Pieter Grinwis staat op nummer 5 van de kandidatenlijst. Hij is nu beleidsmedewerker en fractievoorzitter van de CU in de Haagse gemeenteraad en schreef mee aan het verkiezingsprogramma. ‘Kosten voor kinderopvang moeten geen drempel zijn om te gaan werken,’ zegt hij. ‘Wat ons betreft komt er een heel goedkope kinderopvang waarbij ouders van alle inkomensgroepen nog maar ongeveer 30 cent per uur betalen.’ Het lijkt op het eerste gezicht een wat vreemde uitspraak voor een woordvoerder van een christelijke partij. Je zou verwachten dat juist het thuisblijven van moeders meer op de voorgrond staat. Maar nee. ‘Wij zijn voor keuzevrijheid en een combinatie van arbeid en zorg,’ zegt Pieter Grinwis lachend.

Zelf vader

Grinwis is zelf vader van vier kinderen en voormalig gebruiker van kinderopvang. ‘Wij vinden de Nederlandse deeltijdcultuur prima, maar je moet mannen of vrouwen die meer willen werken niet belemmeren door een hoge prijs van de kinderopvang. De ChristenUnie is qua achterban een gemiddelde Nederlandse partij waarbij het anderhalfverdienersmodel dominant is. We zijn voor keuzevrijheid, geef ouders de mogelijkheid om arbeid en zorg goed te combineren. We zijn ook voor een tegemoetkoming voor mantelzorgers. En ouderschapsverlof moet je wat ons betreft de hele basisschoolperiode op kunnen nemen. We zijn ook niet van “gij zult en gij moet”. We willen geen staatsopvoeding, zoals sommige partijen willen. Dat kinderen tot hun 18^e bij wijze van spreken “tbs” krijgen, ter beschikking worden gesteld van de staat. Nee dus.’

Spanningsveld

Grinwis onderkent bij de lofzang op keuzevrijheid wel een spanningsveld als het gaat om achterstandsgezinnen waar kinderen ontwikkelingsachterstand op dreigen te lopen. ‘Je zou hen moeten benaderen, ouders verleiden om ze te ontzorgen, zodat we die kinderen vanaf 2,5 jaar massaal naar de VVE krijgen. Immers, een vroeg opgelopen achterstand loop je bijna niet meer in. En minister Arie Slob heeft deze kabinetsperiode het aanbod van voorschoolse educatie niet voor niets uitgebreid van 10 naar 16 uur. Als je ziet hoe dat in de gemeente Den Haag gaat, valt daar nog wel een wereld te winnen, maar ik denk dat we wel op de goede weg zijn. Je ziet dat de combinatie met kindcentra en brede buurtscholen steeds meer terrein wint. Ik denk dat we organisch kunnen toegroeien naar een stelsel waarin alle kinderen welkom zijn, zich kunnen ontwikkelen, maar waarbij we als staat niet continu met het vingertje staan te zwaaien.’

Drama van de kinderopvangtoeslag

De ChristenUnie ziet de aanpassing van het kinderopvangstelsel in samenhang met een herziening van het belastingstelsel. De partij wil het belastingstelsel veel eenvoudiger en rechtvaardiger maken en de toeslagen afschaffen. ‘Na dat enorme drama van de kinderopvangtoeslag, is het voor iedereen duidelijk dat het anders moet. De overheid gaat dan 96 procent van de uurprijs rechtstreeks aan de kinderopvangorganisatie betalen. Ouders betalen dan nog maar – onafhankelijk van hun inkomen – een kleine bijdrage van ongeveer 30 cent per uur aan de opvangorganisatie (dat is de eigen bijdrage die de laagste inkomensgroep nu zelf aan kinderopvang betaalt). De ChristenUnie heeft voor deze extra kosten – ongeveer twee miljard euro – een financiële dekking gevonden door het afschaffen van de combinatiekorting voor partners. ‘Dat levert samen met het huidige budget voor de kinderopvangtoeslag genoeg dekking op.’

Winstuitkeringen

‘Dat is stap 1,’ zegt Pieter Grinwis. ‘Stap 2 is een herziening van het complete stelsel voor kinderopvang, in relatie met het primair onderwijs. Maar het denken daarover is binnen de ChristenUnie nog niet afgerond. We staan open voor een meer publiek georganiseerd stelsel voor scholen en kinderopvang. Wij zien scholen als mini-samenleving, maar die begint in de gezinnen. Allereerst zijn ouders zelf verantwoordelijk voor hun kinderen. Wat nu precies collectief georganiseerd moet worden en hoe dan, daar denken we nog over na. Ik vind het verder logisch dat als je als overheid zoveel geld in de kinderopvang stopt, je de privaat georganiseerde kinderopvang anders gaat inrichten. Private equity en winstuitkeringen in een sector die grotendeels met belastinggeld wordt gefinancierd, zijn niet op zijn plaats. En als we dat dan zo vinden, moet je misschien ook de stap zetten naar een publiek georganiseerd stelsel. We moeten daar nog een ei over leggen. Wat ons betreft wordt de komende kabinetsperiode een periode waarin we het hele stelsel van de kinderopvang zowel qua financiering als integrale organisatie, beter gaan inrichten.’

