Iedere levensfase brengt andere uitdagingen met zich mee. Een voor de kinderopvang relevante doelgroep is de gezinsfase (tussen de 31 en 45 jaar).  Deze groep is vaak verantwoordelijk voor de zorg van één of meerdere kinderen, maar werkt ook (moeders vaak in deeltijd), volgt een scholing naast het werk en/of zorgt daarnaast ook voor anderen. Het gevolg is dat bijna de helft van deze groep zich tenminste één dag per week opgejaagd voelt en16 procent ervaart burnout-klachten. Moeder met jonge kinderen ervaren de combinatie van werk en kinderen door 33 procent als verrijkend, 50 procent als zwaar en ervaart 25 procent een gebrek aan balans.

Jongere en oudere generaties

In de jongere categorie tussen de 20- 30 jaar is ook een deel van de ouders verantwoordelijk voor de zorg van een kind, maar in deze leeftijdsfase is het aandeel combineerders vergeleken met andere generaties laag. 30 procent van de werkende mannen van 20-30 jaar en 44 procent van de werkende vrouwen participeert in meerdere domeinen. Het valt op dat vrouwen in deze fase drukker zijn dan mannen. De groep 46-60 jaar wordt de Mid-Career groep genoemd. Bij hen speelt mantelzorg een veel grotere rol. Daardoor wordt de combinatiedruk ook voor deze groep vrij hoog. Bij de laatst werkende groep, de actieve senioren (61-67 jaar) vragen kleinkinderen redelijk wat tijd.

Sluitende dagarrangementen

De conclusie die de SER trekt, is dat ’tijd’ voor steeds meer mensen een schaars goed wordt. De SER ziet dat niet iedereen goed toegerust is om te combineren. Daarom doet ze aanbevelingen om werkende mensen beter te faciliteren. Die adviezen gaan niet alleen over het investeren van tijd en geld, maar ook over het aanbieden van diensten. Een directe handeling die de SER voorstelt, is het creëren van sluitende dagarrangementen voor schoolgaande kinderen. Dit brengt rust in de dagindeling van het kind en de werkende ouder. Het vergoot de mogelijkheden voor ouders om aan de arbeidsmarkt deel te nemen of een bestaand dienstverband in uren uit te breiden. In pedagogisch opzicht draagt een eigentijds dagarrangement bij aan een doorgaande ontwikkelingslijn.

Knelpunten regelgeving

De SER vindt dat er na 2007 onvoldoende vooruitgang is geboekt in het realiseren van de sluitende dagarrangementen. De verschillen in de stelsels onderwijs en kinderopvang zijn groot en de samenwerking komt moeilijk van de grond. SER noemt de huidige regelgeving en financiering van de tussenschoolse opvang als specifieke knelpunten. Maar ook het ontbreken van een duidelijke visie vanuit de overheid op de toekomst en ontwikkeling van dagarrangementen is een gemiste kans. Net als in het eerdere SER-advies ‘Gelijk goed van start’ staat, stelt de SER voor om wet- en regelgeving aan te passen en de versnippering in de kinderopvang tegen te gaan.

Zelfroosteren

Maar de SER doet nog veel meer andere aanbevelingen: het opnemen van verlof in het eerste jaar na de geboorte moet gemakkelijker worden, er moet meer ruimte voor werknemers komen om arbeidstijden zelf in te delen, of bijvoorbeeld zelfroosteren mogelijk maken en mantelzorgers moeten beter ondersteund worden. Wat betreft dit laatste punt vindt de SER dat het beeld van ‘de ideale medewerker’ moet verdwijnen. Dit is nu nog, gechargeerd gezegd, de fulltime beschikbare mannelijke werknemer. Dit moet in de toekomst iemand zijn die rollen en taken combineert. Maar daarvoor moet hij/zij wel gefaciliteerd worden. Tot slot pleit de SER voor een leven lang leren en ontwikkelen, omdat dat de spil is om de duurzame inzetbaarheid van de Nederlandse beroepsbevolking te versterken.

Minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken liet weten het SER-advies om meer te investeren in kinderopvang te waarderen, maar niet uit te kunnen voeren. SER-voorzitter Marriëtte Hamer heeft haar hoop gevestigd op een volgend kabinet. Lees meer

Bekijk hier het rapport ‘Een werkzame combinatie’. Lees vanaf pagina 40 meer over de SER-aanbevelingen over investeren in sluitende dagarrangementen: