‘Het primaire belang voor mij is dat kinderopvangorganisaties voldoen aan wet- en regelgeving en dat ouders kunnen kiezen voor goede, veilige en financieel toegankelijke kinderopvang.’ Het zijn de woorden van staatssecretaris Tamara van Ark, in haar antwoord op de Kamervragen die gesteld werden door leden Eppo Bruins (ChristenUnie) en Peter Kwint (SP) over private equity in de kinderopvang. De vragen werden gesteld nadat de voorgenomen fusie tussen Partou en KidsFoundation bekend werd gemaakt.

‘Belangrijke bijdrage’

Op de vraag wat Van Ark vindt van de voorgenomen fusie en dat deze kinderopvangorganisaties in handen komen van (buitenlandse) investeringsmaatschappijen, antwoordt zij dat investeringen altijd een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan het vooruitbrengen van de sector: ‘Een sector waar betrokken partijen hard werken om vraag en aanbod bij elkaar te brengen. Private investeerders kunnen helpen om dit te bewerkstelligen en meer keuzemogelijkheden voor ouders te bieden. Twee aspecten waar ik veel belang aan hecht.’

Investeringsmaatschappijen

Van Ark geeft aan dat het aantal private investeringsmaatschappijen in de sector beperkt is. ‘Circa 9 procent van de kindplaatsen valt onder de vleugels van investeringsmaatschappijen zoals Onex en Waterland. (…)Om te participeren in de sector, om een bijdrage te leveren aan het publieke belang, moeten alle kinderopvangorganisaties en diens investeerders voldoen aan de wet- en regelgeving.’

Economische machtspositie

De Autoriteit Consument en Markt (ACM) treedt op bij eventueel misbruik van een economische machtspositie door een organisatie. ‘Bedrijven mogen niet de concurrentie belemmeren. Concentraties (fusies en overnames) moeten afhankelijk van de jaaromzet van de betrokken bedrijven, gemeld worden bij de ACM. Dit is bijvoorbeeld gebeurd toen Childcare (Onex) in 2018 KidsFoundation wilde overnemen. De ACM onderzoekt vervolgens of de concentratie negatieve gevolgen heeft voor de concurrentie in de relevante markt, en daarmee uiteindelijk ook voor de consument negatief uitpakt. Vervolgens neemt de ACM een concentratiebesluit. Op deze manier heeft de ACM als onafhankelijke toezichthouder invloed op voorgenomen fusies.’

Publiek geld

Van Ark geeft niet haar eigen mening over deze en soortgelijke fusies, hoewel de Kamerleden daar meerdere keren naar vragen. Wel wordt uit haar antwoorden duidelijk dat ze belang hecht aan kwalitatief goede en betaalbare kinderopvang. Investeerders in de sector kunnen daaraan bijdragen. Van Ark neemt de misvatting weg dat er ‘veel publiek geld’ in de sector zit. ‘Het zijn de ouders die middels de kinderopvangtoeslag een financiële tegemoetkoming in de kosten van kinderopvang krijgen. Dit is dus geen gratis geld dat de Rijksoverheid aan de sector geeft. Het zijn de ouders die kiezen naar welke organisatie zij hun kind brengen.’

Private equity

Over de gevolgen van de inmenging van private equity (private investeringen) in de kinderopvang, draagt Van Ark een studie aan naar de marktwerking in de kinderopvang die CPB in 2011 heeft uitgevoerd. Daarin wordt de conclusie getrokken dat de commercialisering van de markt de publieke belangen niet heeft geschaad. ‘Ook heeft commercialisering van de sector niet geleid tot kosteneffectiviteit. De weglek van publieke middelen naar ondernemers is een beeld dat zich niet in de cijfers laat zien. Ik ben mij bewust dat dit een onderzoek is dat al enkele jaren oud is. Ik heb echter nog geen signalen gehad dat dit beeld over de jaren is veranderd. Ook het Landelijke Kwaliteitsmonitor Kinderopvang (LKK), dat Sardes en Universiteit Utrecht in opdracht van mijn ministerie uitvoert, laat geen kwaliteitsdaling zien.’

Bekijk het volledige antwoord van Van Ark op de Kamervragen >>