Karen Strengers is voorzitter van de Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang. Ze ziet dat de aandacht in de sector vaak vooral uitgaat naar de harde kant van het vak. ‘Daarmee bedoel ik zaken als de Wet kinderopvang, kindratio’s, toetsen en extra scholing. Natuurlijk moet elke kinderopvangorganisatie aan alle wetten en eisen voldoen. Dat is de basis. Maar die verplichtingen zorgen soms ook voor meer administratie. En dat gaat ten koste van het werk waar pedagogisch professionals eigenlijk voor zijn opgeleid.’

Meer eisen

Karen ziet hoe de kinderopvang de afgelopen jaren ingrijpend is veranderd. ‘De sector heeft niet alleen een enorme groei doorgemaakt, maar ook de maatschappelijke waardering is sterk toegenomen. Waar vroeger vaak werd gedacht dat jonge kinderen het beste thuis konden blijven, wordt nu breed erkend dat kinderopvang een belangrijke bijdrage levert aan hun ontwikkeling. Deze verandering, in combinatie met de uitbreiding van het aantal kinderen, heeft ertoe geleid dat er meer eisen worden gesteld aan pedagogisch professionals. Aan de ene kant positief omdat dit laat zien dat we professioneel zijn. Maar het brengt soms ook meer administratieve lasten met zich mee waardoor het werk soms zwaarder kan worden.’

Expertise van pedagogisch professionals

Volgens Karen zou de zachte kant van het vak veel meer moeten worden uitgelicht. ‘Pedagogisch professionals beschikken over enorme kennis. Ze weten hoe kinderen zich ontwikkelen, op welke signalen ze moeten letten en wanneer er extra aandacht nodig is. Als in Nederland breder wordt gezien hoeveel expertise deze professionals in huis hebben, wordt het vanzelfsprekender om die andere taken, die overigens ook belangrijk zijn, aan iemand anders over te laten.’
Wat Karen voor ogen heeft? ‘Een locatie- of administratieve ondersteuner die voor zover mogelijk de administratieve taken van de groepen overneemt. Iemand die ook niet per se op de groep hoeft te werken.’

Niet meer van de groep af

Karen heeft het dan over concrete zaken zoals de ziekmeldingen van kinderen. ‘Maar denk ook aan het gesprek voeren bij een GGD-inspectie, allergieën van de kinderen noteren en zorgen dat de vestigingsmanager van verschillende problemen op de hoogte is.
Pedagogisch professionals doen nu regelmatig administratieve taken tussendoor, terwijl ze op de groep staan. Als een administratieve ondersteuner die taken uit handen kan nemen, houdt de professional de ruimte om zich te richten op wat echt belangrijk is; de interactie met de kinderen.’

Niet alles uit handen geven

Volgens Karen betekent dit niet dat alle administratieve taken kunnen worden overgedragen. ‘Een dagverslag maken of observaties doen hoort bij het vak,’ legt ze uit. ‘Dat zijn geen losse registraties, maar waardevolle momenten waarop je echt kijkt naar het kind en zijn of haar ontwikkeling. Daarvoor is juist de deskundigheid van de pedagogisch professional nodig, en dat is natuurlijk ook de essentie van hun werk.’

Digitalisering

Toch ziet Strengers duidelijke kansen om de werkdruk te verlichten. Digitalisering speelt daarbij volgens haar een grote rol. ‘Als de administratieve ondersteuner bijvoorbeeld informatie over kinderen vastlegt, is het handig dat de pedagogisch professional die gegevens aan het begin van de dag meteen op het tablet kan inzien,’ zegt ze. ‘Denk aan het slaapritme, allergieën of andere bijzonderheden. Alles overzichtelijk bij elkaar, zodat de professional niet eerst hoeft te zoeken of zaken moet navragen. Dat scheelt tijd en zorgt dat de aandacht meteen naar de kinderen uitgaat.’

Uit die verdedigende houding

Karen verwacht dat pedagogisch professionals op deze manier met meer rust en focus kunnen werken. ‘Ik denk dat ze daardoor minder taken tussendoor hoeven te doen,’ legt ze uit. ‘Daarnaast vind ik het belangrijk dat we het als sector zo gaan organiseren dat we het werk ook echt aankunnen. Ik zie in de kinderopvang nog vaak een defensieve houding. Zodra de overheid een nieuwe wet of regel invoert, klinkt er al snel weerstand vanuit het veld. Dat is begrijpelijk, er komt immers veel op mensen af, maar ik zou het mooi vinden als we die energie kunnen ombuigen naar iets positiefs. Dat we vooruit durven kijken: waar staan we nu, wat hebben we nodig en hoe kunnen we het wél laten werken?’

Er moet iets veranderen

Volgens Karen ligt er een belangrijke verantwoordelijkheid bij bestuurders om de administratieve belasting van pedagogisch professionals kritisch te herzien. ‘Wie goed weet hoe de dag van een professional eruitziet, kan het werk zo organiseren dat zij niet langer belast worden met de extra taken die de afgelopen jaren zijn toegevoegd,’ zegt ze. ‘Iedereen voelt inmiddels dat hier iets moet veranderen.’
Volgens haar begint dat met inzicht en vertrouwen. ‘Bestuurders en leidinggevenden zouden zich nog bewuster mogen zijn van de hoeveelheid schakelmomenten op een dag en de tijd die het kost om alles te registreren. Dan wordt zichtbaar hoeveel vakmanschap en toewijding er in dit werk schuilgaan. En hoe belangrijk het is dat professionals hun energie kunnen richten op wat er echt toe doet: de kinderen.’