Leerplicht

Kinderen gaan nu naar school als ze 4 jaar worden en de ChristenUnie is niet van plan om de leerplicht te verlagen naar 3 of 2,5 jaar. ‘Kinderen die het nodig hebben, wil je zoveel mogelijk vanaf 2,5 jaar in de voorschool hebben, maar ik zou dat niet willen verplichten. Het zou mooi zijn als kinderen met een aantal dagdelen per week op peuterschool en voorschool worden voorbereid op het basisonderwijs. Ik zie dat mijn kinderen goede en leuke dingen hebben geleerd en zo automatisch naar de basisschool zijn doorgestroomd. Ik zie het als een organisch gebeuren waar wij als overheid de taak hebben om alle organisatorische belemmeringen op te ruimen. En daarvoor is komende kabinetsperiode heel belangrijk.’

Integrale voorzieningen

Grinwis zegt dat de ChristenUnie ook voorstander is van integrale voorzieningen. ‘Maar daar zijn nog wat hobbels te slechten. Ik denk bijvoorbeeld aan de cao. We hebben al een voorstel gedaan om een gezamenlijke cao te maken voor primair en voorgezet onderwijs. We kunnen natuurlijk bekijken of ook de kinderopvangmedewerkers kunnen aanhaken. Er zijn nog wat knopen door te hakken voordat je alle drempels in de IKC-vorming heb geslecht. Tegelijkertijd zie je dat er al heel veel mogelijk is. In Den Haag zie ik ook een organische ontwikkeling naar brede buurtscholen en IKC’s. Die ontwikkeling gaat door en vind ik hartstikke goed, maar niet iets om van bovenaf op te leggen. Als scholen verbouwd of vernieuwd moeten worden is dat een natuurlijk moment om na te denken over welk gebouw je daar neer zet en met welke andere partners. Laat die ontwikkelingen gewoon doorgaan, niet alleen in de samenwerking tussen basisscholen en de kinderopvang, maar denk ook aan samenwerking met andere organisaties. Bijvoorbeeld met de sportvereniging die op loopafstand ligt. Zorg ervoor dat zo’n kindcentrum goed is ingebed in de wijk, en samenwerkt met de sportclub, kerk, buurtvereniging, noem maar op.’

Knopen doorhakken

Grinwis erkent dat er nog veel hobbels in de praktijk zijn om integraal samen te werken. ‘Ja natuurlijk , daar moeten we echt knopen gaan doorhakken. Het is toch bizar dat wanneer je op een locatie samenwerkt dat de zieke juf van groep 1 niet vervangen mag worden door de peuterleidster. Daar worden boetes voor uitgedeeld, echt bizar.’ Grinwis kan zich ook opwinden over de regels voor groepsgrootte: ‘In groep 1 kunnen zomaar 30 kinderen zitten. Ouders mogen acht kinderen hebben. Maar je mag maar drie baby’s per leidster verzorgen. Ik vind dat mesjogge. Dat is de typisch Nederlandse regelreflex. Alles dichtregelen op basis van incidenten. We zijn hier echt doorgeslagen in de controle van scholen die het probleem van een zieke juf prima oplossen en ook voor wat betreft het dichtregelen van die groepsgrootte in de kinderopvang. Wat mij betreft komt er weer meer flexibiliteit in de regelgeving en beginnen we met vertrouwen in de professionaliteit van professionals.’

School van de toekomst

Als je Pieter Grinwis vraagt hoe hij naar kinderen kijkt en de school van de toekomst, zegt hij: ‘School is een van de belangrijkste bouwstenen van een samenleving, het helpt kinderen en volwassenen zichzelf en hun talenten te ontwikkelen. School is mini-samenleving, een waardengemeenschap. We vinden het belangrijk dat kinderen samen naar school kunnen, ook als ze extra zorg en begeleiding nodig hebben. We willen toe naar een zo inclusief mogelijk onderwijs, met voldoende middelen natuurlijk. Als je het hebt over goed onderwijs zijn kernwoorden: keuzevrijheid, ruimte, vertrouwen, verantwoordelijkheid, professionaliteit, en ouderbetrokkenheid. Ik zou ook meer zeggenschap willen voor docenten en schoolleiders zodat ze zelf kunnen bepalen hoe ze middelen kunnen inzetten om hun school te verbeteren. Daarom investeren wij in onderwijskwaliteit. En dat moeten we niet vanuit Den Haag bepalen, maar op school zelf moet je kiezen hoe je de middelen wil inzetten. Het geld gaat nu naar schoolbesturen, maar dat zijn vaak hele grote conglomeraten. Onderwijsteams verdienen juist meer zeggenschap. Kijk, we hebben een uniek onderwijslandschap: vrijheid van onderwijs, passend bij de school, ouders en de wijk. Het is een palet aan kleuren dat we moeten koesteren.’

Prioriteit 1

De belastingen en toeslagen hervormen is voor hem ‘prioriteit 1. We moeten daarbij recht doen aan individuen en gezinnen. Het complexe en technocratische gebouw van ons belasting- en toeslagenstelsel is vaak aangepast en daarmee heel erg ingewikkeld geworden. Het moet nu begrijpelijk, eenvoudig en rechtvaardig worden. En daar hoort bij dat er geen toeslagen meer zijn.’