ouders makkelijker aan het werk kunnen, maar het creëert ook veel werk in de kinderopvang.”

Bron: De Correspondent en NU.nl