Dorian de Haan, neerlandica en onderzoeker in de kinderopvang, deed samen met twee collega’s onderzoek naar de kwaliteit van de interactie tussen pm’er en kind (0-4 jaar). Zij observeerden in welke mate pm’ers Non Present Talk (NPT) gebruikten, wat inhoudt dat gesprekken verder gaan dan het hier en nu. Er bleek veel verschil te zijn tussen pm’ers. Hoe meer ervaren pm’ers waren, hoe vaker zij NPT gebruikten en hun gesprekjes met kinderen duurden langer.

Regelmatig even babbelen met een baby stimuleert de communicatieve vaardigheden meer dan wanneer je voorleest. Dit ontdekten Ierse onderzoekers van het Economic and Social Researsch Institute (ESRI). Lees meer
Kwaliteit gesprekjes
Dorian de Haan concludeert ook dat niet alle mogelijkheden benut worden om met een groepje kinderen te praten over hetzelfde onderwerp. In slechts 13 procent van de gesprekken is sprake van een groepsgesprek, terwijl dat juist de taligheid bevordert. De Haan en haar collega’s zien dat de leidsters die weinig NPT gebruiken, vaak kwalitatief lage gesprekjes voeren. Ze geven alleen een korte reactie op het initiatief van een kind, of ze beperken zich tot zingen, of ze herhalen slechts wat het kind heeft gezegd. Vaak gaan gesprekjes over de sociale omgeving – vooral de thuissituatie – van het kind, niet over het verleden of de toekomst. Juist in de kinderopvang is er gelegenheid om contact met ouders te leggen en met deze informatie gesprekjes aan te gaan met de kinderen.
Gesprekspartner
Ontwikkelingspsycholoog Elly Singer ziet twee knelpunten in de communicatie tussen volwassenen en kinderen. ‘Als er een volwassen gesprekspartner in de buurt is, heeft de mens de neiging om tegen die volwassene te praten, ook als er kinderen in de buurt zijn’. Singer vindt dat als je bezig bent met een kind, bijvoorbeeld tijdens het verschonen, het kind op dat moment jouw gesprekspartner is.
Controledrift
Een ander knelpunt in een goede communicatie is controledrift. Pedagogisch medewerkers willen alles onder controle houden en bij wijze van spreken elke seconde zien en horen wat er in de groep gebeurt. Een bezoek aan een kinderdagverblijf in Engeland bracht Singer nieuwe inzichten. Daar zat de pm’er rustig op de groep en kwamen de kinderen naar haar toe in plaats van andersom. Dat zorgt voor meer rust en dus voor een betere communicatie op de groep.
Tips van Elly Singer voor een betere communicatie
* Praat met het kind in plaats van met je collega
* Laat de controle los, vertrouw op het kind
* Bouw rituelen op met een baby
* Onderhoud goed contact met de ouders
Mooi artikel bruikbare tips. Ik voel wel de behoefte om te reageren op de ‘controledrift’. Ik snap erg goed dat pedagogisch medewerkers de controle willen behouden; de kinderopvang ligt onder een vergrootglas. Voor de medewerkers die dagelijks werken met kinderen onder steeds zwaarder wordende omstandigheden (weinig tijd om te overleggen en te reflecteren, contact onderhouden met kritische ouders, etc.) kan een fout grote gevolgen hebben. Ik vind het dan ook niet reëel alleen te zeggen dat de pedagogisch medewerkers de controle los moeten laten. Help pedagogisch medewerkers inzien wat zij nodig hebben meer op kinderen te vertrouwen (Video interactiebegeleiding is een mooi middel). Verder is het ook van belang dat ouders ook meer op kinderen durven te vertrouwen zodat de opvoeding thuis en op de kinderopvang goed bij elkaar aansluiten.