Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Kwaliteit bso: aandacht voor kinderparticipatie en zelfregulatie

Hoe scoren bso-medewerkers op de pedagogische, educatieve en proceskwaliteit? Voor de Landelijke Kwaliteitsmonitor Kinderopvang werd met 64 pedagogisch medewerkers van bso-groepen gesproken en zij werden geobserveerd. Dat levert een goed beeld op van waar de kwaliteit ligt in de bso en wat er nog beter kan.
Foto: iStock

De emotionele kwaliteit in de bso scoort in de midden tot hoge range. Een negatieve sfeer in de groep ontbreekt. Pm’ers zijn goed in het sensitief en kindvolgend werken en begeleiden de kinderen goed in hun gedrag. De educatieve kwaliteit scoort in de midden range, maar er zijn grote verschillen tussen de verschillende dimensies. Het aanbod voor kinderen is helder: kinderen weten wat ze wel en wat ze niet kunnen doen.

Activiteiten

Bso’s hebben een rijk, gevarieerd aanbod aan materialen en activiteiten die aansluiten op de verschillende interesses van kinderen. Pm’ers zijn in staat kinderen actief te betrekken bij activiteiten en spel. Lager scoren pm’ers op het ondersteunen van de cognitieve ontwikkeling en het geven van feedback.

Vrij spel

In de bso gaat best veel tijd op aan eten en drinken, maar het aanbod van gerichte activiteiten is divers: samen koken, sporten, spelletjes doen. Er wordt minder vaak samen geknutseld. Na eten en drinken, wordt er het meeste tijd ingepland voor vrij spel. Er worden even vaak gerichte activiteiten als educatieve activiteiten aangeboden. Wat betreft de educatieve kwaliteit scoren vrij veel groepen laag en iets meer groepen gemiddeld. In geen enkele bso werd een lage emotionele kwaliteit gemeten.

Interacties

Voor het onderzoek werd gesproken met 64 pedagogisch medewerkers van 32 groepen. Wat betreft interacties met kinderen scoren pm’ers op de bso hoog op de emotionele ondersteuning en het bevorderen van autonomie en lager op ontwikkelingsstimulering en het begeleiden van interacties tussen kinderen. Hoewel de gemiddelde kwaliteit iets achteruit te lijkt gegaan, zijn de verschillen tussen pedagogisch medewerkers kleiner geworden en het begeleiden van interacties is juist iets verbeterd ten opzichte van de meting uit 2011.De mate van interactie met pm’ers en leeftijdgenoten liggen redelijk voor de hand. Zo ervaren kinderen meer interactie met leeftijdsgenoten tijdens vrij spel en meer interactie met pm’ers bij eet- en drinkmomenten en gerichte of creatieve activiteiten. Eten en drinken gaat gepaard met een lage betrokkenheid en zelfstandigheid. Tijdens het buiten spelen is er sprake van meer conflictueuze interacties.

Zelfregulatie

De kwaliteit is door de onderzoekers ook bekeken vanuit de kinderen. Daaruit blijkt dat de interacties die individuele kinderen ervaren met leeftijdsgenoten gemiddeld hoger is dan de kwaliteit van de interacties die zij hebben met pm’ers. Kinderenworden ‘gemiddeld tot veel’ betrokken bij spel en activiteiten, maar de mate van zelfstandigheid is lager. De zelfregulatie is hoog en er is weinig sprake van conflicten.

Welbevinden

Het gemiddelde welbevinden van kinderen op bso-groepen is hoog. Zij zijn meer betrokken tijdens vrij spel, creatieve en gerichte activiteiten en minder bij eet- en drinkmomenten, buiten spelen en transitiemomenten. Op één groep was het welbevinden van kinderen niet hoog, maar middelmatig.

Over de pm’ers

De onderzochte groep pedagogisch medewerkers op de bso was gemiddeld 36 jaar. Hun gemiddelde werktijd is relatief kort. Het overgrote deel is mbo3 of mbo4-niveau opgeleid. De gemiddelde werkervaring was ruim 9 jaar en dat is korter dan in andere opvangsoorten. Bijna tweederde heeft een vast contract en de rest werkt op een tijdelijk contract. Dat aantal is hoger dan in andere opvangvormen. Pedagogisch medewerkers ervaren hun werkomgeving op de bso als positief. Op vragen over taakverdeling, het werkklimaat, samenwerking in het team en zich gerespecteerd en gewaardeerd voelen antwoorden ze positief. Het vertrouwen in eigen kunnen is hoog. Er is wel aandacht voor professionaliseringsactiviteiten en zo’n moment vindt gemiddeld minder dan één keer per maand plaats.

Groepsstabiliteit

Gemiddeld worden er op de drukste dagen 19 kinderen in de groep opgevangen. Er werd ook een groep gezien van 58 kinderen (een bso met een opendeurenbeleid). 40 procent van de kinderen is kleuter en 34 procent is de groep 4-8 jaar oud, 16 procent van de kinderen is 8+. Gemiddeld heeft 9 procent van de kinderen een extra zorgvraag (vaak vanwege gedragsproblemen). In andere opvangsoorten is dit percentage hoger. De groepsstabiliteit is in bso groepen duidelijk minder dan in de dagopvang, peuteropvang en in de gastouderopvang. Het wisselen van dagen is gemakkelijk en er worden regelmatig groepen samengevoegd of kinderen mogen zelf van groep wisselen. Er zijn bso’s die heel bewust voor stabiele groepen kiezen, anderen kiezen juist bewust voor een opendeurenbeleid. Het programma op de bso is tamelijk flexibel, vergeleken met andere opvangvormen. Maar ook hier zijn er grote verschillen tussen bso’s. Kinderparticipatie is relatief sterk verankerd in de bso.

Doen-alsof-spel

Het spel van kinderen, en dat met name het doen-alsof-spel, wordt prominent bevorderd op de bso. Maar de verschillen zijn groot. Spelbegeleiding fungeert niet als dominant pedagogisch model. Pm’ers op de bso scoren tamelijk sterk op affectief-inclusieve pedagogische vaardigheden, denk aan kinderen troosten, knuffelen, met ze stoeien en ze erbij betrekken. Pm’ers scoren ook redelijk hoog op het bevorderen van zelfregulatie van kinderen. Zeker dit laatste lijkt echt verankerd te zijn in het pedagogisch model van bso’s.


Het consortium LKK, bestaande uit de Universiteit Utrecht en Sardes, zal de komende jaren in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de kwaliteit in de kinderopvang monitoren. De LKK meet van 2017 t/m 2020 (en mogelijk t/m 2025) jaarlijks de kwaliteit in alle vormen van kinderopvang. Lees meer


Bekijk hier de Landelijke Kwaliteitsmonitor Kinderopvang 2017

Geef je reactie

Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn. Heb je nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.