Miriam Boer is een expert op het gebied van generatieverschillen. Ze vertelt graag hoe je een fijne werkplek voor iedereen creëert. ‘Het moet voor zowel de jongere- als de oudere generatie een leuke omgeving zijn om in te werken. Op die manier trek je nieuwe medewerkers aan en zorg je tegelijkertijd ook voor de pedagogisch professionals die al jaren hun bijdrage leveren.’

Stereotypen

Miriam geeft aan dat er best veel vooroordelen over alle generaties de ronde doen. ‘Er wordt dan vooral gedacht in stereotypen. Vaak sluit dit helemaal niet aan op de persoon zelf. Het is daarom belangrijk om te zien dat achter iedere generatie een stukje tijdgeest zit. In welke periode is diegene opgegroeid en wat heeft hij of zij daarin meegekregen?’

Dat kan sneller

Miriam geeft een voorbeeld: ‘De jongeren van tegenwoordig, Generatie Z, worden vaak afgeschilderd als lui. Dat wil helemaal niet zeggen dat ze lui zijn. Als je namelijk kijkt naar de tijdgeest waarin zij zijn opgegroeid begrijp je waar ze vandaan komen. Dit is nu eenmaal een periode waarin alles steeds sneller gaat. Administratie gaat bijna automatisch. Veel jongeren snappen soms niet waarom ze bepaalde dingen moeten uitvoeren. Ze zien soms dat het op een omslachtige manier wordt gedaan en weten dat het efficiënter kan. Dat dat betekent niet dat ze lui zijn, maar iets anders gewend zijn.’

Vroeger was alles beter

Een ander voorbeeld dat Miriam noemt gaat over de oudere generaties. Zij worden soms neergezet als mensen die alles bij het oude willen laten en niet openstaan voor verandering. Dat beeld doet echter geen recht aan de werkelijkheid. Hoewel ouderen vaak waarde hechten aan vertrouwde procedures en werkwijzen, betekent dit niet dat zij star of inflexibel zijn. Integendeel: hun voorkeur voor duidelijkheid en structuur gaat vaak samen met een schat aan ervaring. Ze weten bijvoorbeeld precies hoe je een lastig gesprek met ouders voert of hoe je rust en overwicht in een groep behoudt. Juist deze kennis en vaardigheden vormen een waardevolle aanvulling voor jongere collega’s, die daar veel van kunnen leren.

Zingeving en verbondenheid

Miriam geeft aan dat we van die negatieve etiketten over generaties af kunnen komen als we meer over elkaar gaan begrijpen. ‘Je kunt het veel leuker met elkaar hebben als je ziet waar verschillende generaties behoefte aan hebben. Voor jongeren zien we dat zingeving en verbondenheid nog belangrijker wordt. Een mogelijke verklaring is dat we in een steeds individualistischere wereld leven, maar ook corona heeft invloed gehad. Dit staat soms haaks op de autonomie die ze willen en vanuit huis gewend zijn om te krijgen.’
Miriam geeft aan dat kinderopvangorganisaties de perfecte plek zijn om die verbondenheid en zingeving te ervaren. ‘Pedagogisch professionals kunnen echt van toegevoegde waarde zijn in het leven van een kind. Daarnaast hebben ze veel contact met collega’s, kinderen en ouders. Als je dan ook nog eens zorgt voor ruimte, creëer je de perfecte plek voor deze generatie.’

Zelfroosteren

Je kunt pedagogisch professionals volgens Miriam veel meer autonomie geven door kleine dingen in te voeren. ‘Het hoeft niet heel ingewikkeld te zijn. Zelfroosteren is hier een goed voorbeeld van. Hiermee bedoel ik dat het team met elkaar de eigen roosters maakt. Bijvoorbeeld voor een vakantieperiode. Hoe zorgen jullie ervoor dat iedereen tevreden is en vrij heeft op de dagen dat ze dit willen? Hier geef je mensen ontzettend veel autonomie mee, maar er is ook heel veel collegialiteit voor nodig. Ik ben ervan overtuigd dat het werkt als pedagogisch professionals inzien dat ze niet alleen maar de leuke diensten op zich kunnen nemen. Dat is wat jongeren te leren hebben. En ik denk dat ze deze ‘’vervelende’’ diensten met meer enthousiasme invullen als ze daar zelf voor hebben gekozen.’

Uitdaging

Daarnaast heeft de jongere generatie volgens Miriam veel behoefte aan uitdaging en afwisseling. ‘Dat klinkt misschien als een groot woord, alsof alles constant spannend moet zijn, maar dat hoeft niet. Uitdaging kun je ook creëren met kleine interventies. Hiermee bedoel ik korte werkvormen, afwisseling in taken of iemand net even op een andere manier begeleiden. Het kost nauwelijks extra tijd, maar maakt het werk leuker en leerzamer voor jonge collega’s. En ook voor de collega’s die wat ouder zijn hoor ik terug dat zij met meer plezier opleiden.’

Wijsheid komt met de jaren

Waar je de oudere generatie volgens Miriam blij mee maakt? ‘Waardering,’ zegt ze resoluut. ‘En dat kun je ze ook geven, want juist deze generatie draagt heel veel wijsheid in zich. Waar de jongere generatie nog weleens worstelt met een oudergesprek, draait de oudere generatie daar zijn hand niet meer voor om. Ze hebben een groot vocabulaire en weten precies welke woorden ouders en kinderen geruststellen en wat kalmeert. Vaak zijn ze zich hier niet van bewust. Ze doen dit dan op de automatische piloot. Maar laat ze eens opschrijven wat ze tegen ouders zeggen en hoe ze omgaan met bepaald situaties. Dan zal je zien dat je een schat aan informatie hebt waar jongeren veel van kunnen leren.’

Eten wat de pot schaft

Daarnaast benadrukt Miriam dat we elkaar nodig hebben. De oudere generatie brengt veel ervaring en structuur mee, maar kan tegelijkertijd profiteren van de frisse blik en nieuwe ideeën van jongere collega’s. Jongere generaties zijn vaak gewend aan meer autonomie en veranderingen; zij zijn bijvoorbeeld gewend dat ze mee meebeslissen over keuzes, in plaats van simpelweg te volgen. Ze zijn niet opgegroeid met “eten wat de pot schaft”. Tegelijkertijd kunnen zij juist veel leren van de kennis, rust en wijsheid die oudere collega’s meebrengen. Het is precies die wisselwerking tussen generaties die samenwerking zo waardevol maakt.’