Het onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher. De inspectie van het Onderwijs geeft in haar landelijke rapportage wel inzicht in de instrumenten die gemeenten inzetten bij handhaving in de kinderopvang, maar daaraan is niet af te zien hoe effectief een instrument is.
Handhaven helpt
Bureau Bartels onderzocht de inspectiedata van 505 kinderopvanglocaties en vijftig casestudies. Daaruit concluderen ze dat handhaving in de kinderopvang effectief is. Ondernemers die in een handhavingstraject zitten, herstellen hun overtreding en hun gedrag blijkt te verbeteren. Handhavingstrajecten verminderen het gemiddeld aantal ovetredingen per locatie.
Lik-op-stukbeleid
Wel is duidelijk geworden dat softe handhavingsintrumenten zoals overreding en waarschuwing een stuk minder effectief zijn. Hoe intensiever de handhaving, hoe groter de effectiviteit. Het toepassen van lik-op-stukbeleid met boetes of een voornemen tot een last onder dwangsom werkt beter dan het gebruik van niet-juridische ingrepen.
Snelheid
De snelheid van een handhavingsinterventie is ook van belang voor de effectiviteit. Kinderopvanglocaties waar maximaal twee weken zit tussen het moment van de inspectie door de GGD en een handhavingsinterventie blijken een jaar later de wet beter na te leven dan locaties waar meer dan twee weken tijd tussen inspecteren en handhaven zat.
Ook de GGD handhaaft
In een aantal gemeenten vervaagt de scheidslijn tussen handhaving door de GGD en handhaving door de gemeente. GGD-en nemen naast hun toezichtstaak ook handhavingstaken voor hun rekening. Dat resulteert opvallend genoeg in een andere houding van kinderopvangondernemers die al voor het aanleveren van het inspectierapport hun overtreding hebben hersteld. Minister Asscher wil de uitkomsten van het onderzoek binnenkort delen met de VNG, de GGD en de Inspectie van het Onderwijs.
Bekijk hier het rapport Effectiviteit van de handhaving in de kinderopvang van Bureau Bartels.
Bureau Bartels heeft waarschijnlijk alleen bureaustudie gedaan en op basis van de rapporten statistische vergelijkingen uitgevoerd. Lik op stuk werkt voor alles beter alleen de vraag is of hiermee het doel wordt behaald op langere termijn. Prima oplossing met een korte termijn wat een gevoel geeft dat je ‘in control’ bent als gemeente of GGD. Het bureau gaat echter voorbij aan alle regels waar een kinderopvang mee te maken heeft en zie nagenoeg elke organisatie zo goed mogelijk wil invoeren. Maar ook dan glipt er wel eens wat door heen. Zo zijn de regels die worden opgelegd waarop de GGD inspecteert enorme lappen van regels. Lijkt me goed om eerst te onderzoeken wat de effectiviteit is van de regelgeving en dan pas vast te stellen op welke wijze naleving beter kan worden gerealiseerd. Vergeet ook vooral niet als onderzoeker dat een ondernemer overal aan wil voldoen maar soms ook wat begeleiding nodig heeft. Dan is een waarschuwing toch een stuk vriendelijker dan gelijk een ‘bon’. Mits dat overigens geen cruciale punten zijn, daar is genoeg voor mogelijk.