Jan-Dirk Sprokkereef (deskundige kindermishandeling en huisrlijk geweld) wil het melden zelfs verplicht stellen voor professionals. Dit schreef hij onlangs in zijn advies aan de staatssecretaris over het functioneren van Veilig Thuis. ‘Het is een mythe dat huiselijk geweld stopt als het gemeld wordt’, zei Majone Steketee, bestuursvoorzitter en onderzoeker van het Verwey-Jonker Instituut. De sombere conclusie die ik trek uit alles wat hier in aanloop naar de debatten over geschreven, gezegd en onderzocht is, is dat een melding lang niet altijd een einde maakt aan kindermishandeling. Anderhalf jaar na melding vindt in de helft van de gezinnen nog steeds zeer ernstig geweld plaats. Veel van de meldingen bij het AMK zijn her-meldingen, vaak na een nieuw incident.  Verder blijkt uit onderzoek dat kinderen de kwaliteit van hun leven anderhalf jaar na melding niet als beter maar zelfs iets slechter beoordelen.

Hardnekkig

Huiselijk geweld is een hardnekkig en meestal chronisch probleem. Er spelen vaak onderliggende problemen bij de ouders zoals (v)echtscheiding, verslaving, psychische problemen en verborgen armoede. Soms zijn ouders zich nauwelijks bewust van de schade die zij bij hun kinderen vooroorzaken. Is dit inzicht er wel dan is het, onder ongewijzigde omstandigheden, nog steeds uitermate moeilijk om gedrag te veranderen, ondanks goede voornemens. Immers, voor een ouder die er al heel lang doorheen zit, in grote (psychische of financiële) nood verkeert en zelf hulp nodig heeft, is opvoeden een zware opgave. Kinderen raken verwaarloosd en vangen, vaak letterlijk en figuurlijk, de klappen op. Kortom, kindermishandeling stoppen is niet gemakkelijk. Ook met intensieve en gespecialiseerde hulp is dit een langdurig proces.

Rol kinderopvang

In ernstige gevallen is uithuisplaatsing onvermijdelijk. Maar dit heeft grote gevolgen en is niet altijd de meest ideale oplossing voor het kind. Paul Baeten, manager Veilig Thuis Haaglanden, denkt ook aan gratis kinderopvang voor kinderen van ouders met een ernstige psychische aandoening. Ik denk graag met hem mee. Hoe kunnen wij er voor zorgen dat meer kinderen uit gezinnen waar sprake is van mishandeling of verwaarlozing een plekje krijgen in de kinderopvang? En laten we ook de kinderen van getraumatiseerde vluchtelingen of ouders die te kampen hebben langdurige ziekte niet vergeten. Je haalt de problemen en het geweld niet zomaar uit een gezin, maar je kunt er wel voor zorgen dat een kind meer tijd in een gezonde omgeving doorbrengt. Je ontlast ouders, terwijl het kind de broodnodige aandacht krijgt en de kans zich in een veilige omgeving op sociaal gebied te ontwikkelen.

Langdurig monitoren

Ik denk dat we nog veel meer kunnen betekenen. Veilig Thuis onderzoekt een jaar na melding of het geweld gestopt is, terwijl we weten dat de gevolgen van kindermishandeling nog  jaren later kunnen opspelen. Wil je een kind echt helpen, dan moet je langduriger monitoren. Een jaar na melding zou Veilig Thuis ieder kind, ongeacht of er nog sprake is van huislijk geweld, kunnen aanmelden bij een professionele kinderopvang organisatie die hier voor openstaat en de deskundigheid in huis heeft. De pm’ers kunnen, al dan niet met ondersteuning van pedagogen, deze kinderen op de groep op een hele laagdrempelige manier blijven monitoren. Zij kunnen helpen voorkomen dat het geweld opnieuw oplaait, door hierover in gesprek te gaan en te blijven met het kind, de ouders en hulpverleners. Tegelijkertijd kunnen zij deze, vaak kwetsbare kinderen helpen weerbaarder te worden en laten ervaren dat zij er echt toe doen.

Deskundige medeopvoeders

Deskundigheidsbevordering is nodig om de belangrijke rol, die de kinderopvang heeft bij de signalering en begeleiding van kinderen die te maken hebben met huiselijk geweld, goed te kunnen vervullen. Wat mij betreft zou dit een jaarlijks terugkerende scholing zijn voor alle medewerkers, net zoals EHBO, en met een coördinerende rol voor de aandachtsfunctionaris. Als dit goed geregeld en gefaciliteerd wordt, dan zou de kinderopvang wel eens het verschil kunnen maken als het gaat om de aanpak en bestrijding van kindermishandeling. Op de bso of het kinderdagverblijf, waar het veilig is en waar geen druk en verwachtingen zijn,  hebben we een goed zicht op het welbevinden van kinderen. Pedagogisch medewerkers kunnen ouders adviseren en ondersteunen, de (zorg)kinderen goed in beeld houden en op tijd aan de bel trekken. Wij zijn de deskundige medeopvoeders en leveren daarmee een belangrijke bijdrage aan het welzijn van deze kinderen.