Volgens Davina Koudijs, adviseur van Kinderopvang werkt! los je het enorme tekort aan mensen niet alleen op door beter of anders te werven. ‘Daarvoor moet je drastisch zoeken naar andere oplossingen en dat doen wij onder meer met deze hackathon.’  Op 15 juni werd de hackathon gehouden. Creatieve denkers gingen in groepjes van vier of vijf aan de slag en werkten hun concept uit tot een prototype. Ze kregen daarbij input van inwoners van Culemborg en online via de #vriendenvandehackathon. 

Twee delen

De challenge is in twee delen opgesplitst. De eerste gaat over het doorbreken van oude patronen. Na een periode van crisis is de vraag naar kinderopvang geëxplodeerd. Helaas zijn er niet genoeg pedagogisch medewerkers om deze vraag volledig op te lossen. Leidinggevenden zijn in een spagaat gekomen: naast de klant is ook de medewerker koning! Je ziet nu dat de wensen van ouders belangrijker zijn dan die van de pedagogisch medewerkers. Ouders houden vast aan hun voorkeursdagen: maandag, dinsdag en donderdag. De pedagogisch medewerkers worden overvraagd, maar weinig gevraagd om mee te beslissen en zij voelen weinig waardering. Er is een omslag van teveel personeel in de crisisjaren naar het huidige personeelstekort. Hoe kunnen we dit aanpakken? 

Vele handen

De tweede challenge luidde: vele handen maken licht werk. Hoe worden pedagogische medewerkers op de groep ondersteund? Denk hierbij aan de processen op de groep en aan technologische mogelijkheden. 

Concept testen

Na de presentatie van de challenges zijn vijf teams aan de slag gegaan met hun vraagstuk. Volgens design thinking hebben zij een ‘hoe kunnen we…’-vraagstuk geformuleerd. De teams gaan dan via een ludieke methode aan de slag met mogelijke oplossingen voor de vraag. Ideeën zijn gegroepeerd en per idee is een concept bedacht. Dit concept gingen de groepen testen. Bijvoorbeeld via eigen kinderopvangorganisaties, maar ook via kennissenkring. Eén van de teams belden gezamenlijk pedagogisch medewerkers uit elkaars netwerk. Zij werden toegejuicht om steeds meer te vertellen. Dit heeft interessante inzichten gebracht. Deze inzichten zijn direct verwerkt in het concept. 

De pitch

De vijf teams hebben samen in totaal zes pitches voorbereid. Binnen alle teams stond de pedagogisch medewerker centraal. Juryleden Rogier Vegter (Brancheorganisatie Kinderopvang), Loes Ypma (Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang) Kerty Jacobs van Humankind en Yessica Beelo van DAK Kindcentra hadden de taak om een winnaar te kiezen.

Team Radicaal: het FEBO-voorwaardenmodel

Team Radicaal pleit voor het verdelen van taken naar vaardigheden. Dit hebben zij afgebeeld als een FEBO snackmuur, waar je jouw gewenste taak ‘uit de muur kan trekken’. Zo krijgt de pedagogisch medewerker meer regie over zijn of haar eigen arbeidsvoorwaarden. Die arbeidsvoorwaarden sluiten aan bij de leefstijl en ontwikkeling van de pedagogisch medewerker. Hoe een kinderopvangorganisatie het FEBO-voorwaardenmodel in de praktijk kan uitrollen, is volledig aan de organisatie. 

Team Groentjes

Bij het Team Groentjes staat het vertrouwen in de pedagogisch medewerker centraal. Dit betekent: vertrouwen centraal in de organisatie, want de pedagogisch medewerker weet wat goed is en krijgt van de organisatie het vertrouwen om zelf keuzes te maken. De pm’er krijgt ook vertrouwen van de ouder, want een ouder wil hetzelfde voor het kind als de pedagogisch medewerker. Vertrouwen van de overheid betekent minder controle, durven los te laten en meer ruimte binnen wet- en regelgeving. De pedagogisch professional krijgt veel meer de expertrol in plaats van de uitvoerende rol. 

Team Leuk!

Team Leuk! wil het werk voor de pedagogisch medewerker leuker maken: waarom zou de pedagogisch medewerker niet zelf kunnen kiezen uit een menukaart met alle verschillende taken? De pedagogisch medewerker kiest zelf welke taken en hoeveel taken hij of zij doet. Dit plan is niet alleen voor kinderopvang: het past binnen alle branches, met gezamenlijke arbeidsvoorwaarden en loonschalen. 

Team Denktank

Team Denktank zet in op de professional eerst! Volgens dit team is er een verstoorde balans ontstaan. De pedagogisch medewerker moet zich aanpassen aan de wensen van de ouder. Maar dat moet anders. ‘Het korset moet uit.’ Zet de professional centraal, is de aanbeveling. Dit betekent: breng zingeving, voldoening en plezier terug voor de professional. Dit vraagt om een cultuurverandering. Hiervoor zijn alle stafafdelingen ondersteunend aan de pedagogisch professional.

Team Buiten-je-comfortzone

De pitch van team Buiten-je-comfortzone was de afsluiter. De pitch had een hele bijzondere vorm. Door een oefening werd ervaren wat werkdruk werkelijk met je doet. Het leven van checklist naar checklist moet stoppen, want het gaat om interactie met elkaar. De vormen die momenteel zijn bedacht om werk te verlichten, werken op de werkvloer werkdrukverhogend. Zij sloten af met een aanbeveling: organiseer een hackathon voor pedagogisch medewerkers. Stel vragen als ‘hoe ziet jouw ideale dag eruit?’ en ‘wat heb je nodig?’.

De winnaar: de Denktank

De Denktank is de winnaar van de hackathon geworden. Zij hebben volgens de jury goed geluisterd naar de challenge en goed nagedacht over het probleem. Anne, Gertie, Elke, Lucas en Manja kozen radicaal voor de pedagogisch professional door alles in het teken te zetten van hun vaardigheden en ontwikkeling. Zo willen zij de cultuurverandering in gang zetten die nodig is: de professional echt centraal zetten. Het advies: breng zingeving, voldoening en plezier terug voor de professional. Hiervoor is een cultuurverandering nodig. Zo moeten de stafafdelingen ondersteunend zijn aan de pedagogisch professional. Denk aan dienend leiderschap van de locatiemanager, zelf in overleg met de gemeente over regels of het opzetten van een raad voor de pedagogisch professional.

De jury vroeg zich af: als de pedagogisch medewerker overal bij betrokken wordt, is deze dan nog wel op de groep? Het team heeft er vertrouwen in, omdat het team zelfsturend is én de stafafdeling ondersteunend is aan de groep. De jury benoemde hoe ze de liefde voor het vak voelde in de zaal. ‘Alle deelnemers hebben alles uit de kast gehaald en dit heeft mooie oplossingen opgeleverd. De winnaar noemen bleek een lastige keuze. Alle deelnemers zijn ontzettend trots op hun beroep.’