Het kabinet ‘omarmt’ het advies van het Interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO) om te kijken naar bijvoorbeeld een publiek gefinancierde kinderopvang als een kansrijk alternatief voor de kinderopvangtoeslag, waarbij verschillende varianten mogelijk zijn in de uitvoering en qua kosten. Dit schrijft staatssecretaris van Financiën Alexandra van Huffelen in haar aanbiedingsbrief Kabinetsinzet Toeslagen aan de Tweede Kamer. Van Huffelen volgt daarmee het advies van twee ambtenarenwerkgroepen die hebben gezocht naar alternatieven voor het bestaande toeslagenstelsel.
Directe financiering
Daarbij zal gekeken worden naar passende financieringsvormen zoals een vorm waarin betaling aan kinderopvangorganisaties plaatsvindt (directe financiering), in plaats van via de ouders. Een verbeterd stelsel stimuleert ouders om actief te blijven op de arbeidsmarkt, ontzorgt ouders, draagt bij aan (de gelijke kansen voor) de ontwikkeling van kinderen en is eenvoudiger en beter uitvoerbaar, schrijft Van Huffelen:
Kinderopvang
De combinatie van gerichtheid en tijdigheid heeft tot een complexe kinderopvangtoeslag geleid die van veel factoren afhankelijk is. Bij ouders leiden deze factoren tot veel onbegrip en terugvorderingen. Het kabinet omarmt daarom het advies van dit IBO om te kijken naar bijvoorbeeld een publiek gefinancierde kinderopvang als een kansrijk alternatief voor de kinderopvangtoeslag, waarbij verschillende varianten mogelijk zijn in de uitvoering en qua kosten. Het IBO Deeltijdwerk biedt hier ook een eerste aanzet voor door een aantal opties te schetsen. Zoals aangekondigd in de kabinetsreactie op dat IBO gaat het kabinet daarom concrete scenario’s ontwikkelen voor alternatieve inrichting van het stelsel voor ondersteuning voor gezinnen met jonge kinderen. Hierbij zal ook gekeken worden naar passende financieringsvormen zoals een vorm waarin betaling aan kinderopvangorganisaties plaatsvindt in plaats van via de ouders. Een verbeterd stelsel stimuleert ouders om actief te blijven op de arbeidsmarkt, ontzorgt ouders, draagt bij aan (de gelijke kansen voor) de ontwikkeling van kinderen en is eenvoudiger en beter uitvoerbaar.
Kosten
Gratis, publiek gefinancierde kinderopvang voor alle kinderen tot 12 jaar is naar schatting 5,4 miljard euro per jaar duurder dan de bestaande kinderopvangregelingen, meldt de Volkskrant. Die meerkosten vallen aanzienlijk lager uit als van ouders een (kleine) eigen bijdrage van circa 30 cent per opvanguur wordt gevraagd: dan is de schatkist maar 1,8 miljard euro per jaar extra kwijt.
In 2018 zag het kabinet juist af van directe financiering in de kinderopvang. Een nieuwe financiering betekende een stelselwijziging en dat kan gepaard gaan met te veel risico’s, legde staatssecretaris Tamara van Ark toen de beslissing uit. Lees meer
GroenLinks en de SP pleitten al eerder voor gratis kinderopvang. ‘Zelfs met je ogen dicht zie je dat het systeem dat wij voor toeslagen hebben ontwikkeld niet werkt’, zei GroenLinks-leider Jesse Klaver. Andere partijen zagen in eerste instantie weinig in dat voorstel en bestempelde het als ‘niet realistisch’, want te duur. De kinderopvangtoeslagaffaire heeft doen inzien dat het huidige toeslagenstelsel niet langer voldoet.
‘Huidige systeem niet acceptabel’
Van Huffelen: ‘De nadelen van het huidige systeem zijn vanuit burgerperspectief niet acceptabel. Het stelsel met voorschotten leidt in combinatie met een sterke inkomensafhankelijkheid en veel complexe grondslagen tot een groot aantal terugvorderingen en nabetalingen en daarmee tot te veel onzekerheid bij burgers. De risico’s stapelen bovendien bij de meest kwetsbare mensen: mensen die de hoogste toeslagen ontvangen, die niet over voldoende financiële buffers beschikken of een onregelmatig inkomen hebben. Een stap naar een ander toeslagstelsel is daarom noodzakelijk.’
Het kabinet wil naar een stelsel dat meer zekerheid en voorspelbaarheid biedt, ook voor andere vormen van toeslagen, waarbij problematische schulden zoveel mogelijk worden voorkomen. Eenvoud is daarom het sleutelwoord, schrijf Van Huffelen.
Wil je meer lezen?
Abonneer je dan op onze gratis nieuwsbrief en ontvang twee keer per week de beste artikelen en het laatste nieuws in je mailbox. Zo mis je niets meer!
