KinderopvangTotaal sprak onlangs met een 26-jarige gastouder Sophie (pseudoniem) die momenteel herstellende is van COVID-19. Voor haar als gastouder had ziek worden tot gevolg dat zij haar gastouderopvang tijdelijk moest sluiten. Nu, enkele maanden later, kan ze nog niet op volle kracht werken vanwege aanhoudende gezondheidsklachten.

Beslisboom

In het interview kaart zij de beslisboom aan. Sophie zou graag zien dat de beslisboom aangepast wordt: dat kinderen met een snottebel of andere verkoudheidsklachten níét welkom zijn op de kinder- en gastouderopvang. ‘Wij zijn ook besmet geraakt door iemand met alleen een snottebel. Dat was niet een van mijn opvangkinderen overigens. Maar er zit wel gevaar in. Plus: als wij als gastouder zelf verkouden worden, moet je weer de deuren sluiten om je te laten testen. Elke dag dat je dicht bent, loop je inkomsten mis.’

Ruimte voor discussie

Sophie: ‘De beslisboom laat daarnaast te veel ruimte voor discussies. Ik ken gastouders die te maken hebben met boze ouders, discussies moeten voeren over wel of niet incidenteel hoesten, ouders die hun kind met verhoging ’s ochtend toch een zetpil geven en dan naar de gastouder brengen. Ouders nemen een loopje met je en hebben soms lak aan jouw regels én die van de overheid. Ik hoop dat gastouders meer beschermd worden als zelfstandigen.’

Stichting Nysa

Veel gastouders reageerden op het verhaal van Sophie met soortgelijke verhalen, veelal uit eigen ervaring. Wij vroegen Stichting Nysa, de brancheorganisatie voor gastouders, om een reactie. Bestuurslid Gabriëlla Wijnberg: ‘De vragen die Sophie stelt, maar ook de problemen die zij aankaart zijn ons wel bekend. Wij ontvangen daar regelmatig vragen en klachten over, al vanaf het moment dat de eerste lockdown in mei verleden jaar werd opgeheven.’

‘In de praktijk ontvangen wij op zeer regelmatige basis berichten dat de communicatie met de ouders niet vlekkeloos verloopt’, vertelt Wijnberg. ‘Kinderen met koorts, maar ook met behoorlijke verkoudheidsklachten, worden gewoon gebracht. Er zijn – helaas – inderdaad situaties bij ons bekend waarin ouders de kinderen een zetpil geven voordat ze naar de gastouderopvang worden gebracht en als deze uitgewerkt is het kind gewoon koorts blijkt te hebben. Gastouders nemen dan contact op met de ouders dat het kind opgehaald dient te worden, echter ouders komen dan toch vaak pas aan het einde van hun werkdag. Dit kan leiden tot vervelende situaties en discussies. Er zijn gastouders die, naar aanleiding van dit soort voorvallen, gestopt zijn om het beroep van gastouder uit te oefenen en de opvang definitief hebben gesloten’, vertelt Wijnberg.

Opvang vanuit eigen huis

Hoewel Stichting Nysa zegt begrip te hebben voor de problemen waar ouders tegenaan kunnen lopen, wordt de gastouder soms in een onmogelijke positie gebracht. ‘De opvang wordt vaak vanuit eigen huis verleend, waarbij de gastouder ook rekening dient te houden met haar/zijn gezinsleden waaronder vaak eigen kinderen. Wij hebben berichten van gastouders ontvangen welke op regelmatige basis de deuren sluiten in verband met verkoudheidsklachten.’

SZW

De zorgen hierover heeft Stichting Nysa al diverse keren geuit, en zij doen dat nog regelmatig, bij de Directie Kinderopvang van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. ‘De beslisboom is door het RIVM goedgekeurd en ouders gebruiken dit om de gastouder te dwingen opvang te verlenen. Ook hebben wij berichten ontvangen dat sommige GGD’en, als toezichthouder, de beslisboom gebruiken richting de gastouders inzake het handhaven op basis van de regels van de beslisboom. Het is ons inziens vreemd dat een advies/richtlijn gebruikt wordt om te handhaven.’

Communicatie naar ouders toe

Stichting Nysa adviseert haar achterban om zelf na te gaan bij welke situaties zij zich wel en niet veilig voelen om opvang te verlenen en dit duidelijk te communiceren met de vraagouder. ‘Ga het gesprek met de ouders aan en communiceer duidelijk over de wijze wanneer je wel en geen opvang wenst te verlenen. Probeer samen met de ouders tot een voor ieder werkbare situatie te komen. Bevestig de gemaakte afspraken schriftelijk aan de ouders. Zorg dat je consequent bent in het hanteren van het afgesproken beleid. Hou rekening met het feit dat als je als gastouder geen opvang wenst te verlenen, de ouder niet verplicht is tot het doorbetalen van de opvangkosten. Maak ook hier afspraken over en leg deze vast. Is er sprake van miscommunicatie met de ouders of leidt communicatie tot discussie, neem dan contact op met je gastouderbureau om na te gaan of er ondersteuning verleend kan worden. Daarnaast staat het onze achterban vrij om contact met Nysa op te nemen over vragen.’