Mijn goede voornemen? Laat de inrichting van speelterreinen het spel van kinderen vormen!
Laat ik mij voorstellen, ik ben Willem Wijnen en iedere dag bezig met de inrichting van speelterreinen. Ik ben van mening dat ontwerpers in staat moeten zijn om zich te verplaatsen in het speelgedrag van een kind als reactie op de inrichting. En natuurlijk kun je dit niet alleen door met de bril van een kind naar een speelterrein te kijken. Het gaat hierbij ook om het signaleren én toepassen van pedagogische ontwikkelingen en kansen. We moeten nadenken over wat ‘onze’ inrichting met kinderen doet. Wat mij verbaast, is dat we in staat zijn om met een pedagogische insteek bewezen lessystemen en methodes te ontwikkelen, maar dat we moeite hebben om deze kansen te benutten in de buitenruimte.
Zien we die kansen dan niet? Of denken we als volwassenen te weten hoe een kind moet spelen? Dat laatste komt naar mijn mening te veel voor. We bedenken een inrichting die schaafwonden en letsel voorkomt en kijken te weinig naar kansen en het bieden van beheerste uitdagingen. Veiligheid is natuurlijk een belangrijk onderdeel, maar zijn we niet vaak ‘te bang’ om als volwassen te worden aangesproken of verantwoordelijk te zijn? Neem bijvoorbeeld een speelhuisje met glijbaan. In veel tuinen wordt zo’n toestel geplaatst als zogenoemde ‘gedwongen’ of ‘eenzijdige’ spelaanleiding. Dat betekent dat een kind niet anders kan dan het trapje beklimmen en van de glijbaan te glijden. Daarnaast moeten deze speeltoestellen in een obstakelvrije ruimte staan, waardoor het losse elementen zijn. In mijn beleving moeten we een combinatie van spelbewegingen maken, waarbij we nadenken over welke spelvorm we willen bereiken passend bij de gebruiker, het kind.
‘We bedenken een inrichting die schaafwonden en letsel voorkomt en kijken te weinig naar kansen en het bieden van beheerste uitdagingen’
Daarom lijkt het mij een goed voornemen voor 2017 om die ‘angst’ en ‘het denken te weten’ los te laten. Laten we kijken naar hoe we speelterreinen kunnen inrichten (vormgeven), waarbij de inrichting het spelgedrag van de kinderen vormt. Laten we met elkaar meer en beter nadenken over de ‘output’ bij kinderen op basis van de inrichtingskeuzes die wij als volwassenen maken.
Afgelopen jaar kwam mijn collega met een onderzoek van Elise Peter en Dieuwke Hovinga aanzetten: ‘Met je billen in het zand’. Hierin is onderzocht hoe de omgeving het spel van kinderen vormt. Uitspraken hieruit “Waar kinderen zijn wordt gespeeld.” en “De spelbedoeling stuurt het pedagogisch handelen.” raakten mij. Ik dacht… JA! Dat bedoel ik. Daar ligt de opgave om als inrichters van de openbare ruimte ook daadwerkelijk iets toe te voegen aan de ontwikkeling van kinderen.
Een opgave die we ook in 2017 moeten verkondigen. Want dat een speelterrein beter moet inspelen op het bewust vormen van het spel van kinderen is voor mij wel een gegeven. Op de aankomende NOT hoop ik met veel ‘medespelers’ in gesprek te gaan over deze uitdaging.
Willem Wijnen is projectleider sr. bij BTL Advies B.V. in Apeldoorn
