Elk land dat het VN-Kinderrechtenverdrag heeft geratificeerd, zoals Nederland, legt iedere vijf jaar verantwoording af aan het Kinderrechtencomité van de Verenigde Naties over hoe het gaat met de kinderrechten in dat land. Het is de vijfde keer dat het comité met aanbevelingen voor Nederland komt.

Kinderrechtenaanbevelingen voor Nederland

De aanbevelingen die het VN-Kinderrechtencomité afgelopen voorjaar voor Nederland opstelde zijn als volgt:

• Grote regionale verschillen en de toeslagenaffaire

Het VN-comité vindt dat Nederland en het gehele Koninkrijk op een flink aantal punten dringend moeten verbeteren. Zo zijn er grote verschillen tussen Nederland, Aruba, Curaçao en Sint Maarten. Ook zijn er regionale verschillen binnen Nederland in de toegang die kinderen en jongeren hebben tot gezondheidszorg, onderwijs, sociale bijstand en jeugdzorg. Het hoge aantal uithuisplaatsingen in Nederland vindt het comité zorgelijk, waarbij specifiek de toeslagenaffaire wordt genoemd. Kinderen die door de toeslagenaffaire gedupeerd zijn, moeten kunnen rekenen op compensatie en psychosociale hulp. Daarnaast stelt het VN-comité dat kinderen zelfstandig aanspraak moeten kunnen maken op sociale zekerheid. Nu is dat niet altijd het geval.

• Geweld en digitale kinderrechten

Nederland moet dringend actie ondernemen om geweld tegen kinderen tegen te gaan, ook online. Het aantal kinderen dat slachtoffer is van mishandeling, misbruik en (seksuele) uitbuiting, is nog altijd schrikbarend hoog. Het VN-comité besteedt speciale aandacht aan digitale kinderrechten, omdat kinderen beter moeten worden beschermd tegen schadelijke content en online risico’s.

• Klimaat

Voor het eerst noemt het VN-Kinderrechtencomité in haar aanbevelingen ook de gevolgen van klimaatverandering voor kinderen. De deskundigen zijn bezorgd over het feit dat Nederland het hoogste aantal kinderen met astma door luchtvervuiling heeft in Europa en roept de Nederlandse overheid dringend op om maatregelen te nemen.

• Asielopvang

Ook heeft het VN-comité zorgen over de wijze waarop Nederland omgaat met kinderen in de asielopvang, in het bijzonder in de noodopvang. Nederland moet kindvriendelijke asielopvang kunnen garanderen en het aantal verhuizingen van kinderen in de asielopvang zo veel mogelijk beperken.

Gebrek aan kennis over kinderrechten bij professionals

Het VN-comité is daarnaast bezorgd over het gebrek aan kennis over kinderrechten bij kinderen en professionals. Het benadrukt het belang van een ‘kinderrechtentoets’ (Child Rights Impact Assessment) die laat zien wat de mogelijke gevolgen zijn van wetgeving en beleid voor kinderen en jongeren.

Wat kun je als kinderopvangorganisatie doen?

Kinderrechten is een ontzettend breed, lastig en vooral groots onderwerp, maar wel een ontzettend belangrijk onderwerp om eens bij stil te staan. Wat kan jouw organisatie doen met betrekking tot kinderrechten? Denk vooral niet direct te groot, maar houd het bij je eigen organisatie en de kinderen die je opvangt.

Kinderarbeid

Denk bijvoorbeeld na over het feit of er kinderarbeid in jouw bedrijfsketen kan zitten. Want kleeft er kinderarbeid aan het fruit en de meubels die je inkoopt? Heb je hier weleens onderzoek naar gedaan en weet je wat de mogelijkheden zijn om dit uit te zoeken? Lees er hier meer over in dit interview met Iris Schuitemaker van MKB-Nederland & VNO-NCW en dit interview met Ileen Purperhart van Hestia Kinderopvang die zich hier ook hard voor maakt.

Klimaatcrisis

Ook de klimaatcrisis is een kinderrechtencrisis omdat klimaatverandering een grote impact heeft op het (toekomstige) leven van kinderen. Kinderen hebben volgens artikel 12 van het VN-Kinderrechtenverdrag het recht om hun mening te geven over zaken die hen aangaan. Het VN-Kinderrechtencomité wil hen daarom betrekken bij het ontwikkelen van het nieuwe General Comment. Van november 2022 tot februari 2023 kunnen kinderen en jongeren op verschillende manieren hun mening geven over het nieuwe General Comment. Zo is het mogelijk om (in het Engels) een online vragenlijst in te vullen. Wijs bijvoorbeeld de kinderen op de BSO hierop!

Daarnaast maken veel kinderen en jongeren zich zorgen over het klimaat. Hoe ga je hier als professional in de kinderopvang zo goed mogelijk mee om? Lees hier meer over opvoeden tijdens klimaatverandering.

Grote en kleine initiatieven voor kansengelijkheid

Ook zijn er tal van inspirerende initiatieven op het gebied van kansengelijkheid voor kinderen. Denk bijvoorbeeld aan de Rijke Schooldag. Om ervoor te zorgen dat alle leerlingen in Nederland zichzelf ten volle kunnen ontplooien wordt met de Rijke Schooldag in het primair en voortgezet onderwijs een impuls gegeven aan de brede talentontwikkeling, met aanvullende activiteiten op het gebied van sport, cultuur, cognitieve begeleiding en sociaal-emotionele ontwikkeling. Ongeacht hun thuissituatie of omgeving. Daarnaast helpt het hen om vaardigheden te ontwikkelen voor meer kansengelijkheid in het onderwijs en een gelijkwaardige deelname aan de maatschappij. Voor de Rijke Schooldag kunnen (IKC-)schoolbesturen subsidie aanvragen.

Daarnaast zijn er tal van inspirerende voorbeelden als het gaat om kansengelijkheid voor kinderen waar je inspiratie uit kunt halen. Zo heb je in Amsterdam de Lukasschool, hét voorbeeld van een familieschool, waarbij kansengelijkheid voor kinderen centraal staat. En in Den Bosch slaan onderwijs en kinderopvang de handen ineen met de Zomerclub Plus voor gelijke kansen voor kinderen.

Bronnen: Maatschappelijke Kinderopvang, Kinderrechten