Waar ligt de oorsprong van die stevig ingeburgerde benaming? Als input voor de discussie heb ik me verdiept in de historie van de kinderopvang, waarbij ik bronnen zoals Historisch Perspectief Kinderopvang wil noemen. De kinderopvang heeft een boeiende geschiedenis, die symbolisch doorklinkt in de benaming door de jaren heen. Het begon eeuwen geleden met kindermeisjes en gouvernantes die het leven van de gegoede burgerij makkelijker maakten. Vanaf de achttiende eeuw ontstonden de eerste geïnstitutionaliseerde vormen in de grotere steden, de matressenschooltjes. De industrialisatie stimuleerde in de negentiende eeuw de opkomst van de noodzakelijke bewaarscholen zodat moeders konden werken, maar de kwaliteit ervan was volgens historici abominabel.

De ommekeer kwam met de zogeheten kinderbewaarplaatsen waar de focus op welzijn kwam te liggen: hygiëne en goede voeding. Helaas had men van opvoedkundig beleid nog nauwelijks gehoord. Elke nieuwe benaming leek echter wel gepaard te gaan met een impuls in kwaliteit. We zappen door naar de jaren zestig, toen de peuterspeelzalen opkwamen, en in 1977 was de eerste wet Rijksbijdrageregeling Kinderdagverblijven een feit, waarbij gemeenten geld ontvingen en kwaliteitsregels werden vastgelegd. In de jaren negentig komt de kinderopvang dan toch echt van de grond dankzij stimuleringsmaatregelen van de overheid, maar de functie wordt nog vooral als arbeidsmarktinstrument gezien. Kinderdagverblijf en crèche waren destijds en nog altijd veelgehoorde termen. Pas in 2004 krijgt het vak middels de Wet Kinderopvang ook een pedagogische opdracht. Met deze verschuiving en professionalisering raakt helaas ook de term kinderopvang ingeburgerd. Een benaming die vertrouwd aanvoelt, maar die qua inhoud eigenlijk niet veel meer betekent dan ‘oppas’.

‘Wat mij betreft strepen we het woord ‘opvang’ voor eens en altijd door’

In de afgelopen honderd jaar zijn al veel stappen gezet naar het huidige systeem van kinderopvang. Het is hoog tijd voor een volgende stap in dit nieuwe decennium. Dit vakgebied verdient een naam die duidelijk maakt wat u precies doet. Pedagogisch professionals begeleiden, ondersteunen en stimuleren de ontwikkeling van kinderen van nul tot twaalf jaar. Of dat nu om hele dagen, een dagdeel voorschoolse educatie of opvang buiten schooltijden gaat. Soms ligt het accent net even anders, speelser of educatiever, maar als vakman of vakvrouw doet u eigenlijk op elk moment met elk kind hetzelfde: een kind optimaal tot bloei laten komen door het betrokken en deskundig te ondersteunen.

Wat mij betreft strepen we het woord ‘opvang’ voor eens en altijd door. Dit vakgebied werkt gepassioneerd aan ‘kindontwikkeling’, dat lijkt me een mooi uitgangspunt. Vervolgens zou ik alle creatieve breinen in de kinderopvang willen aansporen. Van wijze pedagogen, betrokken coaches en deskundige pedagogisch professionals tot slimme managers. Welke naam doet uw vak recht? Discussieert u mee in dit nieuwe jaar? Ik hoor graag uw suggesties op peter@quebble.com.