Als ouders uit elkaar gaan, heeft dat effect op hun kinderen. Wat merk je daarvan in de groep? Wat kun je doen voor kinderen die last hebben van de scheiding? En hoe stel je je op tegenover hun ouders? Pedagoog Inge van Rijn en scheidingsmediator en -advocaat Dianne Kroezen geven advies.

De zevenjarige Jayden liep al minstens een kwartier te ijsberen in de groep met een zorgvuldig gevouwen groen blaadje in z'n hand. Ik kon nog net op afstand zien dat er een naam op stond met dikke groene viltstiftletters - lettertype Arial Chaotica. Een brief met hanepoten dus. Kennelijk had Jayden een geheim plannetje.

Elk kind verdient een gezonde start! Dat is het credo van Gezonde Kinderopvang, een programma waarbij je structureel aandacht besteedt aan een of meer gezondheidsthema's. Als pedagogisch (staf)medewerker kun je gratis de train-de-trainer van Gezonde Kinderopvang volgen. Renate Aarts van kindercentrum Petito's in Dongen deed dit en werd zo coach Gezonde Kinderopvang. 'Als coach maak je je teamleden bewust van hun eigen leefstijl, zodat je deze beter kunt uitdragen naar de kinderen en hun ouders.'

De sfeer zat er goed in tijdens het spelen. Tot bij het opruimen een kind weigert om te helpen. Hoe strakker je het kind aanpakt, hoe dwarser het wordt. Een sterke wil, een eigen plan, gevoelig voor wisselingen, heftige emoties: het zijn zo wat kenmerken van temperamentvolle kinderen. Hoe ga je ermee om? En hoe zorg je dat ook deze kinderen goed meedraaien in de groep? Eva Bronsveld - auteur van het boek Temperamentvolle kinderen - geeft tips.

Doe jij het al? Bewust inclusief werken zodat de volgende generatie met een open blik naar de samenleving kijkt? Weet je wat inclusief werken eigenlijk inhoudt en waarom het zo belangrijk is voor de ontwikkeling van kinderen? En hoe je het pedagogisch beleid ermee kunt verrijken? We praten erover met Christel Eijkholt, die onlangs promoveerde op dit onderwerp.

Dit jaar vierde ze haar tienjarig bestaan als gastouder: Erica van Tol (52) uit Helmond. Bij haar is iedereen welkom. Zo is één van haar gastkindjes een Oekraïense vluchteling.

Terwijl het personeelstekort in de kinderopvang steeds zorgwekkender wordt, stijgt het aantal zzp'ers in de kinderopvang explosief. Waarom kiezen pedagogisch medewerkers ervoor om als zelfstandige aan de slag te gaan? En is dit een goede ontwikkeling voor de branche?

Baby's en jonge kinderen die nog niet kunnen praten, kunnen zich soms moeilijk uiten. Dat kan frustrerend zijn. Helemaal als de verzorger niet begrijpt wat het kind duidelijk wil maken. Met Dunstan Babytaal en Babygebaren overbrug je de kloof naar het leren praten. 'Beide methodes geven een uniek kijkje in het hoofd van een baby', aldus Saskia Schreurs, eigenaar van MiniTolk.

Bart Reinking is locatiemanager van twee bso's en een peuteropvang van Smallsteps in Sassenheim. Er werken 14 pedagogisch medewerkers en er worden bijna 300 kinderen opgevangen. 'Ik wil weten hoe mijn medewerkers in hun vel zitten.'

Stress en tegenslag horen bij het leven. Wie daar van jongs af mee leert omgaan, ontwikkelt veerkracht. Als kinderen op heel jonge leeftijd ingrijpende gebeurtenissen meemaken, wordt hun veerkracht extra op de proef gesteld. Steun en begeleiding van betrouwbare volwassenen zijn dan cruciaal. Pedagogisch medewerkers kunnen daarin veel betekenen.

Soms zeg je wel eens (of denk je bij jezelf): nu ben ik er klaar mee! Dan is je geduld op. Het is ook lastig om in je groep altijd voor ieder kind eindeloos geduld op te brengen; je zit immers ook met het dagritme of een activiteitenprogramma dat je moet volgen. Maar het lijkt wel of we in onze maatschappij steeds ongeduldiger worden. Dringt dit ongeduld ook binnen in jouw organisatie, bij ouders, in je groep en bij jezelf? Hoe ga jij hiermee om? Een interview met Joop Berding over zijn boek Opvoeding en onderwijs tussen geduld en ongeduld. Joop werkte jarenlang in het onderwijs en heeft veel over opvoeding geschreven, onder andere over de pedagogiek van Janusz Korczak.

De meeste bomen hebben hun bladeren al op de grond laten vallen: de herfst is een aardig eindje op weg. Het regent misschien wat vaker, maar het is ook een gezellige tijd, vol evenementen en activiteiten. Zowel binnen als buiten. Denk aan dierendag, de Kinderboekenweek, Halloween en natuurlijk… Stiltedag.

Vanaf 5 oktober is het Kinderboekenweek. Deze 'week' duurt tot 16 oktober. Het thema is gi-ga-groen. Een thema dat veel kinderen zal aanspreken. We duiken met de 8-plussers een supergroene wereld in. We gaan groene dingen maken en kunnen die samenvoegen tot een boekje of tijdschrift. Een echte boekenweek eindigt natuurlijk met een Boekenbal!

'Kasper gaat dood, maar hij is het nog niet. Tot die tijd genieten we met zijn allen van elk moment. Klein geluk. Zo noem ik het. Klein geluk.' Het is een fragment uit het boek Kasper, achtbaan op losse schroeven, dat vader Jeroen van Veen schreef over de ziekte van zijn zoon Kasper. Geen vrolijk verhaal, maar wel een verhaal vol kleine en soms grote lichtpuntjes. En daarbij was de kinderopvang van onschatbare waarde.

Als je langer in de kinderopvang werkt, zijn er zoveel kinderen 'door je handen' gegaan. Elk kind met een eigen verhaal. Van sommige kinderen blijft het verhaal nog lang in je hoofd hangen. In dit nummer: het verhaal van baby Yara en mijn collega Lenny (niet de echte namen). Met Yara ging het wel goed, maar wat er met Lenny gebeurd is zijn we nooit te weten gekomen.