In zijn artikel op de website van Bureau Buitenhek haalt hij het ongemak aan van hoogleraar Janneke Plantenga bij het bestaan van private equity in de kinderopvang in de situatie dat de overheid hier 95 – 100 procent van financiert. Zij pleit voor een winstklem, een nieuwe rechtsvorm – de maatschappelijke BV – en nieuwe fiscale regels voor particuliere ondernemers om te zorgen dat de uitwassen – geld op grote schaal naar investeerders laten weglekken – dan niet meer kunnen.
Winsten
Buitenhek laat zien dat er geen onderbouwing is voor de aanname dat er buitensporige exploitatiewinsten worden gemaakt in de kinderopvang die weglekken naar investeerders. En heeft ook zijn gedachten over het feit dat straks de hogere inkomens minder gaan betalen voor vijf dagen opvang dan de twee dagen die ze nu afnemen. Hij schrijft: ‘De grote winnaars van bijna gratis opvang zijn niet de minder bedeelde toeslagslachtoffers maar de hoogste inkomens die het leeuwendeel ontvangen van de ruim € 2 mld. die deze maatregel de belastingbetaler kost. Ondoelmatige besteding van belastinggeld vindt hoogleraar economie Wim Groot (zie https://www.wyniasweek.nl/deze-tien-kabinetsplannen-kunnen-meteen-worden-geschrapt/) en ik denk dat de gemiddelde belastingbetaler dat met hem eens is.’
Exotische oplossingen
Hij schrijft dat er als oplossing voor de combinatie van gratis opvang, ondernemerschap én doelmatige besteding van belastinggeld, nu allerlei exotische oplossingen worden bedacht: een ‘winstklem’, de maatschappelijke BV als een nieuwe rechtsvorm, een eenheidstarief inclusief de extra administratieve druk en regelgeving die daarbij horen. ‘Het grote vraagstuk van ‘gratis kinderopvang’ voor de belastingbetaler is echter: hoe voorkom je dat alle ouders hun maximale wettelijke aanspraak op ‘gratis opvang’ verzilveren zonder indicatiestelling – zoals in de zorg – of zonder wettelijke verplichting de kinderen ook daadwerkelijk te brengen (zoals de leerplicht in het basisonderwijs)? We hebben simpelweg in Nederland geen enkele ‘gratis’ en volledig door belastinggeld betaalde voorziening waar geen enkele verplichting voor de gebruiker aan vast zit.’
Onderwijsstelsel
Dus wijst Buitenhek naar het onderwijsstelsel. ‘En dus moet de oplossing voor bijna gratis opvang niet gezocht worden in exotische experimentele instrumenten maar gewoon in de huidige instrumenten die we al hebben voor het gratis toegankelijke basisonderwijs. Daar geldt niet voor niets de leerplicht (leeftijd en minimumaantal te volgen uren), hebben we vastgestelde normvergoedingen en volledige financiering van investeringen voor rekening van het Rijk. Daar weten we exact wat de doelgroep en intensiteit van het gebruik is en kan je ook efficiënt accommodaties inrichten naar het noodzakelijke gebruik.’
Staatsopvoeding
Hij ziet daar ook wel problemen. Namelijk ‘dat daar beelden aan kleven als ‘staatsopvoeding’ en dat de kinderopvang dan geen onderscheidend ondernemersprofiel meer heeft ten opzichte van onderwijs. Als we echter serieus zijn over de meerwaarde voor kinderen dan vergt dat principiële keuzes van de politiek en geen halfbakken ondoordachte compromissen.’ Hij betoogt dat er geen nieuwe rechtsvormen, fiscale regels of winstklemmen nodig zijn voor gratis kinderopvang in een onderwijsstelsel. ‘De politiek moet het dan uitsluitend nog eens worden over wat principiële ‘kleinigheidjes’ waaronder: vanaf welke leeftijd verplicht: 0, 1, 2 of 3 jaar; voor hoeveel uur per week of per jaar is het verplicht; welke kwaliteit en welk normtarief spreken we af; hoe gaan we om met de extra kosten voor werkende ouders die meer uren, een flexibel aanbod of iets extra’s nodig hebben en last but not least: waar halen we de extra ruimte en personele bezetting vandaan?’
Compromis
Ook een uitdaging, maar volgens Buitenhek is de combinatie van ‘gratis toegankelijk’, ‘vrijblijvend gebruik’, ‘ondernemerschap’ én ‘doelmatige besteed belastinggeld’ voor de kinderopvang een onoplosbaar politiek compromis. In ieder geval moeten er volgens hem nu politiek principiële keuzes gemaakt worden.
Bron: Buitenhek.nl
