Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Kinderen profiteren van training pm’ers

Nascholing van pedagogisch medewerkers heeft effect op de ontwikkeling van kinderen. Voorwaarde: een goed programma dat niet te breed is en goed geschoolde trainers. Veel trainingsuren zijn er niet voor nodig, aldus de Duitse onderzoeker Franziska Egert.
'Met een programma van vijf trainingsdagen per jaar kan je al effect sorteren'
'Met een programma van vijf trainingsdagen per jaar kan je al effect sorteren'

Kun je de kwaliteit van de pedagogische medewerkers verbeteren door training? Zorgt een betere kwaliteit van de pedagogische medewerkers voor een verbeterde kinderopvang? En zorgt een hogere kwaliteit van de kinderopvang voor een betere ontwikkeling van kinderen? Op al deze vragen is het intuïtief gegeven antwoord: ja. Maar de bewijsvoering is moeilijk.

Franziska Egert deed er voor haar promotie literatuuronderzoek naar. Egert is verbonden aan de Hochschule Esslingen en aan de Universität Ulm. Ze werkte eerder bij het Deutsches Jugendinstitut en aan de universiteiten van North Carolina en Montreal. Hoogleraar Ruben Fukkink is een van de begeleiders van haar promotie. Hij haalde haar naar Nederland voor de Krachtvoerlezing van de Hogeschool van Amsterdam.

1200 studies geanalyseerd

Haar studie heeft de titel ‘Meta-analyses on the impact of in-service professional development programs for preschool teachers on quality ratings and child outcomes’. Meta-analyse wil zeggen dat Egert bestaande internationale studies naar de effecten van nascholing onderzocht op waargenomen effecten. Dat waren er 1200, gehouden tussen 1970 en 2011. Na screening bleven 95 onderzoeken over met voldoende gegevens.

Egert keek onder meer naar de gemeten effecten van de training van pedagogisch medewerkers op ‘classroom quality‘. Egert: ‘Daar verstaan we onder dat de groep een goed geoliede machine is. Dat wil onder meer zeggen dat kinderen weten wat ze moeten doen; waar staan de boekjes, hoe zijn te gebruiken. Er heerst verder een positief klimaat, er is interactie tussen kinderen en de kinderen zijn happy.’

Effecten

Egert onderzocht ook of verbetering van de pedagogische kwaliteit van de groep met een speciaal programma betekent dat kinderen zich door dat programma beter ontwikkelen. Wat zijn de effecten op taalontwikkeling, sociaal-emotionele ontwikkeling en probleemgedrag van jonge kinderen? Ofwel beïnvloeden gerichte training en professionele ontwikkeling van pedagogisch medewerkers de ontwikkeling van kinderen? Het antwoord luidt: ja. De effecten op de kinderen in die groep zijn divers. Vooral risicokinderen profiteren van beter opgeleide pedagogisch medewerkers. Daarnaast zijn bepaalde vaardigheden van kinderen gemakkelijker te beïnvloeden dat andere. Zo is het effect op de ontwikkeling van sociale vaardigheden groter dan op de beïnvloeding van probleemgedrag. Het effect op de taalontwikkeling is klein tot middelmatig. Maar op specifieke onderdelen van die taalontwikkeling was er wel een aantoonbaar groot effect. Er was weinig effect op het gebruik van taal, maar een groot effect op het taalbegrip.

Maar er zijn ook studies die geen of zelfs een negatief effect laten zien. Pedagogisch medewerkers doen het na die training slechter dan daarvoor. Ze leren er dingen af die ze wel goed deden.

Goede trainingen

‘Trainingen die een groot effect laten zien, hebben een aantal zaken gemeenschappelijk’, zegt Egert. ‘Het zijn trainingen van goede kwaliteit, die worden gegeven door goed getrainde trainers. De trainingen zijn inhoudelijk niet te breed. Ze hebben niet te veel doelen, maar focussen zich op één doel, één onderdeel, één specifieke strategie. Het aantal benodigde uren is afhankelijk van het onderwerp, maar het goede nieuws is dat je met dertig uur al een heel eind komt. Je hebt dus niet zo heel veel trainingsuren nodig. Met een programma van vijf trainingsdagen per jaar kun je al effect sorteren. Dat bewijzen de studies.’

Voorwaarden

Daar zit nog wel een aantal bijkomende voorwaarden aan. Coaching ofwel een-op-een-consulting is aan te bevelen, vindt Egert. Net als actieve betrokkenheid van de pedagogisch medewerker tijdens de training. ‘In een training moeten pedagogisch medewerkers niet alleen kennis verzamelen, maar ook actief oefenen. Een rollenspel werkt erg goed. Of de kennis meenemen naar de groep, er ervaring mee op gaan doen en die ervaring dan inbrengen naar de volgende training. Goede ondersteuning door de trainer helpt om daadwerkelijk verandering aan te brengen op de groep en in de dagelijkse praktijk.’

De theorie moet voortdurend in verbinding staan met de praktijk, is haar mening. ‘Dat is de mogelijkheid om wat te veranderen. En dat kan gemakkelijk in het gewone curriculum opgenomen worden. Dus niet een workshopje hier of daar, maar een continu ontmoeting tussen theorie en praktijk.’ Het blijft echter ingewikkeld, geeft ze toe. Er zijn niet veel studies om de effecten te bewijzen. Nog minder die ook kijken naar de effecten op lange termijn.

‘Met een programma van vijf trainingsdagen per jaar kun je al effect sorteren. Dat bewijzen de studies’

Ruben Fukkink over het onderzoek van Egert

‘Het onderzoek van Franziska Egert is het meest omvangrijke onderzoek naar een van de belangrijkste vragen uit de pedagogiek: werkt training in de voor- en vroegschoolse sector? Ook de Nederlandse kinderopvangsector en de overheid stellen deze vraag. Dit onderzoek onderstreept dat we de pedagogische kwaliteit van de kinderopvang kunnen verbeteren, maar niet elke training is effectief. Het onderzoek laat ook zien dat ook kinderen profiteren van investeren in de kinderopvang. Deze brede overzichtsstudie toont ondubbelzinnig aan dat training van personeel goed is voor medewerkers én kinderen: de cirkel is rond.
Het onderzoek laat ook zien dat we, met een gerichte kwaliteitsimpuls, niet alleen de taalontwikkeling, maar ook de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen kunnen beïnvloeden. Dat laatste is zeer interessant voor peuterspeelzalen, voor- en vroegschoolse educatie en kleuterklassen. Effectief werken aan het leren én de sociaal-emotionele ontwikkeling van het jonge kind is de volgende stap die we nu moeten zetten.’

Geef je reactie

Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn. Heb je nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.