In het nieuwe coalitieakkoord staat het plan om het alom gehate en gevreesde toeslagenstelsel voor de kinderopvang opnieuw in te richten. Coalitiepartijen meldden afgelopen december: ‘In stappen verhogen we de vergoeding van de kinderopvang tot 95 procent voor werkende ouders. De toeslag wordt daarnaast direct uitgekeerd aan kinderopvanginstellingen, zodat ouders niet meer worden geconfronteerd met hoge terugvorderingen.’ Een fijne maatregel voor ouders, maar niet voor álle ouders – zo blijkt.

Foutje of niet?

Brancheorganisatie Kinderopvang constateerde onlangs namelijk al dat ouders met lage inkomens (tot ongeveer 26.0000 euro per jaar) op dit moment een vergoeding krijgen van 96 procent. Zij gaan er dus op achteruit. Opvallend is dat volgens Algemeen Dagblad partijen aan de formatietafel zich bij het hervormen van de kinderopvang precies gehouden hebben aan een scenariostudie die ambtenaren van het ministerie van Sociale Zaken al in december 2020 opleverden (Scenariostudie Vormgeving Kindvoorzieningen). De afspraken in het coalitieakkoord zijn exact hetzelfde maar met één cruciaal verschil: de ambtenaren rekenen wél met een overheidsbijdrage van 96 procent.

Een rondgang van het AD langs betrokkenen bij de onderhandelingen levert volgens de krant een duidelijke conclusie op: er is geen sprake van een weeffout of typefout, het percentage klopt en is de afspraak.

Reactie BMK

‘Wij vinden dat kinderopvang toegankelijk moet zijn voor ieder kind ongeacht het werk en inkomen van de ouders’, zegt voorzitter Loes Ypma van de Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang hierover tegen het AD. ‘Dat ene procent lijkt nauwelijks verschil te maken, maar per saldo kost dit alles een alleenstaande werkende moeder met vier dagen in de week twee kinderen op de opvang ongeveer 400 euro per jaar extra.’

Minder kinderopvangtoeslag, hoger minimumloon

Naar aanleiding van het artikel in het AD stelde Senna Maatoug (Kamerlid GroenLinks) daarom tijdens het vragenuur op 1 februari, de minister van SZW Karien van Gennip de vraag: ‘Klopt het dat we de kinderopvangtoeslag verhogen voor álle ouders behalve voor de ouders met de laagste inkomens? Is dit logisch en is dit rechtvaardig?’

Kortgezegd beaamde van Gennip dat deze keuze bewust gemaakt is en de lage inkomens volgens haar gecompenseerd worden door de verhoging van het minimumloon. Van Gennip: ‘Het is één van de maatregelen uit het coalitieakkoord dat effect heeft op het huishoudinkomen. Al die veranderingen moeten we in samenhang zien. Het kan dus zo zijn dat je meer gaat betalen voor kinderopvang dan je nu doet, maar tegelijkertijd verhogen we het wettelijk minimumloon. Daarom is het belangrijk om naar het totaal van maatregelen te kijken.’

Garantie?

Na een aantal vraag-antwoord-gesprekken tussen het kamerlid en de minister vroeg Maatoug vervolgens de belangrijke vraag: ‘Kan de minister dan garanderen dat die laagste inkomens er niet op achteruitgaan?’ waarop van Gennip antwoordde dat ze nooit garanties kan geven.

Bekijk het gehele vragenuur in deze video.

Bronnen: AD, BMK, Tweede Kamer