Buiten kunnen kinderen een schaafwond oplopen, ergens tegenaan botsen of hun hoofd stoten. Dat betekent niet dat alles dan maar veilig moet zijn in de buitenruimte. De buitenruimte leent zich juist voor ontdekken en nieuwe ervaringen opdoen. Dat lukt beter in een natuurlijke buitenruimte dan in een kale betonnen ruimte.
De juiste cultuur
Maar wat mag er van de GGD? ‘Veel’, zegt juridisch adviseur Reinoud Kroese tijdens zijn workshop op Kinderopvang Festival. ‘Ook al lijkt het soms niet zo. Veel hangt af van hoe je er zelf in staat.’ Als je van een buitenruimte een ontdektuin wilt maken, heb je volgens Kroese in de eerste plaats lef, de juiste cultuur en een goed plan nodig. Een goed begin is het halve werk.
Protocollen
Als je de risico’s van je buitenruimte in kaart brengt, resulteert dit nu vaak nog in een dik pak papier. Hier valt veel winst te behalen, vindt Kroese. ‘Houd het inventariseren simpel. Stel er staat een oude eikenboom in de buitenruimte, het risico is dat een kind over de wortels kan vallen en zijn knie open schaaft. Is dit aanvaardbaar? Ja, want we hebben daarvoor jodium en een pleister in huis. Meer is het niet.’ Voor veel pm’ers zijn de uitgeschreven risico’s en protocollen vaak niet meer te overzien. Te veel, te ingewikkeld.
Discussie
Soms maken pedagogisch medewerkers zelf de risico-inventarisatie. Kroese adviseert om met de pm’ers die risico’s inventariseren bij elkaar te gaan zitten en met elkaar te praten over wel of niet aanvaardbare risico’s. ‘Je zult zien dat meningen verschillen. Er ontstaat discussie en dat is goed. Het onderwerp gaat dan ook meer leven bij de mensen die het ook uit moeten leggen aan de ouders.’
Ken je eigen buitenruimte
Als er iets misgaat, is het belangrijk om het gezonde verstand te blijven houden. Dat ging mis bij dit kinderdagverblijf: een jongetje werd, na het eten van klimop die groeide in de buitenruimte, een beetje misselijk. Zijn ouders waren boos dat dit kon gebeuren. De organisatie besloot alle klimop uit de buitenruimte te verwijderen. Kroese: ‘Op het eerste oog misschien een logische reactie, maar na doorvragen bleek dat de medewerkers helemaal niet wisten dat er klimop in hun buitenruimte groeide, laat staan dat kinderen er buikpijn van konden krijgen. Daar gaat het mis. Als je als pm’er weet wat er groeit in je buitenruimte en kinderen leert over de eventuele risico’s heb je de touwtjes in handen.’
Buitenspelen
Met kennis van de risico’s van je buitenruimte sta je in discussies sterker in je schoenen. Kroese: ‘Het is belangrijk om zelf de regie te houden op risico’s in de buitenruimte. Wees niet bang om ouders die hun zorgen ergens over uiten van repliek te dienen. En zijn je argumenten op? Speel in op eventuele jeugdervaringen van ouders. Zij hebben toch vroeger ook genoten van onbeperkt buitenspelen?
Bekijk de volledige lezing van Reinoud Kroese terug
En lees tips m.b.t. inspecties en handhaving in de kinderopvang
Ik haal mijn bomen niet weg ook al wil de GGD het liefst dat ik er een tegelparadijs van maak. Ik heb een natuurlijke tuin en ja met bomen en boomwortels. De grond is niet overal gelijk en de kinderen vinden het geweldig ze springen over de wortels ‘hoog kan ik springen hé juffie’ lopen de heuvel op en neer (bergje van denk 30cm) klimmen soms in de bomen ‘kijk eens juffie goed he). daarnaast lekker wroeten met de aarde en spelen met takjes klein en groot de blaadjes bekijken enz. Dat is toch geweldig, moet ik dit allemaal opgeven vanwege een GGD medewerker die dit anders ziet?. Nee dus ik heb nu van iemand het advies gekregen om alles heel overdreven op te schrijven. Bv in de tuin staan bomen aan de boom hangen takken als takken dood zijn kunnen ze uit de boom vallen actie: inspecteer de bomen iedere week en na een storm. Als het hard waait kunnen er dingen uit de bomen vallen Actie: niet buitenspelen met storm of onder de bomen. enz enz dus echt op het lullige af. Wat betreft het vallen ik ben van mening dat een kind juist heel veel baat heeft bij een tuin die niet overal gelijk is deze kinderen hebben niet een cursus val preventie nodig ze weten namelijk door de ongelijkheid beter hun evenwicht te bewaren en rekening te houden met de ongelijkheid van de ondergrond. Dus vuist op tegen de GGD en nee tegen het tegelparadijs!
Maar dan komt de GGD en die ziet het toch anders nl. ”kind valt over boomwortels en slaat met hoofd tegen de boom en/of de grond en raakt bewusteloos” Ja wat zeg je dan als ped. medewerker tegen ggd? Is het dan nog steeds een klein risico? Nee, het kan een groot risico zijn en wat doe je daar tegen als kindercentrum? Toch maar de boom weghalen?