De Europese Commissie houdt zich al langer bezig met het VVE-aanbod van de lidstaten. Eerst voornamelijk om de arbeidsparticipatie van ouders te bevorderen, maar de laatste jaren is er steeds meer aandacht voor kwaliteit en inclusiviteit. Door middel van het CARE-onderzoek moet een kwaliteitskader gevormd worden. Namens Nederland is de Universiteit Utrecht bij het CARE-project betrokken.

Kwaliteit

De onderzoekers concludeerden dat de kwaliteit van het aanbod niet overal gelijk is. In sommige landen krijgen kinderen uit achtergestelde groepen minder kwaliteitsvolle opvang aangeboden, terwijl in andere landen de kwaliteit wel gewaarborgd blijft voor kansarme groepen. 

Soft skills

De onderzoekers stelden vast dat ouders meer aandacht vragen voor ‘soft skills’, zoals creativiteit, leergierigheid, emotionele zelfregulerend en interpersoonlijke vaardigheden. Ouders met een migratieachtergrond benadrukken juist het belang van pre-academische vaardigheden, zoals taal. Een ander nieuw kwaliteitskenmerk van VVE is de interactie tussen kinderen onderling. Ook pleit het CARE-team voor een sterkere integratie tussen spel en leeractiviteiten.

Lees hier de samenvatting naar aanleiding van het CARE-onderzoek >>>

Inclusiviteit

Opvallend is dat juist kinderen uit de betere milieus gebruik maken van het VVE-aanbod, terwijl kansarme kinderen er potentieel de grootste voordelen uit halen. Volgens de onderzoekers is het niet voldoende om financiële drempels te verlagen; er is behoefte aan een grondige institutionele vernieuwing van het aanbod. Onderzoeksinstituut HIVA, onderdeel van de Universiteit Leuven, stelde acht aanbevelingen voor inclusiviteit op:

1. Integreer zoveel mogelijk de kinderopvang en het kleuteronderwijs (wat bijvoorbeeld in Vlaanderen nog steeds gescheiden is)
2. Vermijd marktwerking in de voorzieningen, want daarmee wordt minder rekening gehouden met sociale doelstellingen
3. Een genereuze overheidsfinanciering is wél een slimme investering; die maakt immers meer kwaliteitsvolle voorzieningen mogelijk, en die hebben op lange termijn een hoger maatschappelijk rendement. ‘Elke euro die (in Europa) in vve geïnvesteerd wordt, wordt op termijn gemiddeld 4,4 maal terugverdiend door hogere arbeidsparticipatie van moeders, maar vooral door een betere ontwikkeling van de vaardigheden van kinderen en door preventie van armoede op langere termijn’
4. Investeer in de sociale en cultuurgevoeligheid van het personeel in VVE-voorzieningen: ‘Naarmate Europese samenlevingen diverser worden, moeten deze kwesties behandeld worden in de opleiding van de professionals uit de sector’ 
5. Zorg voor een goede etnisch-culturele mix in de voorzieningen, om segregatie te voorkomen
6. Investeer in taalstimulering voor anderstalige kinderen. Juist op jonge leeftijd is het makkelijker om de taalkloof te overbruggen
7. Pas de dienstverlening aan op maat van de gezinnen
8. Betrek de ouders meer in de activiteiten: ‘Ouders die mee betrokken worden in de activiteiten van de kinderopvang of kleuterschool zijn duidelijk meer tevreden, en zien dat hun kinderen zich ook sneller aanpassen aan de nieuwe omgeving in hun voorziening. Dit geldt des te meer voor kinderen uit kansengroepen’

In schooljaar 2017-2018 starten innovatiecentra VVE om innovatieve maatregelen op gebied van VVE te implementeren en te onderzoeken. Daar zullen maatregelen onderzocht worden op efficiëntie en effectiviteit.​ Lees meer